Επιστημονική τεκμηρίωση και δημόσια υγεία:
Ο François Hirt της Philip Morris International εξηγεί τον ρόλο των pouches νικοτίνης στη μείωση της βλάβης
Σε μια περίοδο όπου η αγορά των προϊόντων νικοτίνης επανακαθορίζεται με ρυθμούς που θυμίζουν τις μεγάλες μεταβάσεις της προηγούμενης δεκαετίας, μια συζήτηση με τον François Hirt, Director External Affairs, Oral Smokeless Category της Philip Morris International, Ελβετία, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Κατέχοντας μια οπτική που συνδυάζει τεχνολογία, ρυθμιστική πολιτική και καταναλωτικές τάσεις, ο François Hirt εξηγεί το πώς τα pouches νικοτίνης εξελίσσονται από ένα niche προϊόν σε στρατηγικό κομμάτι μιας ευρύτερης μετάβασης προς λύσεις χωρίς καύση.
Η περίπτωση της Σουηδίας, το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό τοπίο που αλλάζει απροειδοποίητα, οι ανησυχίες για τους ανηλίκους και οι ευκαιρίες για ταχύτερη μείωση των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα συνθέτουν ένα αφήγημα που ξεπερνά την τεχνολογία του προϊόντος. Πρόκειται για μια συζήτηση που αφορά τη διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας υγείας, αγοράς και υπευθυνότητας.
Τι είναι τα pouches νικοτίνης που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια και ποιος είναι ο σκοπός της εισαγωγής ενός ακόμη προϊόντος νικοτίνης στην αγορά;
Τα pouches νικοτίνης είναι μικρά, λευκά σακουλάκια (pouches) που τοποθετούνται κάτω από το χείλος. Αυτή η καινοτομία βασίζεται στην ιδέα του snus, ενός προϊόντος καπνού που καταναλώνεται από το στόμα και χρησιμοποιείται για δεκαετίες στη Σουηδία, αλλά χωρίς να περιέχει καπνό. Για την Philip Morris International (PMI), τα pouches νικοτίνης αποτελούν στρατηγική προσθήκη στο χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της χωρίς καύση (που περιλαμβάνει επιπλέον προϊόντα θερμαινόμενου καπνού και ηλεκτρονικά τσιγάρα), σχεδιασμένη να προσφέρει στους ενήλικους καπνιστές καλύτερες εναλλακτικές σε σχέση με τη συνέχιση του καπνίσματος.
Η προηγούμενη γενιά προϊόντων που καταναλώνονται από το στόμα περιλαμβάνει το λεγόμενο snus, που περιέχει πραγματικό καπνό και είναι ευρέως διαθέσιμο στη Σουηδία. Ποια είναι η εμπειρία από τη χρήση του snus στη χώρα αυτή;
Το snus αποτελεί μέρος της σουηδικής κουλτούρας εδώ και δύο αιώνες. Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι άνδρες καπνιστές στη Σουηδία είτε σταμάτησαν το κάπνισμα είτε μεταπήδησαν από τα τσιγάρα στο snus, με αποτέλεσμα τα ποσοστά καπνίσματος για αυτούς να είναι από τα χαμηλότερα στον κόσμο — 5,3% έναντι περίπου 40% στην Ελλάδα — ενώ η συνολική κατανάλωση νικοτίνης παραμένει παρόμοια με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτή η μετάβαση σε προϊόντα χαμηλότερου κινδύνου συχνά αναφέρεται ως ένας από τους κύριους λόγους που η Σουηδία ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στην μείωση ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα και οι καρδιοπάθειες στους άνδρες.
Οι σαφείς κανόνες είναι απαραίτητοι για να διασφαλιστούν οι ηλικιακοί περιορισμοί και η παρακολούθηση των προϊόντων που εισέρχονται σε κάθε χώρα.
Με βάση την εμπειρία από το snus, μπορούμε να υποθέσουμε ότι αναμένονται παρόμοια αποτελέσματα για τους καπνιστές που μεταβαίνουν στα pouches νικοτίνης;
Γνωρίζουμε ότι οι ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα προκαλούνται κυρίως από τα υψηλά επίπεδα τοξικών χημικών που εισπνέονται με τον καπνό του τσιγάρου. Τα pouches νικοτίνης δεν παράγουν εκπομπές, δεν περιέχουν καπνό και, όντας προϊόντα που τηρούν αυστηρά πρότυπα, έχουν ακόμη καλύτερο τοξικολογικό προφίλ από το snus, για το οποίο να σημειωθεί ότι η χρήση του επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση στη Σουηδία και τη Δανία καθώς απαγορεύεται στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/40 ΕΕ. Επομένως, για τους ενήλικους καπνιστές που μεταβαίνουν πλήρως στα pouches νικοτίνης, είναι λογικό να αναμένουμε σημαντικά βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας σε σχέση με τη συνέχιση του καπνίσματος — και πιθανώς ακόμη καλύτερα από τους χρήστες snus. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα νωρίτερα φέτος, όταν έδωσε άδεια κυκλοφορίας για 20 pouches νικοτίνης της Swedish Match, θυγατρικής της PMI. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα pouches νικοτίνης εξακολουθούν να περιέχουν νικοτίνη, είναι εθιστικά και δεν είναι ακίνδυνα.
Δεδομένων των ανησυχιών για την αυξανόμενη χρήση αυτών των προϊόντων από ανηλίκους, ποια είναι η θέση της PMI για το θέμα; Υπάρχουν πρωτοβουλίες για την αποτροπή πρόσβασης ανηλίκων σε αυτά τα προϊόντα;
Αυτά τα προϊόντα προορίζονται αποκλειστικά για ενήλικες, και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο για οποιοδήποτε προϊόν μας. Σε όλα τα εμπορικά μας πλάνα για την πώληση pouches νικοτίνης, ζητάμε από τις χώρες να έχουν πολύ ενισχυμένα προγράμματα αποτροπής της πρόσβασης των νέων σε αυτά. Αυτό που ίσως ενδιαφέρει τους αναγνώστες σας είναι ότι τα προϊόντα μας έχουν υψηλό ποσοστό χρηστών στην ηλικιακή ομάδα 30-49 ετών. Στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη αγορά για αυτά τα προϊόντα, τα στοιχεία της κυβέρνησης το 2024 έδειξαν ότι η χρήση των pouches νικοτίνης από νέους παρέμεινε πολύ χαμηλή, παρά την ταχεία αύξηση των πωλήσεων.
Ποια θεωρείτε ως τις κύριες προκλήσεις στη ρύθμιση των pouches νικοτίνης σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου αντί να αφήνεται νομικό κενό. Οι σαφείς κανόνες είναι απαραίτητοι για να διασφαλιστούν οι ηλικιακοί περιορισμοί και η παρακολούθηση των προϊόντων που εισέρχονται σε κάθε χώρα. Μέχρι πρόσφατα, πολλές χώρες ήταν αργές στην αντίδραση, αλλά πλέον υπάρχει δυναμική — οι περισσότερες αγορές της ΕΕ έχουν πλέον κανονισμούς ή βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις. Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι ότι σε χώρες όπου τα προϊόντα αυτά απαγορεύονται, όπως το Βέλγιο, όχι μόνο συνεχίζουν να κυκλοφορούν pouches με υπερβολική περιεκτικότητα νικοτίνης, αλλά εντοπίζονται και προϊόντα παράνομου εμπορίου. Το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι η εναρμόνιση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ευθυγράμμιση των κανονισμών σχετικά με την περιεκτικότητα νικοτίνης και τις γεύσεις σε όλη την ΕΕ, παρόμοια με ό,τι ισχύει σήμερα για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Η μετάβαση σε προϊόντα χαμηλότερου κινδύνου συχνά αναφέρεται ως ένας από τους κύριους λόγους που η Σουηδία ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες στην μείωση ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Ποιο είναι το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις pouches νικοτίνης στην Ελλάδα και τι ισχύει σε όλη την Ευρώπη;
Ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τα pouches νικοτίνης πρέπει να στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Πρώτον, ποιότητα προϊόντος: πρέπει να θυμόμαστε ότι ο καταναλωτής βάζει το προϊόν στο στόμα του, οπότε πρέπει να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα κατασκευάζονται με αυστηρούς ποιοτικούς ελέγχους και ποιοτικά συστατικά. Δεύτερον, σαφή όρια στην περιεκτικότητα νικοτίνης και συσκευασία που να περιορίζει την ελκυστικότητα στους ανήλικους. Η Ελλάδα πρόσφατα όρισε ανώτατο όριο 16 mg ανά σακουλάκι, σε ευθυγράμμιση με τις συστάσεις της Γερμανικής υπηρεσίας προστασίας καταναλωτών. Τρίτον — και πιο σημαντικό — αυστηροί νόμοι για την αποτροπή πρόσβασης των νέων. Η Ελλάδα πρωτοπορεί πλέον με αυστηρούς ηλικιακούς περιορισμούς και ακόμη και ποινική ευθύνη για πώληση σε ανηλίκους. Θεωρώ ιδιαίτερα αξιέπαινη την πρόσφατη κοινή πρωτοβουλία «Είναι στο χέρι μας να μην είναι στο χέρι τους» μεταξύ των Αρχών και της Παπαστράτος, που φέρνει μαζί την Ελληνική Κυβέρνηση και όλη την εφοδιαστική αλυσίδα για να διασφαλιστεί ότι αυτά τα προϊόντα μένουν μακριά από τα χέρια των ανηλίκων.
