Το παρασκήνιο του SAFE: Ποιοι μπαίνουν, ποιοι αποκλείονται και πόσα χρήματα ζητά η Ελλάδα
-
19 κράτη-μέλη έχουν ζητήσει δάνεια από το SAFE, το νέο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για ενίσχυση της άμυνας, με προϋπολογισμό €150 δισ.
-
Νότια Κορέα και Τουρκία μένουν εκτός, καθώς δεν προλαβαίνουν την προθεσμία, ενώ οι διαπραγματεύσεις με Βρετανία και Καναδά συνεχίζονται χωρίς οριστικό αποτέλεσμα.
-
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογήσει τα σχέδια άμεσα, με στόχο να εγκριθεί η πρώτη εκταμίευση (έως 15% του ποσού) πριν το τέλος του 2025, ώστε να ξεκινήσουν τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία για την κατάθεση των εθνικών σχεδίων των 19 κρατών-μελών που έχουν υποβάλει αίτημα για να λάβουν δάνεια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, το μηχανισμό SAFE, συνολικού ύψους €150 δισ.
Όπως εξήγησε σήμερα ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τομάς Ρενιέ, «το SAFE είναι ένα μέσο έκτακτης ανάγκης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινηθεί γρήγορα». Πιθανότατα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, η Κομισιόν θα έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων και εφόσον αυτή είναι θετική, θα πρέπει στη συνέχεια να δοθεί η τελική έγκριση από το Συμβούλιο της ΕΕ, προκειμένου να αποδεσμευθεί η πρώτη εκταμίευση – ποσό το οποίο θα αντιστοιχεί το πολύ στο 15% των δανείων που έχει αιτηθεί το κάθε κράτος-μέλος. Αυτή η πρώτη εκταμίευση θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να έρθουν σε επαφή με τις αμυντικές βιομηχανίες και να ξεκινήσουν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα, εξήγησε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής
Ερωτηθείς για τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE, όπως η Νότια Κορέα και η Τουρκία, ο Τ. Ρενιέ ξεκαθάρισε ότι και οι δύο χώρες χάνουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι οι δύο αυτές χώρες δεν θα προλάβουν την προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου. Είναι πολύ αργά. Η Νότια Κορέα και η Τουρκία έχουν καταθέσει επίσημα αίτημα για συμμετοχή στο SAFE, όμως η Επιτροπή δεν έχει εξετάσει ακόμα το αίτημά τους», ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις που έχουν ξεκινήσει εδώ και δύο μήνες, με τη Βρετανία και τον Καναδά για συμμετοχή τους στο SAFE, o T. Ρενιέ ανέφερε ότι η Επιτροπή έχει εργαστεί εποικοδομητικά για να επιτύχει μια συμφωνία. Σημείωσε, ωστόσο, ότι εάν δεν καταστεί δυνατή η επίτευξή της μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, «η πόρτα του SAFE είναι πάντα ανοιχτή γι’ αυτές τις δύο χώρες». Σημείωσε ότι και οι δύο χώρες, εξ ορισμού, μπορούν να συμμετέχουν στο SAFE, ως και 35% του συνολικού ποσού ενός κοινού αμυντικού προγράμματος.
Σημειώνεται ότι μέχρι τις 30 Νοεμβρίου τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταθέσουν με λεπτομέρεια στην Επιτροπή, το πλαίσιο των έργων στα οποία θέλουν να επενδύσουν, τον προϋπολογισμό τους και ποιοι θα είναι οι εταίροι τους στο κάθε έργο. Έπειτα από αυτή την ημερομηνία, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να ανακοινώσει πόσες και ποιες χώρες ήταν εμπρόθεσμες.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιουλίου 2025, η Ελλάδα υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αίτημα για δάνεια ύψους €1,2 δισ. από το SAFE.
