Το ΝΑΤΟ σε κρίση ετοιμότητας: Τα ρωσικά drones «ξεγυμνώνουν» τα κενά άμυνας
Έντονη κριτική δέχεται το ΝΑΤΟ μετά την εισβολή 19 ρωσικών drones στον πολωνικό εναέριο χώρο, εκ των οποίων καταρρίφθηκαν μόλις τρία. Το περιστατικό, που συνέβη αυτήν την εβδομάδα, ανέδειξε σοβαρά κενά στην ετοιμότητα της Συμμαχίας και προκάλεσε πολιτική κινητοποίηση υψηλού επιπέδου.
Η απειλή δεν ήταν θεωρητική. Σύμφωνα με το Politico, πέντε από τα drones κατευθύνονταν σε βάση του ΝΑΤΟ πριν αναχαιτιστούν από ολλανδικά F-35. Στην επιχείρηση κινητοποιήθηκαν επίσης αεροσκάφος ανεφοδιασμού, ιταλικό αεροσκάφος επιτήρησης και γερμανικό σύστημα Patriot. Όπως σχολιάστηκε, «δισεκατομμύρια δολάρια εξοπλισμού κινητοποιήθηκαν απέναντι σε φθηνά drones Gerbera», αντίγραφα των ιρανικών Shahed, που κοστίζουν μόλις 10.000 δολάρια το καθένα.
Η ενεργοποίηση του Άρθρου 4
Η Πολωνία επικαλέστηκε το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, ζητώντας επείγουσες διαβουλεύσεις, ενώ μαζί με τη Λετονία έκλεισε τον εναέριο χώρο στα ανατολικά. Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι ζήτησε ενίσχυση της αεράμυνας στην Πολωνία, με την Ουκρανία να δηλώνει πρόθυμη να συμβάλει. Ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ ανέφερε ότι η Βαρσοβία ζητά συνεχή επιτήρηση, συλλογή πληροφοριών και ενίσχυση της αεράμυνας.
Η αχίλλειος πτέρνα της Συμμαχίας
Η αεράμυνα θεωρείται διαχρονικά αδύναμος κρίκος για το ΝΑΤΟ. Η ΕΕ ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να χρησιμοποιήσουν μέρος από τα 150 δισ. ευρώ των δανείων SAFE για σχετικές επενδύσεις, ωστόσο τα περισσότερα κεφάλαια κατευθύνονται σε πανάκριβα συστήματα όπως τα Patriot ή τα SAMP/T. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επισήμανε ότι δεν είναι βιώσιμο να χρησιμοποιούνται όπλα εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για να καταρρίπτουν drones κόστους λίγων χιλιάδων.
Η Ουκρανία έχει αναπτύξει φθηνές λύσεις anti-drone και παράγει ήδη χιλιάδες αναχαιτιστικά UAV τον μήνα, καταρρίπτοντας τη συντριπτική πλειονότητα των ρωσικών. Η αντίθεση αυτή φανερώνει το χάσμα ανάμεσα σε μια χώρα σε πόλεμο που προσαρμόζεται άμεσα και σε μια Συμμαχία που επενδύει σε βαρύ, ακριβό εξοπλισμό.
Η τεχνολογική κούρσα
Η συζήτηση κορυφώθηκε στη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, με τους πρέσβεις της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Διπλωμάτες παραδέχθηκαν ότι «η αντίδραση της Τετάρτης αποκάλυψε την έλλειψη ετοιμότητας της Δύσης». Ο ίδιος ο Ρούτε συμφώνησε ότι η χρήση F-35 για κατάρριψη drones δεν είναι βιώσιμη επιλογή.
Εν τω μεταξύ, ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες τρέχουν να αναπτύξουν νέες λύσεις: η σουηδική Saab παρουσίασε τον πύραυλο Nimbrix, ενώ στη Γαλλία ο οργανισμός DGA παρήγγειλε σύστημα λέιζερ από κοινοπραξία των MBDA, Safran, Thales και Cilas. Παρ’ όλα αυτά, οι startups που διαθέτουν καινοτόμες λύσεις δυσκολεύονται να μπουν στην αγορά.
Η αναλύτρια Ulrike Franke (ECFR) υπογράμμισε ότι «ένα μόνο σύστημα δεν αρκεί». Χρειάζεται πολυεπίπεδη άμυνα, με ηλεκτρονικά και κινητικά αντίμετρα, καθώς Ρωσία και Ουκρανία εξελίσσουν διαρκώς τα οπλοστάσιά τους.
Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο στρατηγός Τιερί Μπουρχάρ, πρώην αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Γαλλίας, τονίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να ξεφύγει από το μοντέλο μικρών παρτίδων πανάκριβου εξοπλισμού: «Σε έναν χρόνο, πολλά από αυτά τα όπλα είτε θα έχουν καταστραφεί είτε θα είναι ξεπερασμένα», είπε, καλώντας για πιο ευέλικτες προμήθειες.
Το περιστατικό στην Πολωνία λειτουργεί ως καμπανάκι κινδύνου: η Δύση πρέπει να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τις φθηνές, μαζικές απειλές χωρίς να εξαντλεί πόρους σε υπερκοστολογημένα όπλα.
