«Χορός» ελέφαντα – δράκου: Η επίσκεψη Μόντι στην Κίνα και οι προοπτικές για τις σχέσεις Νέου Δελχί – Πεκίνου

Η αποχώρηση εκατοντάδων Κινέζων μηχανικών από εργοστάσιο της Foxconn στην Ινδία, κατόπιν εντολών του Πεκίνου για τον περιορισμό της μεταφοράς τεχνολογίας στον γείτονα, υπενθύμισε τον δύσκολο χαρακτήρα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ασίας. Ωστόσο, η αυξανόμενη πίεση από τους αμερικανικούς δασμούς δημιουργεί νέες συνθήκες: θα μπορούσαν το Πεκίνο και το Νέο Δελχί να κινηθούν, έστω και απρόθυμα, προς μία μορφή συνεργασίας;

Το ερώτημα αυτό θα δοκιμαστεί στο Tianjin, όπου ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi αναμένεται να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping, στο πλαίσιο της 25ης Συνόδου του Shanghai Cooperation Organization (SCO). Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη Modi στην Κίνα εδώ και επτά χρόνια, μετά τις αιματηρές συγκρούσεις στην κοιλάδα Galwan το 2020, που είχαν δηλητηριάσει τις διμερείς σχέσεις.

Καχυποψία, αλλά και ανάγκη συνεργασίας

Αναλυτές θεωρούν απίθανο η συνάντηση να αποτελέσει απαρχή μιας μακροχρόνιας φιλίας. «Η καχυποψία απέναντι στην Κίνα είναι βαθιά ριζωμένη στην Ινδία», δήλωσε ο Amit Bhandari, senior fellow στο think tank Gateway House. Ωστόσο, οι πιέσεις από τις ΗΠΑ και οι αλλαγές στις εφοδιαστικές αλυσίδες φέρνουν τις δύο χώρες πιο κοντά.

Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Νέο Δελχί, ο Κινέζος ΥΠΕΞ Wang Yi δήλωσε ότι Ινδία και Κίνα θα πρέπει να βλέπουν η μία την άλλη ως «εταίρο» και όχι ως «αντίπαλο». Παρ’ όλα αυτά, η εμπορική ανισορροπία παραμένει έντονη: το εμπορικό έλλειμμα της Ινδίας με την Κίνα έφτασε τα 99,2 δισ. δολάρια το οικονομικό έτος που έληξε τον Μάρτιο 2025, από 85 δισ. δολάρια έναν χρόνο πριν, με τις εισαγωγές από το Πεκίνο να αγγίζουν επίπεδα ρεκόρ.

Εξάρτηση και στρατηγικά εμπόδια

Η Ινδία επιδιώκει να αναδειχθεί σε νέο κόμβο παραγωγής, καθώς πολυεθνικές επιχειρούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα. Ήδη ξεπέρασε το Πεκίνο ως κορυφαίος προμηθευτής smartphones στις ΗΠΑ, ωστόσο η εξάρτηση από κινεζικές πρώτες ύλες παραμένει.

Σύμφωνα με τον Ajay Srivastava του Global Trade Research Initiative, η Κίνα καλύπτει το 70% των αναγκών της Ινδίας σε δραστικές φαρμακευτικές ουσίες και σχεδόν το 90% στις βιοομοειδείς. Αντίστοιχη εξάρτηση καταγράφεται και στους τομείς ηλεκτρονικών, μηχανημάτων και οργανικών χημικών. Στα ηλεκτρικά οχήματα, η Ινδία εξαρτάται σε κρίσιμα υλικά όπως μαγνήτες σπανίων γαιών, λίθιο και κοβάλτιο. «Η κυβέρνηση έχει ωθήσει τη βιομηχανία σε μια θέση όπου βασίζεται στην Κίνα για καίρια στοιχεία», τόνισε ο Bhandari.

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα έχει λόγους να επιδιώξει άνοιγμα προς την ινδική αγορά. Η απαγόρευση πολλών κινεζικών εφαρμογών και εταιρειών –από το TikTok έως το Shein– έχει πλήξει το Πεκίνο, ενώ η επιβράδυνση της εγχώριας κατανάλωσης καθιστά την Ινδία ελκυστικό προορισμό για κινεζικές εταιρείες, όπως η BYD, που αναζητούν διεξόδους.

Σημάδια επαναπροσέγγισης

Η επαναφορά απευθείας πτήσεων μεταξύ Ινδίας και Κίνας, η επανέναρξη του διασυνοριακού εμπορίου σε τρία σημεία και οι συζητήσεις κινεζικών ομίλων με ινδικές εταιρείες όπως η Reliance Industries και η Adani Group, δείχνουν διάθεση για πρακτική συνεργασία.

Ωστόσο, η στενή σχέση Κίνας–Πακιστάν και οι ανοιχτές συνοριακές πληγές καθιστούν δύσκολο να φανταστεί κανείς μια πραγματικά στρατηγική σύμπλευση. Όπως σημειώνουν αναλυτές, η Σύνοδος του SCO δεν θα λύσει χρόνιες διαφορές, αλλά η παρουσία Modi στο Tianjin αποτελεί ένδειξη προθυμίας για αναζήτηση κοινού εδάφους.

Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν ο «χορός» ελέφαντα και δράκου μπορεί να έχει διάρκεια ή αν θα αποδειχθεί μια βραχύβια σύμπτωση συμφερόντων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Big deal Νίκα με Υφαντή – Τι δήλωσε ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος
• Aνοιχτή σύγκρουση Τραμπ με Fed: Η αποπομπή της Λίζα Κουκ, οι αγορές και η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας