U, V, W ή L: το αλφάβητο της οικονομικής ανάκαμψης

U, V, W ή L: το αλφάβητο της οικονομικής ανάκαμψης
epaselect epa08388400 Malaysian health workers chat before carrying out COVID-19 screenings at a wet market in Petaling Jaya near Kuala Lumpur, Malaysia, 28 April 2020. About 60 traders of Taman Megah morning wet market were undergoing COVID-19 screenings after one of them had tested positive for the coronavirus disease. The market was shut down for sanitisation work. EPA/AHMAD YUSNI Photo: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Όλες οι καμπύλες ακολουθούν αυτή τη στιγμή την ίδια τάση: μια απότομη πτώση της παγκόσμιας ανάπτυξης ύστερα από την εμφάνιση του κορωνοϊού στην Κίνα. Πώς θα ανακάμψει (ή όχι) ύστερα από αυτό που το ΔΝΤ παρουσιάζει ως τη χειρότερη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας μετά την Μεγάλη Ύφεση του 1929;

«V» όπως ξεχνάμε τα πάντα και ξεκινάμε από την αρχή, «W» όπως μια απότομη εκ νέου πτώση, «L» όπως ένα καταστροφικό σενάριο: οι οικονομολόγοι στρέφονται στο λατινικό αλφάβητο για να ορίσουν με ένα γράμμα τους διαφορετικούς τρόπους εξόδου από την κρίση που προβλέπονται ύστερα από την άρση της καραντίνας.

Όλες οι καμπύλες ακολουθούν αυτή τη στιγμή την ίδια τάση: μια απότομη πτώση της παγκόσμιας ανάπτυξης ύστερα από την εμφάνιση του κορωνοϊού στην Κίνα. Πώς θα ανακάμψει (ή όχι) ύστερα από αυτό που το ΔΝΤ παρουσιάζει ως τη χειρότερη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας μετά την Μεγάλη Ύφεση του 1929;

Το «Υ», στο οποίο όλος ο κόσμος ελπίζει

Ύστερα από την πτώση της δραστηριότητας, που προκάλεσε το κλείσιμο των εργοστασίων στις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες, η ανάπτυξη θα παραμείνει για κάποιους μήνες χαμηλή πριν αρχίσει να ανακάμπτει. Η ανάκαμψη θα χρειαστεί χρόνο για να σχηματιστεί, εξαιτίας κλάδων που επλήγησαν σοβαρά όπως ο τουρισμός ή το εμπόριο. Για θεσμούς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να ακολουθήσουν αυτή την τροχιά και να βγουν στην επιφάνεια στις αρχές του 2021, υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα της πανδημίας.

Οι Βρυξέλλες προβλέπουν για παράδειγμα ιστορική συρρίκνωση 7,7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ευρωζώνης φέτος, με ανάκαμψη 6,3% την επόμενη χρονιά.

«V»: ολοένα και περισσότεροι το απορρίπτουν

Ήταν το πιο αισιόδοξο σενάριο από τότε που ελήφθησαν να μέτρα περιορισμού για να ανακοπεί η εξάπλωση της πανδημίας. Οι υποστηρικτές της ανάκαμψης τύπου «V» ανέμεναν περιορισμένες ζημιές χάρη σε μέτρα όπως το καθεστώς μερικής ανεργίας στις επιχειρήσεις. Βασίζονταν επίσης σε μια γρήγορη ανάκαμψη της κατανάλωσης χάρη στις αποταμιεύσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Στο βαθμό που η κρίση παρατείνεται, το σενάριο αυτό γίνεται λιγότερο πιθανόν.

Αυτό δεν εμποδίζει ορισμένους θεσμούς να συνεχίσουν να το πιστεύουν. Η Τράπεζα της Αγγλίας για παράδειγμα που προβλέπει πτώση 14% του ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου φέτος, αλλά ελπίζει ότι αυτό θα εξανεμιστεί το 2021 με ανάκαμψη της δραστηριότητας κατά 15%.

«W»: η επιστροφή του κορωνοϊού

Η καμπύλη τύπου «W» μοιάζει με τρενάκι του τρόμου, με μια κάθοδο που προκαλεί ζάλη, μια πρώτη ασθμαίνουσα ανάκαμψη και μια απότομη εκ νέου πτώση πριν τελικά ακολουθεί η πορεία της ανάκαμψης. Είναι το σενάριο που βίωσε η ευρωζώνη στην τελευταία κρίση. Έχοντας πληγεί αρχικά το 2008 από την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers, υπέστη στις αρχές του 2010 ένα ακόμα χτύπημα με την χρηματοπιστωτική κρίση στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που ακολούθησαν μια πορεία τύπου «U». Για τους οικονομολόγους, το σενάριο αυτό, που δεν είναι ενθαρρυντικό, θα είναι αναπόφευκτο στην περίπτωση ενός δεύτερο κύματος της πανδημίας.

«L»: το χειρότερο σενάριο

Από οικονομικής άποψης, θα είναι το χειρότερο σενάριο, αυτό που πολύ απλά δεν προβλέπει έξοδο από την κρίση. Ύστερα από μια απότομη πτώση, η ανάπτυξη δεν θα επανέλθει και η οικονομία θα γνωρίσει μια μακρά φάση πορείας προς τον θάνατο. Περιττό να σημειώσει κανείς ότι εάν υπάρχει πορεία τύπου «L», αυτό το μικρό γράμμα θα αποκρύπτει το πόσες εταιρείες χρεοκοπούν αλλά και τον αστρονομικό αριθμό των ανέργων.

Μια τυπική περίπτωση ύφεσης με βάση το σενάριο «L» είναι σύμφωνα με τους οικονομολόγους «η χαμένη δεκαετία» που γνώρισε η Ιαπωνία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990: μια αναιμική οικονομική ανάπτυξη σε συνδυασμό με αποπληθωρισμό.

«ABC» ή «Just do it»: οι άλλες πορείες

Υπάρχουν προβλέψεις και για άλλα μοντέλα για την έξοδο από την κρίση, μεταξύ των οποίων ένα που βασίζεται στα τρία πρώτα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου. Σύμφωνα με το σενάριο ABC, η καμπύλη θα φθάσει πρώτα στο σημείο Α, το πιο χαμηλό, μετά θα ακολουθήσει μια γρήγορη ανάκαμψη στο σημείο Β πριν σημειωθεί επιβράδυνση και χρειαστούν κάποια χρόνια για να φθάσει στο σημείο C, το επίπεδο που ήταν πριν από την κρίση.

Μια εκδοχή του σεναρίου αυτού θα ήταν μια καμπύλη που δεν έχει κάποιο γράμμα της αλφαβήτου, αλλά θα μπορούσε να έχει το σχήμα του λογότυπου μιας πολύ γνωστής εταιρείας αθλητικών υποδημάτων. Μια πτώση, στη συνέχεια μια ανάκαμψη, αλλά με μια ανάπτυξη που θα καθυστερήσει να ξαναφθάσει στο επίπεδο που ήταν πριν από την κρίση.