Ζοχράν Μαμντάνι: Η απίθανη πορεία από την Ουγκάντα στο Δημαρχείο της Νέας Υόρκης

Ο Ζοχράν Μαμντάνι, μέλος της πολιτειακής Βουλής και των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής, εξελέγη ο 111ος δήμαρχος της Νέας Υόρκης. Η νίκη του, με ποσοστό 50,6%, δεν ήταν απλώς μια ήττα για τον πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο, αλλά η επικράτηση ενός κινήματος βάσης που τοποθέτησε την κρίση του κόστους ζωής στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου. Η εκλογή του 34χρονου Μαμντάνι, του πρώτου μουσουλμάνου και νοτιοασιάτη στο αξίωμα αυτό, αναδιαμορφώνει το πολιτικό τοπίο της πόλης.

Το προφίλ ενός αουτσάιντερ

Η πορεία του Ζοχράν Κουάμε Μαμντάνι προς τη δημαρχία είναι τόσο ασυνήθιστη όσο και η πολιτική του ταυτότητα. Γεννημένος στην Καμπάλα της Ουγκάντα το 1991, είναι γιος δύο διακεκριμένων πνευματικών μορφών: του παγκοσμίου φήμης ακαδημαϊκού Μαχμούντ Μαμντάνι και της βραβευμένης σκηνοθέτιδας Μίρα Ναΐρ. Αφού πέρασε τα πρώτα του χρόνια στην Ουγκάντα και τη Νότια Αφρική, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη όταν εκείνος ήταν επτά ετών. Φοίτησε σε δημόσια σχολεία, αποφοιτώντας από το Bronx High School of Science και στη συνέχεια έλαβε πτυχίο Αφρικανικών Σπουδών από το Bowdoin College.

Πριν εισέλθει στην πολιτική, ο Μαμντάνι εργάστηκε ως σύμβουλος στέγασης, βοηθώντας οικογένειες χαμηλού εισοδήματος να αποφύγουν τις κατασχέσεις των σπιτιών τους, μια εμπειρία που, όπως έχει δηλώσει, διαμόρφωσε την πολιτική του συνείδηση. Παράλληλα, εξέφραζε την καλλιτεχνική του φύση ως ράπερ με το ψευδώνυμο “Mr. Cardamom”, μια πτυχή της ζωής του που χρησιμοποιήθηκε εναντίον του σε επιθετικές διαφημίσεις από τους αντιπάλους του.

Η άνοδος στην πολιτική σκηνή

Η πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε επίσημα το 2020, όταν πέτυχε την πρώτη του μεγάλη εκλογική ανατροπή, κερδίζοντας μια έδρα στην Πολιτειακή Συνέλευση της Νέας Υόρκης εκπροσωπώντας την Αστόρια, αφού νίκησε την επί χρόνια κάτοχο της έδρας, Αραβέλλα Σιμωτά. Τον Οκτώβριο του 2024, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τη δημαρχία, ξεκινώντας μια εκστρατεία που αρχικά θεωρήθηκε χωρίς πολλές ελπίδες.

Η πλατφόρμα του ήταν ριζοσπαστική και επικεντρωμένη σε συγκεκριμένες, φιλολαϊκές πολιτικές:​

• Στέγαση και Ενοίκια: Πάγωμα των ενοικίων και κατασκευή χιλιάδων μονάδων κοινωνικής κατοικίας.
• Οικονομία: Ίδρυση δημοτικών παντοπωλείων για τη μείωση του κόστους των τροφίμων και αύξηση της φορολογίας για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πολίτες με ετήσιο εισόδημα άνω του 1 εκατομμυρίου δολαρίων.
• Κοινωνική Πρόνοια: Δωρεάν μετακινήσεις με τα αστικά λεωφορεία και καθολική, δωρεάν παιδική φροντίδα.
• Δημόσια Ασφάλεια: Πρόταση για τη δημιουργία ενός “Υπουργείου Δημόσιας Ασφάλειας” ανεξάρτητου από την αστυνομία.

Η μεγάλη ανατροπή ήρθε στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών τον Ιούνιο του 2025, όπου επικράτησε του Άντριου Κουόμο, ένα αποτέλεσμα που σόκαρε το πολιτικό κατεστημένο.

Η εκλογική αναμέτρηση

Η εκλογή του Μαμντάνι θεωρήθηκε η πρώτη σημαντική εκλογική δοκιμασία για τη δεύτερη θητεία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε επιτεθεί ανοιχτά στον Μαμντάνι, χαρακτηρίζοντάς τον “μαύρο πρόβατο” και απειλώντας με περικοπές ομοσπονδιακών κονδυλίων προς την πόλη. Η υποψηφιότητά του, αν και υποστηρίχθηκε από την προοδευτική πτέρυγα του κόμματος, όπως ο Μπέρνι Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, ανέδειξε και τις εσωτερικές διαιρέσεις, με μετριοπαθή στελέχη να τηρούν αποστάσεις. Η κριτική του στάση απέναντι στην πολιτική του Ισραήλ στη Γάζα προκάλεσε επίσης αντιδράσεις από ορισμένες ομάδες.

Η επόμενη μέρα για τη Νέα Υόρκη

Από την 1η Ιανουαρίου 2026, ο Ζοχράν Μαμντάνι θα αναλάβει τη διαχείριση μιας πόλης 8,5 εκατομμυρίων κατοίκων, με έναν προϋπολογισμό 115 δισεκατομμυρίων δολαρίων και μια τεράστια γραφειοκρατία 300.000 υπαλλήλων. Το αν η ριζοσπαστική του ατζέντα μπορεί να εφαρμοστεί και να επιτύχει απέναντι στις τεράστιες οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις, θα καθορίσει το μέλλον της Νέας Υόρκης, την πορεία του Δημοκρατικού Κόμματος και ενδεχομένως την πορεία της προοδευτικής πολιτικής σε ολόκληρη τη χώρα.