Τράπεζα Τροφίμων: Η επισιτιστική ανασφάλεια του 1 εκατομμυρίου πολιτών και η υψηλή θέση της Ελλάδας στη σπατάλη τροφίμων
Στη μεγάλη εικόνα, μόνο στην Ελλάδα 1 εκατομμύριο πολίτες «βιώνουν» επισιτιστική ανασφάλεια την ώρα που οδηγούνται στα σκουπίδια περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τόνοι φαγητού. Στην ακόμη μεγαλύτερη εικόνα, το 2022 ο μέσος Ευρωπαίος πέταξε στα σκουπίδια περίπου 72 κιλά τρόφιμα, ενώ για το συνολικό μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων η κατά κεφαλήν σπατάλη ανήλθε σε 132 κιλά. Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η σπατάλη τροφίμων (food waste) έφτασε τους 59,2 εκατ. τόνους, με το 54% να προέρχεται από τα νοικοκυριά, την ώρα που 33 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ένα πλήρες γεύμα τις μισές ημέρες του μήνα. Τα στοιχεία αυτά αναδείχθηκαν κατά τη χθεσινή επετειακή εκδήλωση της Τράπεζας Τροφίμων για τα 30 χρόνια του Οργανισμού, με τον Γενικό Διευθυντή της Τράπεζας Τροφίμων, Δημήτρη Νέντα να επισημαίνει κατά την ομιλία του την ανάγκη να στηριχθεί το έργο του Οργανισμού ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια. «Όλες οι δράσεις που κάνει η Τράπεζα Τροφίμων περιτριγυρίζουν γύρω από τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Έτσι, σήμερα μπορεί να είναι μια γιορτινή μέρα με τον Οργανισμό να κλείνει 30 χρόνια παρουσίας ωστόσο χρειαζόμαστε βοήθεια για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η αλλαγή ξεκινά από εμάς» ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής.
Τα ελληνικά δεδομένα
Με βάση έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε πέρυσι και βασίστηκε σε στοιχεία της Eurostat, το 2020 στην Ελλάδα οδηγήθηκαν στα σκουπίδια περισσότεροι από 2 εκατ. τόνοι φαγητού. Η κατά κεφαλήν σπατάλη τροφίμων ανήλθε στα 191 κιλά, εκ των οποίων τα 87 πετάχτηκαν από τα ελληνικά νοικοκυριά, με την Ελλά να βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. στη σχετική λίστα. Μάλιστα, σε ότι αφορά τη σπατάλη μόνο από νοικοκυριά, υπηρεσίες φαγητού και λιανικό εμπόριο, η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση της κατά κεφαλήν σπατάλης τροφίμων στις χώρες της Ε.Ε. «Δεν μιλάμε για κόκαλα ή για φλούδες αλλά για κανονικό φαγητό. Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα οικουμενικό πρόβλημα, το οποίο καλείται και η χώρα μας να αντιμετωπίσει, αφού παρά τις όλο και περισσότερες προσπάθειες ενημέρωσης και τον αυξανόμενο αριθμό ερευνών, η Ελλάδα παραμένει στην 3η θέση στην Ε.Ε. Πρόκειται για μια πραγματικότητα με πολλαπλές συνέπειες (περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές)» ανέφεραν στελέχη της αγοράς.
Το αποτύπωμα της Τράπεζας Τροφίμων
Σύμφωνα με τον Δ. Νέντα, τα τελευταία χρόνια η Τράπεζα Τροφίμων έχει σημειώσει σημαντική αύξηση στη διανομή τροφίμων. «Το 2015 διακινήσαμε στην Αττική 850 τόνους τροφίμων, ενώ πέρυσι αυτός ο αριθμός ξεπέρασε τους 1.500 τόνους» πρόσθεσε ο ίδιος. Το 2024, η Τράπεζα Τροφίμων υποστήριξε πάνω από 160 συσσίτια και φιλανθρωπικά ιδρύματα στην Αττική, καλύπτοντας τις ανάγκες περισσότερων από 65.000 ανθρώπων. Παρόμοια δράση αναπτύσσεται στις πόλεις: Θεσσαλονίκη, Δράμα, Κρήτη, Θεσσαλία, Ήπειρο και Πάτρα. «Υπολογίστε ότι άλλα τόσα είναι τα συσσίτια και τα ιδρύματα που βοηθάνε οι τοπικές Τράπεζες Τροφίμων» υπογράμμισε ο Γενικός Διευθυντής. Σημειωτέον, ότι η Τράπεζα Τροφίμων συνεργάζεται με όλες τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όπως οι AB Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, My Market, Κρητικός, Lidl και Μασούτης, ενώ ο αριθμός των εταιρειών που υποστηρίζουν τον Οργανισμό έχει σχεδόν διπλασιαστεί, από 85 το 2015, σήμερα έχει φτάσει τις 150, με τις 126 να δραστηριοποιούνται μόνο στην Αττική.
Οι δράσεις
Η Τράπεζα Τροφίμων -πέραν του βασικού έργου που υλοποιεί αναλαμβάνοντας να συλλέξει και να προσφέρει οποιοδήποτε τρόφιμο είναι κατάλληλο για κατανάλωση-«τρέχει» και μια σειρά μικρότερων δράσεων με σκοπό να βρει ακόμη περισσότερα τρόφιμα. Πρόκειται για τα προγράμματα «Emergency Food Fund», στο πλαίσιο των οποίων η Τράπεζα αγοράζει τρόφιμα, το «Collect» με τις συλλογές ειδών πρώτης ανάγκης, το «Fresh Food Rescue» που αφορά την αναδιανομή φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην κεντρική λαχαναγορά του Ρέντη, αλλά και η συνεργασία με την e-food που δίνει στην Τράπεζα πρόσβαση σε τρόφιμα υψηλής θρεπτικής αξίας.
Η Τράπεζα Τροφίμων ως μέσο για την καταπολέμηση της επισιτιστικής κρίσης
Η Τράπεζα Τροφίμων, ένας θεσμός που λειτουργεί χάρη στην εταιρική υπευθυνότητα των λιανεμπόρων τροφίμων, είναι ένα μέσο που δρα με στόχο την καταπολέμηση της επισιτιστικής κρίσης και της σπατάλης τροφίμων. Με αυτό τον σκοπό λειτουργούν διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα φορείς που έχουν συσσωρεύσει σημαντική τεχνογνωσία και έχουν αναπτύξει ειδικές υποδομές. Ουσιαστικά, οι Τράπεζες Τροφίμων λαμβάνουν δωρεές τροφίμων από επιχειρήσεις μεταποίησης και εμπορίου τροφίμων και τις προσφέρουν σε ιδρύματα πρωτοβάθμιας φροντίδας προς ανακούφιση της επισιτιστικής ένδειας.
Ο θεσμός της Τράπεζας Τροφίμων έχει μακρά ιστορία και σημαντική παρουσία διεθνώς. Η πρώτη Τράπεζα ιδρύθηκε στο Φίνιξ της Αριζόνας των ΗΠΑ το 1967, ενώ στην Ευρώπη δημιουργήθηκε το 1984 στο Παρίσι και σύντομα ακολούθησε η ίδρυση αντίστοιχης Τράπεζας στις Βρυξέλλες. Το 1986 ιδρύθηκε η ευρωπαική ομοσπονδία Τραπεζών Τροφίμων FEBA (Federation Europeenne des Banques Alimentares), η οποία μετέφερε την τεχνογνωσία για τη δημιουργία τραπεζών τροφίμων σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Η Ελλάδα ήταν η δέκατη στη σειρά χώρα που εντάχθηκε στην ομοσπονδία, με την ίδρυση της Τράπεζας Τροφίμων, στην Αθήνα, το 1995. Η Τράπεζα Τροφίμων της Αθήνας κλείνει φέτος 30 χρόνια από την ίδρυσή της από τον Γεράσιμο Βασιλόπουλο. Στο διάστημα αυτό απέκτησε σημαντική εμπειρία στο αντικείμενό της χτίζοντας ένα καλό όνομα που της επιτρέπει να συνδιαλέγεται άνετα με τον κάδο των τροφίμων, την πολιτεία και την κοινωνία.
