Το VISION της Metron Ariston™ επαναπροσδιορίζει την εμπειρία της εστίασης για τους ανθρώπους με οπτική αναπηρία

Σε μια Αθήνα που συχνά δοκιμάζει τα όρια προσβασιμότητας ακόμη και των αρτιμελών, η Metron Ariston, έχοντας στο DNA της τη φιλοσοφία Making Responsibility a Trend, επέλεξε να παρουσιάσει κάτι εξαιρετικά φιλόδοξο, το VISION by Metron Ariston™. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που διεκδικεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με οπτική αναπηρία ζουν την εμπειρία της εστίασης. Και το κάνει με ουσία, τεχνολογία, ανθρώπινη φωνή και μια σπάνια, καθαρή επιθυμία για συμπερίληψη.

Η παρουσίαση, που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Campari Hellas, έφερε στον ίδιο χώρο επιχειρηματίες, bartenders, δημοσιογράφους, αθλητές, ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους φορέων για να δουν από κοντά ένα οικοσύστημα προσβασιμότητας που δουλεύεται εδώ και πέντε χρόνια.

Η έμπνευση που φέρνει την αλλαγή

«Το VISION ξεκίνησε με μια πολύ απλή ερώτηση: τι σημαίνει να νιώθεις ότι ανήκεις σε έναν κόσμο σχεδιασμένο μόνο για όσους βλέπουν;» ανέφερε στην έναρξη η Ντένη Καλλιβωκά, δημοσιογράφος Γεύσης και Αποσταγμάτων και εμπνεύστρια του VISION.

Η ιδέα ξεκίνησε σχεδόν ποιητικά με μενού που θα μπορούσαν να “μιλήσουν”, η πραγματικότητα όμως την οδήγησε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο: ένα πλήρες οικοσύστημα εργαλείων για μπαρ και εστιατόρια, με στόχο την ανεξαρτησία των ανθρώπων με οπτική αναπηρία μέσα στον χώρο της εστίασης.

Τα βασικά εργαλεία του VISION περιλαμβάνουν:

• Οπτικοακουστικά μενού μέσω QR code, με πραγματικές ανθρώπινες φωνές.

• Σουπλά και σουβέρ αφής, βασισμένα στη φορά του ρολογιού για να προσδιορίζονται τα αντικείμενα στο τραπέζι.

• Τρισδιάστατες βάσεις QR για άτομα που δεν μπορούν να εντοπίσουν επίπεδα QR στο τραπέζι.

• Διαφορετικά backgrounds και μεγέθη γραμματοσειράς για όσους έχουν μερική όραση.

• Σύστημα αυτόματης ειδοποίησης στο κινητό όταν ο χρήστης εισέρχεται στον χώρο.

«Με το VISION θέλουμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της αθέατης ζωής» είπε ο Δημήτρης Αλπανέζος, Επικεφαλής Σχεδιασμού & Υλοποίησης της Metron Ariston. «Οι άνθρωποι με οπτική αναπηρία δεν βγαίνουν συχνά έξω και όλοι ξέρουμε γιατί. Θέλουμε να δώσουμε λίγη περισσότερη αυτονομία. Ακόμη και ένα μικρό ποσοστό ανεξαρτησίας, είναι τεράστιο για εκείνους».

Η στήριξη της Campari Hellas και το δικαίωμα της διασκέδασης

Ο Βασίλης Βελισκιώτης, Managing Director της Campari Hellas, μίλησε για έναν νέο τρόπο να αντιλαμβανόμαστε την εμπειρία και για την επιθυμία της εταιρείας να στηρίζει ενέργειες με κοινωνικό πρόσημο: «Για εμάς, αυτό δεν είναι χορηγία, είναι τιμή. Θεωρούμε ότι η εμπειρία αποκτά αξία μόνο όταν μπορεί να τη ζήσει κάθε άνθρωπος, χωρίς φραγμούς. Η συμπερίληψη είναι θεμελιώδης αρχή, όχι επικοινωνιακό εργαλείο».

O Bασίλης Βελισκιώτης, Managing Director της Campari Hellas

Η Campari Hellas στηρίζει το πρόγραμμα από την πρώτη στιγμή, ακόμη και πριν ολοκληρωθεί τεχνικά, προσπαθώντας να συμβάλλει στη δημιουργία μιας κουλτούρας ισότιμης πρόσβασης στη διασκέδαση. Έχοντας ήδη ξεκινήσει την πιλοτική φάση του, το VISION έχει «μπει» σε μπαρ και εστιατόρια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Τρίκαλα. Συγκεκριμένα, τα μαγαζιά που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία είναι τα εξής: A for Athens, Baba au Rum, Barro Negro, Line Athens, The Bar in Front of the Bar, The Clumsies, To Lokali, Taratsa Athens, Casablanca Social Club, Gorilla Bar, Abbey και Bittersweet.

Η ανθρώπινη πλευρά: Όταν η φωνή γίνεται γέφυρα ανεξαρτησίας

Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της βραδιάς ήταν αναμφίβολα η τοποθέτηση της Παραολυμπιονίκη Καρολίνας Πελενδρίτου, η οποία περιέγραψε με βαθιά ειλικρίνεια, περιέγραψε πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς όραση σε ένα περιβάλλον που δεν έχει φτιαχτεί για εσένα: «Όταν ήμουν 9 χρονών δεν πίστευα ότι θα ζήσω αυτή την αλλαγή. Παλεύουμε μια ζωή για την ανεξαρτησία μας. Θέλουμε υποστήριξη, αλλά θέλουμε και την επιλογή να κάνουμε πράγματα μόνοι μας. Ακόμη και μια μικρή ενέργεια μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου με οπτική αναπηρία».

Τόνισε πόσο συχνά τα άτομα με οπτική αναπηρία αποφεύγουν τις εξόδους, καθώς κάθε μετακίνηση απαιτεί πολύ μεγαλύτερη προετοιμασία απ’ ό,τι φανταζόμαστε, επειδή ένα μη προσβάσιμο εστιατόριο μπορεί να μετατραπεί σε ακόμη ένα ψυχικό βάρος μέσα στη μέρα τους, αλλά και επειδή συχνά νιώθουν ότι πρέπει να αποδεικνύουν διαρκώς πως δικαιούνται τα αυτονόητα. Όπως υπογράμμισε, «η διασκέδαση είναι βασικό δικαίωμα. Και η πρόσβαση σε αυτή, ανθρώπινη ανάγκη».

Από αριστερά: Η Ντένη Καλλιβωκά, δημοσιογράφος Γεύσης και Αποσταγμάτων και εμπνεύστρια του VISION μαζί με την Καρολίνα Πελενδρίτου, Παραολυμπιονίκη Κολύμβησης.

Η ψυχική υγεία και η επιθυμία για «έξοδο»

Πέρα από τις πρακτικές πτυχές της προσβασιμότητας, η συζήτηση άγγιξε και τη βαθύτερη, σχεδόν αόρατη διάσταση της συμπερίληψης. Eκείνη που αφορά την εκπαίδευση, τη νοοτροπία και τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η κοινωνική μας σκέψη.

Ο Γιώργος Καλομοίρης, Σύμβουλος Γλωσσικής Ανάπτυξης και Επικοινωνίας λέγοντας ότι το να μπαίνεις στη θέση του άλλου δεν είναι φυσικό. Είναι εκπαίδευση, και η συμπερίληψη γεννιέται μέσα από μικρές πράξεις καθημερινότητας.

Και συμπληρώνοντας ανέφερε ότι «το VISION δεν αλλάζει μόνο τη ροή ενός χώρου· αλλάζει την εσωτερική ροή της κοινωνικής σκέψης».

Παίρνοντας τον λόγο, ο παιδοψυχίατρος Κωνσταντίνος Μπόλιας, Ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος της Εταιρείας Λειτουργικής Επικοινωνίας, Θεραπείας και Εκπαίδευσης (Ε.Λ.Ε.Θ.Ε.), συνέδεσε τη συζήτηση με την εμπειρία της πανδημίας: «Κατά την περίοδο του COVID όλοι νιώσαμε τον εγκλεισμό. Τα άτομα με οπτική αναπηρία ζουν συχνά μια παρόμοια κατάσταση, όχι επειδή θέλουν — αλλά επειδή οι συνθήκες τα κρατούν μέσα».

Η «έξοδος», είπε, δεν είναι απλώς μετακίνηση, αλλά «μια ψυχική κίνηση, μια επιθυμία που όμως συχνά συναντά σκοτάδι».

Προσβασιμότητα σημαίνει ανθρωπιά

Στη συζήτηση που ακολούθησε συμμετείχαν άνθρωποι της εστίασης και της γαστρονομικής γραφής, ο Δημήτρης Κιάκος (Λοκάλι), ο Κωνσταντίνος Θεοδωρακόπουλος (Bar in Front of the Bar), η δημοσιογράφος Ελένη Ψιχούλη και ο γαστρονομικός συντάκτης Άγγελος Ρέντουλας, με τις τοποθετήσεις τους να εστιάζουν και στο ανθρώπινο και στο πρακτικό κομμάτι της εμπειρίας.

Ο Δημήτρης Κιάκος στάθηκε πρώτος στο ζήτημα της νοοτροπίας, υπογραμμίζοντας ότι «το πρόβλημα δεν το έχει ο άνθρωπος με αναπηρία. Το έχει αυτός που τον κοιτά με αμηχανία. Η ισότητα είναι να τον υποδεχτείς όπως κάθε πελάτη».

Από εκεί, η συζήτηση πέρασε στον Κωνσταντίνο Θεοδωρακόπουλο, ο οποίος με τη σειρά του μίλησε για το πώς η αγορά της εστίασης μπορεί, και πρέπει, να σηκώσει το βάρος της αλλαγής. Μεταφέροντας τόσο την επαγγελματική όσο και την προσωπική του εμπειρία, σημείωσε ότι ακόμη κι αν έχει σερβίρει πολλά άτομα με αναπηρίες, ελάχιστες φορές έχει συναντήσει ανθρώπους με οπτική αναπηρία στα μπαρ της Αθήνας, μια απουσία που, όπως ανέφερε, λέει περισσότερα για τις συνθήκες της πόλης παρά για τους ίδιους τους ανθρώπους. «Δεν είναι θέμα φιλότιμου ή καλής διάθεσης», τόνισε. «Είναι θέμα του να χτίσουμε χώρο για όλους και να σταματήσουμε να περιμένουμε να τον διεκδικήσουν μόνοι τους».

Η κουβέντα στη συνέχεια μετατοπίστηκε σε πιο προσωπικό επίπεδο, μέσα από την αφήγηση της Ελένης Ψιχούλη, η οποία μοιράστηκε μια εμπειρία με τυφλό φίλο της. «Ένας δικηγόρος, ένας άνθρωπος που έχει καταφέρει τα πάντα, σπουδές, καριέρα, ταξίδια, δυσκολεύτηκε να παραγγείλει το φαγητό του. Αυτή η αντίφαση με συγκλόνισε. Κατάλαβα ότι οι πιο μικρές πράξεις για εμάς μπορούν να είναι πάρα πολύ δύσκολες για εκείνους».

Το νήμα πήρε ο Άγγελος Ρέντουλας, δίνοντας μια πιο ωμή και ρεαλιστική διάσταση στη συζήτηση. «Με το VISION μας κάνετε σήμερα να πιστέψουμε ότι ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα, αλλά η Αθήνα είναι αφιλόξενη ακόμη και για καροτσάκια παιδιών, πόσο μάλλον για άτομα με αναπηρία. Γι’ αυτό η πρωτοβουλία σας είναι τόσο σημαντική: ανοίγει δρόμους εκεί που η πολιτεία είναι απούσα».

Από αριστερά: Ντένυ Καλλιβώκα, Δημήτρης Κιάκος- Συνιδιοκτήτης To Λοκάλι , Κωνσταντίνος Θεοδωρακόπουλος-Συνιδιοκτήτης The Bar in Front of the Bar, Ελένη Ψυχούλη- Δημοσιογράφος Γεύσης , Άγγελος Ρέντουλας-Διευθυντής Γαστρονομικών Εκδόσεων της Καθημερινής.

Ένα ελληνικό πρόγραμμα με διεθνή πνοή

Το VISION μπορεί να είναι μία πρωτοβουλία «Made in Greece», όμως δεν περιορίζεται εντός συνόρων. Σχεδιάζεται για να ταξιδέψει στο εξωτερικό, με μενού σε δύο γλώσσες, ηχητικές λύσεις που μιλούν σε κάθε μορφή όρασης, AI φωνές για μεγαλύτερη κλίμακα και μια ανοιχτή πλατφόρμα που θα επιτρέπει σε κάθε ευρωπαϊκό εστιατόριο να προσθέτει το δικό του περιεχόμενο.

Είναι ένας νέος τρόπος να βλέπουμε τον κόσμο, που δεν έρχεται να καλύψει κενά αλλά να μεταμορφώσει νοοτροπίες και να δείξει ότι η ένταξη, η πρόσβαση, η αυτονομία δεν είναι διορθώσεις της πραγματικότητας, αλλά θεμέλια της. Με την ανθρώπινη φωνή ως γέφυρα, την τεχνολογία ως σύμμαχο και μια κοινότητα που επιλέγει συνειδητά να δημιουργεί χώρο για όλους, το VISION γίνεται ένα κάλεσμα προς μια πιο ανοιχτή κοινωνία και μια απαλή, αλλά σταθερή υπόμνηση ότι η εμπειρία της εστίασης μπορεί να ανήκει πραγματικά σε όλους.