Χριστούγεννα και online απάτες: Πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει το τοπίο του κυβερνοεγκλήματος

• Οι διαδικτυακές απάτες αυξάνονται κατακόρυφα την εορταστική περίοδο, με το 57% των ενηλίκων να πέφτει θύμα τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.
• Η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει πιο πειστικά phishing μηνύματα, deepfakes και ψεύτικες διαφημίσεις, δυσκολεύοντας τον εντοπισμό της απάτης.
• Η ενημέρωση, η επαλήθευση των προσφορών και η χρήση σύγχρονων λύσεων κυβερνοασφάλειας παραμένουν η πιο αποτελεσματική άμυνα.

Λίγες ημέρες πριν από τα Xριστούγεννα, οι online αγορές κορυφώνονται – και μαζί τους αυξάνεται και η δραστηριότητα των κυβερνοεγκληματιών. Από αγορές δώρων και παραδόσεις μέχρι φιλανθρωπικές δωρεές, το διαδίκτυο μετατρέπεται σε πρόσφορο έδαφος για απάτες κάθε είδους.

Φέτος, ωστόσο, αναμένεται ένα νέο, ανησυχητικό κύμα ψηφιακών απατών που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη. Όπως προειδοποιεί η παγκόσμια εταιρεία κυβερνοασφάλειας ESET, οι επιτήδειοι μπορούν πλέον να δημιουργούν απάτες πιο γρήγορα, πιο μαζικά και κυρίως πιο πειστικά από ποτέ.

Οι χρήστες smartphone – και ειδικά οι χρήστες Android – καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς μεγάλο μέρος των επιθέσεων στοχεύει κινητές συσκευές και προσωπικά δεδομένα.

Σύμφωνα με την έκθεση Global State of Scams 2025, το 57% των ενηλίκων παγκοσμίως πέφτει θύμα τουλάχιστον μίας απάτης κάθε χρόνο, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο (23%) καταλήγει να χάνει χρήματα. Οι απάτες που σχετίζονται με διαδικτυακές αγορές επηρεάζουν το 54% των χρηστών, οι απάτες «απρόσμενων κερδών» το 48%, ενώ το 42% των θυμάτων έρχεται αντιμέτωπο με κλοπή ταυτότητας.

Το smartphone βρίσκεται στο επίκεντρο: το 53% των απατών γίνεται μέσω τηλεφωνικών κλήσεων, το 51% μέσω SMS και το 47% μέσω email, σύμφωνα με τα στοιχεία της ESET.

Τα social media ως βασική πύλη κινδύνου

Όταν οι χρήστες βρίσκονται online, οι απάτες συχνά προέρχονται από τα κοινωνικά δίκτυα. Διαρρεύσαντα στοιχεία της Meta δείχνουν ότι χρήστες Facebook, Instagram και WhatsApp εκτίθενται καθημερινά σε έως και 15 δισεκατομμύρια διαφημίσεις που έχουν χαρακτηριστεί «υψηλού κινδύνου». Ακόμη κι αν μέρος αυτών αποδεικνύεται τελικά νόμιμο, η κλίμακα του φαινομένου προκαλεί έντονο προβληματισμό.

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει τις απάτες

Οι κυβερνοεγκληματίες αξιοποιούν γενετικά μοντέλα AI για τη δημιουργία εξαιρετικά ρεαλιστικών phishing μηνυμάτων που μιμούνται καταστήματα, εταιρείες ταχυμεταφορών ή παρόχους πληρωμών. Παράλληλα, deepfakes εικόνας, φωνής και βίντεο χρησιμοποιούνται για ψεύτικες διαφημίσεις, παραπλανητικές εκπτώσεις, αλλά και για την πλαστοπροσωπία υπαλλήλων εξυπηρέτησης πελατών γνωστών brands.

Η κατάχρηση AI επεκτείνεται ακόμη και στην παράκαμψη συστημάτων ταυτοποίησης τραπεζών, καθώς και στη μαζική παραγωγή ψεύτικων κριτικών προϊόντων, παρασύροντας τους καταναλωτές σε αγορές απομιμήσεων ή ανύπαρκτων προϊόντων.

Τα προειδοποιητικά σημάδια και η άμυνα του χρήστη

Όπως επισημαίνει η ESET, ο χρήστης παραμένει η πρώτη και πιο κρίσιμη γραμμή άμυνας. Αν και το 93% των ενηλίκων δηλώνει ότι ελέγχει με κάποιον τρόπο τη νομιμότητα μιας προσφοράς, πολλές από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές.

Οι ειδικοί συνιστούν έμφαση σε ανεξάρτητες κριτικές, ασφαλείς μεθόδους πληρωμής και διασταύρωση πληροφοριών, ενώ υπογραμμίζουν τη σημασία ισχυρών κωδικών, πολυπαραγοντικής ταυτοποίησης, τακτικών ενημερώσεων λογισμικού και χρήσης αξιόπιστων λύσεων κυβερνοασφάλειας.

Σε μια περίοδο αυξημένης κατανάλωσης και ψηφιακής δραστηριότητας, η ενημέρωση και η επαγρύπνηση παραμένουν το ισχυρότερο «δώρο» για την ασφάλεια των καταναλωτών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• ΗΠΑ: Πώληση όπλων 11,15 δισ. δολαρίων στην Ταϊβάν – Σήμα κλιμάκωσης προς την Κίνα
• Σε νέα μείωση επιτοκίων προχώρησε η Τράπεζα της Αγγλίας
• Η Wall Street σε αναμονή: Το CPI Νοεμβρίου κρίνει το κλίμα για Fed και αγορές