Κώστας Μπακογιάννης στο Fortune: Επανάσταση στην Ελλάδα είναι να γυρίσουμε το κράτος ανάποδα

Ως δήµαρχος Καρπενησίου άφησε πίσω του έργο που µέχρι σήµερα συζητείται από τους κατοίκους της πόλης. Για τη θητεία του ως περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας, µιλούν οι αριθµοί. Η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ ξεπέρασε επί των ηµερών του κάθε προηγούµενο, καθιστώντας τη δεύτερη µεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας πρωταθλήτρια στην απορρόφηση πόρων. Για τα έργα που σχεδίασε, υλοποίησε και άφησε πίσω του, εξασφάλισε χρηµατοδοτήσεις που ξεπερνούν το ένα δισ.

Ψηλός, αδύνατος, αεικίνητος, ρεαλιστής, ο Κώστας Μπακογιάννης µε υποδέχτηκε στο µεγαλοπρεπές κτίριο της πλατείας Κοτζιά, µε τα βαριά έπιπλα και τα υπέροχα έργα τέχνης να δένουν απρόσµενα µε έναν cool σαραντάρη που κυριαρχεί στον χώρο. Είπε «ναι» στη συµµετοχή του Δήµου Αθηναίων στο CEO Initiative Forum µέσα σε λίγα λεπτά, το ίδιο και για τη συνέντευξη που ακολουθεί. Έµαθε, άλλωστε, πολύ νωρίς, µε σκληρό τρόπο, να δίνει πραγµατικές λύσεις σε πραγµατικά προβλήµατα. Οπλισµένος µε υποµονή και επιµονή, δηλώνει αποφασισµένος να αλλάξει την Αθήνα, ενώ κατά τη συζήτησή µας µιλά για τη στρατηγική του, εξηγώντας γιατί οι συµπράξεις δηµοσίου και ιδιωτικού τοµέα είναι σήµερα το «κλειδί» για τη βιώσιµη ανάπτυξη.

 Έχεις δύο μήνες ήδη στο «τιμόνι» της Αθήνας. Διαπίστωσες δυσκολίες ή προβλήματα που δεν είχες φανταστεί; Ποιες είναι οι πρώτες σου εντυπώσεις;

Προφανώς, ο Δήµος Αθηναίων αντιµετωπίζει τα δικά του προβλήµατα και τις δικές του προκλήσεις, οι οποίες δεν συγκρίνονται µε την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, πόσο µάλλον µε τον Δήµο Καρπενησίου. Τα καλά νέα είναι ότι έπειτα από 10 χρόνια πορείας στην Αυτοδιοίκηση αισθάνοµαι ότι έχω µια –τολµώ να πω– καλή γνώση για το πώς δουλεύει το σύστηµα και πώς µπορώ να δώσω πραγµατικές λύσεις σε πραγµατικά προβλήµατα. Βεβαίως, όση εµπειρία και αν έχει κανείς, υπάρχουν πάντα πράγµατα που αιφνιδιάζουν. Υπάρχουν στιγµές που έχω αισθανθεί ότι ως δήµαρχος Καρπενησίου είχα πάντα –αναλογικά εννοείται– περισσότερα µέσα να κάνω τη δουλειά µου από ό,τι ως δήµαρχος Αθηναίων. Και υπάρχουν στιγµές που έχω βρεθεί µπροστά σε ζητήµατα τα οποία –δεν το κρύβω– µε έχουν πραγµατικά εντυπωσιάσει.

Μπορείς να μας δώσεις ένα παράδειγμα;

Ναι. Ανακάλυψα ότι το 1/3 της πλατείας Μητροπόλεως διεκδικείται από έναν ιδιώτη, ο οποίος απαιτεί από τον δήµο να τον αποζηµιώσει. Κατά τα 2/3 ανήκει στον Δήµο Αθηναίων, και γι’ αυτό δεν υπάρχει καµία αµφιβολία. Το 1/3, όµως, διεκδικείται, αµφισβητείται και ζητούνται 5 εκατοµµύρια ευρώ να καταβάλουν οι Αθηναίοι για το δικαίωµά τους επί της πλατείας.

Πέρα από τέτοιου είδους «ιδιαιτερότητες», φαντάζομαι ότι οι διαφορές στην άσκηση της εξουσίας στην περιφέρεια σε σχέση με την πρωτεύουσα είναι ευρύτερες.

Όχι. Παντού έχεις να κάνεις µε ανθρώπους. Και όταν αρχίζει συνήθως να µιλά κανείς για διαφορές, το κάνει για να βρίσκει δικαιολογίες και άλλοθι. Ναι, προφανώς η Αθήνα έχει µια σειρά από ιδιαιτερότητες οι οποίες έχουν να κάνουν σε µεγάλο βαθµό µε τις συγκεχυµένες και αλληλεπικαλυπτόµενες αρµοδιότητες. Από εκεί και πέρα, όµως, αυτό εξαρτάται από την αφετηρία του καθενός. Για εµάς είναι πολύ ξεκάθαρο ότι ο δήµος πρέπει να είναι υπεύθυνος και υπόλογος για όλα. Δεν δικαιούται να «ρίχνει το µπαλάκι στην κερκίδα». Δεν µπορεί να κρύβεται πίσω από τον νόµο «χι» ή το άρθρο «ψι». Πρέπει να βγαίνει µπροστά και να αναλαµβάνει τις ευθύνες του.

Βέβαια, δεν είναι μητροπολιτικός δήμος, με αποτέλεσμα ο δήμαρχος να έχει περιορισμένες αρμοδιότητες. Θα επιδιώξεις να γίνει μητροπολιτικός;

Η µητροπολιτικότητα έχει φορεθεί πολύ στον δηµόσιο λόγο τις τελευταίες δεκαετίες – κυρίως ως φερετζές. Ο καλύτερος τρόπος για να είναι κανείς αποτελεσµατικός είναι να µιλά όσο γίνεται πρακτικά. Για παράδειγµα, συµφωνούµε όλοι ότι ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα που αντιµετωπίζει σήµερα η πρωτεύουσα είναι η ασφάλεια. Οι Αθηναίοι σήµερα, και δικαίως σε πολύ µεγάλο βαθµό, αισθάνονται ανασφάλεια, αισθάνονται φόβο. Υπάρχουν περιοχές ολόκληρες της πόλης που βιώνουν ασύλληπτη υποβάθµιση. Τι µπορεί να κάνει ο δήµος; Υπάρχουν δύο δρόµοι: Ο ένας είναι να πει «εγώ δεν έχω καµία σχέση µε αυτό, είναι ευθύνη του εκάστοτε υπουργού, κάθε τόσο κάνω έναν µεγάλο καβγά για να δείχνω ότι δίνω τη µάχη µου και πάω σπίτι µου». Ο άλλος δρόµος είναι αυτός της συνεργασίας. Μόλις πριν από λίγες ηµέρες ψηφίσαµε στο δηµοτικό συµβούλιο µια προγραµµατική σύµβαση µε την οποία ο Δήµος Αθηναίων και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ιδρύουν από κοινού ένα συντονιστικό κέντρο για την ασφάλεια. Δεν κάνουν τίποτα το ιδιαίτερα πρωτότυπο ή καινοτόµο, για να τα λέµε όλα. Ανάλογες δοµές υπάρχουν σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Τι κάνουµε εµείς; Ερχόµαστε ο καθένας, µέσα στα όρια του διακριτού του ρόλου –η δική µας δουλειά δεν είναι η καταστολή, είναι η πρόληψη–, συνεργαζόµαστε και συντονιζόµαστε για να µπορέσουµε, επιτέλους, σε αυτήν τη χώρα να υιοθετήσουµε σύγχρονες αντιεγκληµατικές και αντιπαραβατικές πολιτικές.

Να το κάνουμε ακόμη πιο πρακτικό; Συμβαίνει ένας φόνος στα Κάτω Πατήσια. Τι κάνει ο  Δήμος Αθηναίων;

Όλοι οι ειδικοί θα σου πουν το εξής: ότι η εµπειρία των άλλων πόλεων που έχουν αντιµετωπίσει πολύ χειρότερα προβλήµατα εγκληµατικότητας από ό,τι εµείς διδάσκει τη σηµασία που έχουν το αστικό περιβάλλον, ο δηµόσιος χώρος, ο φωτισµός, το πράσινο. Και δεν έχει να κάνει µόνο µε τις υποδοµές, αλλά και µε υπηρεσίες που παρέχεις στους ανθρώπους, π.χ. η καθαριότητα. Αυτό δεν είναι δουλειά της Αστυνοµίας, είναι του δήµου. Εδώ έρχεται ο δήµος και αναλαµβάνει την ευθύνη του. Καταλαβαίνω ότι δεν είναι το πολιτικώς ορθό αυτό που περιγράφω, γιατί το συνηθισµένο σε αυτήν τη χώρα είναι ο καθένας µας να βρίσκει λαγούµια για να κρυφτεί. Έτσι, όµως, γίνεσαι µέρος του προβλήµατος, και όχι της λύσης.

Η καθαριότητα είναι αποκλειστικά ευθύνη του δήμου. Είσαι αποφασισμένος να σπάσεις το ταμπού των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα;

Εφόσον χρειαστεί, ναι. Το έχω πει και προεκλογικά. Αυτήν τη στιγµή τι κάνουµε; Έχουµε έναν µηχανισµό την απόδοσή του οποίου θέλουµε να µεγιστοποιήσουµε. Ξεκινήσαµε πλένοντας κάδους – πλέον ύστερα από πολύ καιρό πλένονται οι κάδοι στην πόλη. Ενεργοποιήσαµε και άλλα µηχανήµατα. Έχουµε έναν µεγάλο στόλο. Για παράδειγµα, έχουµε πολλές υδροφόρες που ήταν σε ακινησία και πλέον βγαίνουν στους δρόµους. Ετοιµαζόµαστε να παραλάβουµε 8.000 νέους κάδους και νέα µηχανήµατα, όπως πιεστικά-πλυστικά, γιατί η Αθήνα χρειάζεται νερό και σαπούνι. Προχωράµε σε έναν νέο προγραµµατισµό όχι µόνο των δροµολογίων των απορριµµατοφόρων, αλλά και των δράσεων της υπηρεσίας καθαριότητας, γιατί έχουµε τα λεγόµενα «ειδικά συνεργεία».

Υπάρχει ένας βαθιά ταξικός διχασμός στην Αθήνα. Εμείς αποφασίσαμε αυτό να το ανατρέψουμε.

Τα οποία θα φοράνε στολή επιτέλους;

Με πρόλαβες. Ταυτόχρονα, έχουµε παραγγείλει νέο µηχανολογικό εξοπλισµό που θα έρθει τους αµέσως επόµενους µήνες. Έχουµε παραγγείλει στολές – µέχρι το τέλος του χρόνου θα δεις όλους µας τους εργαζόµενους µε στολές. Είναι εξαιρετικά σηµαντικό, όχι τόσο για την εικόνα τους· είναι σηµαντικό για την ασφάλεια και την υγεία τους. Και προχωράµε µήνα µε τον µήνα, εβδοµάδα µε την εβδοµάδα, να βελτιώσουµε την εικόνα της πόλης. Ξέρεις, όµως, εµείς δεν είµαστε κεντρικό κράτος, δεν είµαστε κυβέρνηση. Δεν ερχόµαστε στη Βουλή να περάσουµε µια τεράστια µεταρρύθµιση και λέµε ότι τα κάναµε όλα. Η δική µας δουλειά είναι αυτό που εµείς στο Καρπενήσι λέµε «operations». Τα operations θέλουν χρόνο και οι αλλαγές είναι σταδιακές. Το στοίχηµα είναι από τη µία να έχεις ένα ξεκάθαρο πλάνο και µια ξεκάθαρη στοχοθεσία, και από την άλλη να έχεις την υποµονή και την επιµονή να το πας µέχρι τέλους.

Πόσο εφικτό είναι, κατά τη γνώμη σου, να δημιουργηθούν μέσα στο δημοτικό συμβούλιο όροι για συναίνεση; Έχεις τέτοιες ενδείξεις;

Ναι, έχω. Πρέπει να πω ότι είναι αρκετά ελπιδοφόρες. Το µέλλον σήµερα όχι µόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, είναι οι συµπράξεις δηµοσίου-ιδιωτικού τοµέα. Έχει πεθάνει η λογική που λέει το κακό Δηµόσιο, ο καλός ιδιωτικός τοµέας, όπως και αντίστροφα. Πλέον παντού λειτουργούµε µε µεικτά συστήµατα. Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι κάτι πολύ καινούργιο για την Ελλάδα, αλλά αυτός είναι ο δρόµος πάνω στον οποίο πρέπει να βαδίσουµε. Και τα καλά νέα είναι ότι εµείς έχουµε την ευκαιρία να το αποδείξουµε στην πράξη, διότι εµείς κρινόµαστε στην πράξη. Ξεκινήσαµε πολύ προσεκτικά, µε δράσεις οι οποίες είναι πιο ήπιες. Για παράδειγµα, ένα πρόγραµµα υιοθεσίας της πόλης, αρχής γενοµένης µε τα χριστουγεννιάτικα φώτα. Όταν ήρθαµε τον Σεπτέµβριο, ανακαλύψαµε ότι τελευταία φορά που ο Δήµος Αθηναίων προµηθεύτηκε χριστουγεννιάτικο στολισµό ήταν το 2002 ή το 2003.

Λόγω κρίσης ή λόγω αδιαφορίας;

Δεν ξέρω, δεν µπαίνω στη λογική να δικάσω τους προηγούµενους. Απευθυνθήκαµε σε µεγάλες εταιρείες και τους ζητήσαµε να «υιοθετήσουν» δρόµους. Και το έκαναν. Έχουµε πάνω από 15 εταιρείες που έχουν ανταποκριθεί. Και τις ευχαριστώ πάρα, µα πάρα πολύ. Έχουν την ευγνωµοσύνη όλων µας, και το αποτέλεσµα ποιο είναι; Από τη µία θα φωτίσουµε καλύτερα κεντρικούς και ιστορικούς δρόµους της Αθήνας και από την άλλη, για πρώτη φορά, ενδεχοµένως έπειτα από δεκαετίες, θα φωτιστούν περιοχές της Αθήνας που µένουν σκοτεινές. Αυτό έχει σηµασία.

Για λόγους ασφάλειας, κλίματος, αισθητικής.

Έχει σηµασία επειδή, όταν ο δήµος πάει σε µια πλατεία και το µόνο που κάνει είναι να βάζει έναν µικρό Άγιο Βασίλη που έχει ύψος ένα και… milko, και ενδεχοµένως να κοστίζει οκτώ ή δέκα ευρώ, ξέρεις τι λέει στους κατοίκους; Ότι για µένα δεν υπάρχετε. Είναι σαν να αναγνωρίζεις συµβολικά ότι υπάρχει ένας διχασµός στην Αθήνα.

Ένας διχασμός που είναι και ταξικός…

Βαθιά ταξικός, να το πούµε ανοιχτά. Να σου δώσω ένα άλλο παράδειγµα: την πλατεία Οµονοίας. Τον Σεπτέµβριο βρήκαµε ένα σχέδιο που ήθελε απλώς να αλλάξει τα υλικά της πλατείας Οµονοίας και τίποτε παραπάνω· να διατηρεί, δηλαδή, την προηγούµενη µελέτη. Εµείς αποφασίσαµε αυτό να το ανατρέψουµε. Είναι έκπληξη, δεν µπορώ να πω τίποτε παραπάνω αυτήν τη στιγµή. Πώς το κάνουµε; Το κάνουµε µε χορηγίες ιδιωτών, τους οποίους επίσης ευχαριστώ. Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου της πόλης που λέει ότι το Δηµόσιο ανήκει σε όλους εµάς. Αυτό γίνεται σε όλες τις µεγάλες µητροπόλεις της Ευρώπης και της Αµερικής, γιατί µόνο έτσι µπορούµε πραγµατικά να αποκτήσουµε ένα αίσθηµα ιδιοκτησίας.

Φτάνει μια θητεία τεσσάρων χρόνων για τη μεγάλη εικόνα;

Όχι, δεν µου φτάνουν, να το πούµε αυτό. Η µεγάλη εικόνα είναι ότι σε δύο χρόνια θα γιορτάσουµε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Για 200 χρόνια η Αθήνα ήταν µόνη της. Δεν είχε ανταγωνισµό. Είχε στραµµένη την πλάτη της προς τη θάλασσα. Πλέον, µε όλη αυτή την ανάπτυξη που έχει γίνει στο παραλιακό µέτωπο –και δεν αναφέροµαι µόνο στο Ελληνικό, αλλά σε όλο το παραλιακό µέτωπο– η Αθήνα στρέφει την πλάτη της προς τη θάλασσα. Άρα, η Αθήνα –ως Δήµος Αθηναίων– για πρώτη φορά στην ιστορία της αποκτά ανταγωνισµό. Είναι µια ευκαιρία, αλλά είναι και ένας κίνδυνος. Στο δικό µου µυαλό εµείς ανταγωνιζόµαστε τη Lamda και την όποια Lamda. Αυτό πρακτικά τι σηµαίνει;

Ότι ο ανταγωνισμός της Αθήνας είναι η «Αθηναϊκή Ριβιέρα»…

Αυτό ακριβώς. Μπορεί να µας δηµιουργήσει πολύ µεγάλες ευκαιρίες για να λειτουργήσουµε συµπληρωµατικά ή υπάρχει ο κίνδυνος η Αθήνα να είναι η πίσω αυλή µιας τροµερής ανάπτυξης που συντελείται παραλιακά. Εµείς, λοιπόν, λέµε ότι πρέπει να δούµε την αναβάθµιση των υποδοµών µας και των υπηρεσιών µας. Υποδοµές σηµαίνει «αστικός και δηµόσιος χώρος», από την παιδική χαρά και την προσβασιµότητα (τις προσβάσεις για αναπήρους, τα πεζοδρόµια) µέχρι τις υπηρεσίες µας (πράσινο, καθαριότητα). Ταυτόχρονα, όµως, χρειαζόµαστε πιο γενναίες λύσεις. Για παράδειγµα, συνεργαζόµαστε µε το αρµόδιο υπουργείο για να ψηφίσουµε µια µεταρρύθµιση θεσµική, έναν νέο νόµο ο οποίος θα δίνει κίνητρα στους ιδιοκτήτες να φτιάξουν τα ακίνητά τους, αλλά θα λέει και το εξής πάρα πολύ απλό: όταν για οποιονδήποτε λόγο δεν µπορεί ένα κτίριο να ανακαινισθεί, να έχει τη δυνατότητα νοµικά ο δήµος να µπαίνει µέσα να το κάνει.

Το μέλλον σήμερα είναι οι συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού τομέα. Έχει πεθάνει η λογική που λέει το κακό Δημόσιο, ο καλός ιδιωτικός τομέας.

Είσαι αποφασισμένος να αλλάξεις την Αθήνα;

Είµαι. Έχω αποφασίσει ότι για να αλλάξει η Αθήνα πρέπει να κάνω λίγο τον τρελό.

Τι σε ενοχλεί περισσότερο σε αυτή την πόλη;

Οι ταξικές διαφορές ανάµεσα στις πλούσιες και τις φτωχές γειτονιές, για τις οποίες κανένας δεν µιλάει. Είµαστε όλοι βαθιά υποκριτές. Υπάρχει ακόµη ο µύθος της κοινωνικής συνοχής. Η Αθήνα στην οποία εγώ µεγάλωσα είναι πολύ διαφορετική από την Αθήνα στην οποία µεγαλώνουν τα παιδιά µου. Και αυτό πρέπει να το καταλάβουµε.

Σε ακούω και αισθάνομαι ότι ίσως είναι από τις λίγες φορές που η Αυτοδιοίκηση δεν βρίσκεται σε ανταγωνισμό με την κυβέρνηση. Ήδη έχεις αναφέρει δύο ή τρία υπουργεία με τα οποία πάτε χέρι-χέρι για μια σειρά από αλλαγές προς το καλύτερο της πόλης και των κατοίκων. Ισχύει;

Ισχύει το εξής: Είναι µια νέα κυβέρνηση µε την οποία έχουµε µια εξαιρετικά καλή συνεργασία. Κάνω αυτήν τη δουλειά δέκα χρόνια, και έχω αλλάξει ούτε και εγώ δεν ξέρω πόσους πρωθυπουργούς, υπουργούς και κυβερνήσεις. Πάντα προσπαθούσα να βρίσκω πεδίο συνεννόησης µε όλους. Θυµάµαι το 2014 προεκλογικά –τότε ήταν το κλίµα διαφορετικό– και υπήρχε το αντίθετο επιχείρηµα από αυτό που υπάρχει τώρα: «Μα θα ’ρθει ο ΣΥΡΙΖΑ, γιατί να ψηφίσουµε εσένα, πώς θα συνεργαστείτε;» Και εγώ τότε έλεγα κατ’ απόλυτη υπερβολή: «Παιδιά, εγώ θα συνεργαστώ και µε τον διάβολο, γιατί πρέπει να κάνω τη δουλειά µου». Το ίδιο ισχύει και τώρα. 

Υπήρξες πετυχημένος δήμαρχος και περιφερειάρχης. Είχες το ταλέντο να αντλείς κεφάλαια –και ήταν πολλά τα εκατομμύρια– για να κάνεις μια σειρά από έργα. Ποιο είναι το μυστικό;

Να µάθεις τη δουλειά και να κάνεις τον κόπο. Δεν υπάρχει κανένα µυστικό.

Είναι θέμα κόπου ή είναι θέμα τρόπου;

Είναι θέµα κόπου, κυρίως. Δεν είναι πυρηνική φυσική η διαχείριση των ευρωπαϊκών προγραµµάτων. Ούτε το να έχει κανείς γνώση του πώς δουλεύει το πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεων, ούτε του πώς σχεδιάζεις νέα χρηµατοδοτικά εργαλεία.

Ναι, όμως, άλλοι αυτοδιοικητικοί δεν απορρόφησαν πάνω από το 100% του ΕΣΠΑ. Εσύ το έκανες.

Έχουµε περάσει από την εποχή της λεγόµενης «πολιτικής βούλησης», που έλεγες ότι, επειδή «εγώ το θέλω και το θέλω πάρα πολύ, θα το κάνω». Δεν πρέπει απλώς να το θέλεις πάρα πολύ. Πρέπει να κάνεις τον κόπο, να καταβάλεις την προσπάθεια, να το δουλέψεις, να το µάθεις. Μόνο έτσι µπορείς να έχεις αποτελέσµατα.

Μπορούν οι πόλεις να είναι ανεξάρτητες από τις κυβερνήσεις; Μπορούν στην κλίμακα της Αθήνας να λύνουν μόνες τους τα προβλήματά τους;

Στην Ελλάδα είµαστε ακόµα «κολληµένοι» στη δεκαετία του ’60. Έχουµε ένα υπερσυγκεντρωτικό, υδροκέφαλο κράτος και σε αυτό, ας µη γελιόµαστε, υπάρχει διαπαραταξιακή και διακοµµατική συναίνεση. Κάτι παθαίνουν οι υπουργοί… Με το που γίνονται υπουργοί και κάθονται στα γραφεία τους θέλουν να τα ελέγχουν όλα. Ο πλανήτης, όµως, πηγαίνει σε µια άλλη κατεύθυνση· πηγαίνει στην αποκέντρωση. Έχουµε φύγει από την εποχή των ιεραρχιών και έχουµε πάει στις εποχές των δικτύων. Το στοίχηµα για όλους είναι το επίπεδο λήψης των αποφάσεων να πλησιάσει όσο γίνεται πιο κοντά στον πολίτη. Εδώ η Αυτοδιοίκηση είναι καταλυτική, γιατί είµαστε ο πλησιέστερος δηµοκρατικός θεσµός στον πολίτη. Η µεγαλύτερη επανάσταση που µπορεί να γίνει σήµερα στην Ελλάδα είναι να γυρίσουµε το κράτος ανάποδα. Να µεταφέρουµε αρµοδιότητες, µέσα, πόρους όσο γίνεται πιο χαµηλά. Γιατί αυτό θα βοηθήσει να χτίσουµε δεσµούς εµπιστοσύνης µεταξύ µας, διότι θα ενισχύσουµε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία.

Είναι στις επιδιώξεις σου η αξιοποίηση του οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της πόλης;

Ναι, είναι αδιαµφισβήτητα. Και είναι ένα από τα τεράστια ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα της πόλης. Διότι έχουµε ένα δυναµικό κυρίως νέων ανθρώπων που έχουν και τις δεξιότητες και το ταλέντο. Και ένα από τα πράγµατα που θέλουµε να κάνουµε –και εδώ πάλι οι συµπράξεις δηµοσίου-
ιδιωτικού τοµέα είναι «κλειδί»– είναι να έρθουµε σε επαφή µε αυτούς τους ανθρώπους, να δουλέψουµε µαζί τους, για να µετασχηµατιστεί η γνώση τους σε υπηρεσίες προς τους δηµότες.

Βασικοί μοχλοί ανάπτυξης μιας πόλης είναι ο πολιτισμός και η προσχολική αγωγή. Ποια είναι η στρατηγική σου προς αυτή την κατεύθυνση;

Οι παιδικοί σταθµοί είναι ευθύνη του Δήµου Αθηναίων. Η στρατηγική µου είναι η εξής: Κάποτε η Αθήνα είχε πάνω από 90 παιδικούς σταθµούς, σήµερα έχει 72. Χρειαζόµαστε περισσότερους. Βέβαια, το στοίχηµα δεν είναι µόνο η ποσότητα, αλλά και η ποιότητα.

Τι σκέφτεστε για την αγωγή των παιδιών αυτών;

Πήραµε µια πρωτοβουλία µε τη Unicef και καλέσαµε 50 δηµάρχους και άλλους αυτοδιοικητικούς από χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας για να συζητήσουµε νέες πολιτικές για το παιδί και να ανταλλάξουµε καλές πρακτικές και εµπειρίες. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι η προσχολική αγωγή παίζει πολύ µεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού και κυρίως αµβλύνει τις οικονοµικές και ταξικές διαφορές και ανισότητες.

Διαβάζεις πολύ. Τι διαβάζεις αυτό τον καιρό;

Τελείωσα πρόσφατα το καινούργιο βιβλίο του Μαγκλίνη Είμαι όσα έχω ξεχάσει. Εξαιρετικό. 

Αλήθεια, με τον ελεύθερο χρόνο πώς τα πας;

Μιλάς µε έναν άνθρωπο που προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του όσο γίνεται καλύτερα και ταυτόχρονα είναι πατέρας τεσσάρων παιδιών, 12, 10, σχεδόν 7 και 2 ετών. Ο ελεύθερος χρόνος είναι αστείο.

Ποιες βασικές αξίες θέλεις να τους περάσεις;

Μεγάλη κουβέντα! Υπάρχει ένα ωραίο γνωµικό που λέει ότι τα παιδιά µαθαίνουν από σένα όταν εσύ νοµίζεις ότι δεν τα διδάσκεις. Αυτό, δηλαδή, που µετρά πιο πολύ από όλα είναι το παράδειγµα. Θα ήθελα να πιστεύω ότι µε όλα τα παλαβά που όλοι έχουµε ως γονείς, τα παιδιά θα έχουν το παράδειγµα ενός ανθρώπου ο οποίος δουλεύει πάρα πολύ, προσπαθεί να είναι έντιµος και συνεπής στις ανθρώπινές του σχέσεις, δεν συµβιβάζεται και δεν κάνει εκπτώσεις σε αυτά που πραγµατικά πιστεύει. Ενός ανθρώπου που προσπαθεί να ζήσει όσο γίνεται πιο ελεύθερος. 

ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ​

Πρόγραμμα ύψους 264 εκατ. ευρώ για το 2020

Περιλαμβάνει

171 

δράσεις υλοποιήσιμες με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα εκ των οποίων είναι:

89 

νέα έργα

58 

έργα που συνεχίζονται 

24 

μελέτες, νέες 

και εξελισσόμενες. 

Βασικοί άξονες

Ασφαλτοστρώσεις δρόμων, αναπλάσεις σε πεζοδρόμια και πλατείες

 
Καθαριότητα, ηλεκτροφωτισμός

 
Ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του αστικού πρασίνου

 
Λυκαβηττός, Ελαιώνας, Εθνικός Κήπος

Έργα για σχολεία και αλλά κτίρια του  δήμου

*Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο Fortune Nοεμβρίου

**Δείτε όλα όσα είπε ο Κώστας Μπακογιάννης για τις έξυπνες πόλεις στο CEO Initiative Forum ΕΔΩ

*** Φωτογραφίες Νίκος Μαλιάκος