Μαντώ Πατσαούρα (Kariera Group): Ο άνθρωπος στο κέντρο του εργασιακού μετασχηματισμού
Σε μια εποχή όπου η αγορά εργασίας μεταβάλλεται με ρυθμούς πρωτοφανείς, η κουλτούρα, οι αξίες και η φιλοσοφία μιας εταιρείας παίζουν καθοριστικό ρόλο στο πώς εξελίσσεται -όχι μόνο σε επίπεδο αριθμών- αλλά, κυρίως, σε βάθος καλλιέργειας της αυθεντικής «επιρροής». Η διευθύνουσα σύμβουλος του Kariera Group, Μαντώ Πατσαούρα, με μεγάλη εμπειρία στον χώρο και στρατηγική σκέψη που ξεπερνά τα καθιερωμένα, φωτίζει -μέσω του Fortune Greece- τις νέες ισορροπίες ανάμεσα σε επιχειρήσεις και εργαζομένους. Μιλά για τη φιλοσοφία που προηγείται του μεγέθους, για τις κουλτούρες που αντέχουν στον χρόνο και για την ανάγκη μιας ουσιαστικής σχέσης ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους. «Η ουσιαστική ένωση εργοδότη-εργαζομένου δεν είναι απλώς matching, είναι σχέση. Και όπως κάθε σχέση που κρατά στον χρόνο, απαιτεί διαφάνεια, φροντίδα και κοινή κατεύθυνση» εξηγεί. Έχοντας στα χέρια της ένα πλήρες εγχειρίδιο για την ελληνική αγορά εργασίας -τον φετινό Οδηγό Καριέρας του kariera.gr– η Μ. Πατσαούρα αναδεικνύει τις πραγματικές τάσεις και ανάγκες: τους ανθρώπους, τα επαγγέλματα πίσω από τους τίτλους, τις αξίες πίσω από τα μεγέθη.
Πρόσφατα το kariera.gr υπέγραψε έναν ακόμα Οδηγό Καριέρας, αφιερωμένο αυτή τη φορά στα επαγγέλματα πίσω από τους τίτλους. Πώς βλέπετε το μέλλον των τίτλων εργασίας σε μία αγορά που αλλάζει γρήγορα όπου οι ρόλοι είναι όλο και πιο ευέλικτοι;
Στον νέο Οδηγό Καριέρας του kariera.gr, επιλέξαμε να εστιάσουμε στα επαγγέλματα πίσω από τους τίτλους, γιατί ακριβώς πιστεύουμε ότι οι τίτλοι, όπως τους ξέραμε, αλλάζουν ραγδαία. Η αγορά εργασίας μετασχηματίζεται: οι ρόλοι εξελίσσονται σε πιο σύνθετες και υβριδικές μορφές, οι δεξιότητες αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα από τους τίτλους, και η ευελιξία αναδεικνύεται σε βασική προτεραιότητα, τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους.
Οι τίτλοι δεν παύουν να είναι χρήσιμοι -προσφέρουν κατεύθυνση και δομή- αλλά δεν αποτυπώνουν πια απόλυτα το εύρος και το βάθος των καθημερινών αρμοδιοτήτων ενός εργαζόμενου. Σε αυτό το περιβάλλον, είναι κρίσιμο να δίνουμε έμφαση όχι μόνο στον τίτλο, αλλά και στις δεξιότητες, τα εργαλεία, τις συνεργασίες και τον τρόπο που κάποιος προσθέτει αξία στον οργανισμό του.
Με τον Οδηγό Καριέρας θέλαμε να αναδείξουμε αυτή την πραγματικότητα, να βοηθήσουμε τους επαγγελματίες να αναγνωρίσουν τις δυνατότητές τους πέρα από τους τίτλους, και να στηρίξουμε τους εργοδότες στην καλύτερη κατανόηση και αξιολόγηση των υποψηφίων με βάση ουσιαστικά κριτήρια.
Ποια είναι η επίδραση των τίτλων στο employer branding; Επηρεάζουν την προσέλκυση ταλέντου;
Οι τίτλοι εργασίας επηρεάζουν ουσιαστικά το employer branding, καθώς αποτελούν συχνά ένα από τα πρώτα «μηνύματα» που στέλνει μια εταιρεία στην αγορά των υποψηφίων. Ένας τίτλος μπορεί να μεταδώσει κύρος, να υποδηλώσει προοπτικές εξέλιξης ή ακόμα και να αντανακλά την κουλτούρα μιας εταιρείας ωστόσο, αν δεν περιγράφει με σαφήνεια τον ρόλο ή είναι υπερβολικά ασαφής, ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση ή να αποθαρρύνει τον υποψήφιο. Σε πρόσφατη έρευνα που διενεργήσαμε με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε περισσότερους από 1.500 υποψήφιους και εργαζόμενους, διαπιστώσαμε ότι οι μη επαρκείς πληροφορίες για μία θέση, αποτελούν τη βασική δυσκολία κατά τη διαδικασία εύρεσης εργασίας.
Ποιες είναι οι βασικές απαιτήσεις που έχουν σήμερα οι πολυεθνικές αλλά και οι ελληνικές εταιρείες από τους υποψήφιους εργαζόμενους;
Παρότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο, το μέγεθος και τη στρατηγική κάθε οργανισμού, παρατηρούμε ότι πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες συγκλίνουν όλο και περισσότερο σε κάποιες βασικές απαιτήσεις από τους υποψήφιους εργαζόμενους.
Πρώτον, οι δεξιότητες επικοινωνίας, η προσαρμοστικότητα και η ικανότητα συνεργασίας σε πολυλειτουργικές ομάδες είναι πιο κρίσιμες από ποτέ. Σε ένα περιβάλλον που αλλάζει γρήγορα, οι εργοδότες αναζητούν ανθρώπους που μπορούν να προσαρμόζονται εύκολα, να μαθαίνουν γρήγορα και να λειτουργούν με αυτονομία, ακόμη και σε σύνθετες καταστάσεις. Το 2024, σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πραγματοποιήσαμε έρευνα σε περισσότερους από 200 εργοδότες. Τα ευρήματα ανέδειξαν μία από τις κυρίαρχες τάσεις στην επιλογή προσωπικού: η αξιολόγηση των soft skills, η οποία αναδείχθηκε ως προτεραιότητα για το 63% των εργοδοτών — σημειώνοντας αύξηση 100% σε σχέση με πριν από δύο χρόνια. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τη διαρκώς αυξανόμενη σημασία των ήπιων δεξιοτήτων στην αναζήτηση και επιλογή των κατάλληλων ταλέντων.
Δεύτερον, η εξοικείωση με την τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε βασική προϋπόθεση για κάθε επαγγελματία, ανεξαρτήτως θέσης ή αντικειμένου. Δεν αφορά μόνο τις τεχνικές θέσεις, αλλά και τις εμπορικές, διοικητικές ή υποστηρικτικές: οι εργαζόμενοι καλούνται να είναι εξοικειωμένοι με ψηφιακά εργαλεία, δεδομένα και ψηφιακές πλατφόρμες. Τρίτον, η εταιρική κουλτούρα και η ταύτιση με τις αξίες του οργανισμού αποκτούν πλέον καθοριστική σημασία. Ειδικά οι πολυεθνικές εταιρείες δίνουν μεγάλη έμφαση στην πολυμορφία, τη συμπερίληψη και τη βιωσιμότητα — αλλά βλέπουμε ότι και πολλές ελληνικές επιχειρήσεις κάνουν στροφή προς αυτή την κατεύθυνση. Αναζητούν επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν την εργασία τους όχι απλώς ως σύνολο καθηκόντων, αλλά ως ενεργή συμβολή στην επίτευξη ενός ευρύτερου κοινού στόχου. Τέλος, κοινή απαίτηση όλων είναι η υπευθυνότητα, η συνέπεια και η διάθεση για συνεχή εξέλιξη. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν έναν υποψήφιο, είτε πρόκειται για μια νεοφυή ελληνική επιχείρηση είτε για έναν παγκόσμιο οργανισμό.
Στην αντίπερα όχθη, πώς έχει εξελιχθεί το προφίλ του σύγχρονου υποψηφίου εργαζόμενου; Με άλλα λόγια, τι αναζητά;
Ο σύγχρονος υποψήφιος εργαζόμενος έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, όχι μόνο σε αυτά που προσφέρει, αλλά κυρίως σε αυτά που αναζητά. Στις έρευνες που έχουμε πραγματοποιήσει στο kariera.gr τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται με συνέπεια μια μετατόπιση των προτεραιοτήτων.
Πρώτα απ’ όλα, οι υποψήφιοι δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο νόημα της εργασίας τους. Δεν αρκούνται σε έναν «καλό τίτλο» ή ένα σταθερό εισόδημα, θέλουν να γνωρίζουν πώς ο ρόλος τους συμβάλλει σε κάτι ευρύτερο και να νιώθουν ότι εξελίσσονται μέσα από αυτόν. Παράλληλα, ζητούν ευελιξία: ωράρια, μοντέλα εργασίας, τρόπους συνεργασίας. Για πολλούς, η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι πλέον αδιαπραγμάτευτη. Επίσης, ενδιαφέρονται για ξεκάθαρη επικοινωνία: αναζητούν εργοδότες που είναι διαφανείς ως προς τις απαιτήσεις, τις ευκαιρίες εξέλιξης, το περιβάλλον εργασίας και τη φιλοσοφία τους. Εκτιμούν τις εταιρείες που επενδύουν στον άνθρωπο, στην εκπαίδευση και στην ψυχική ευημερία των εργαζομένων τους. Τέλος, ο σημερινός υποψήφιος είναι περισσότερο ενημερωμένος και επιλεκτικός από ποτέ. Επιλέγει εργοδότες που προσφέρουν ποιοτική εμπειρία σε κάθε στάδιο της διαδικασίας προσέλκυσης και επιλογής υποψηφίου, και τον αντιμετωπίζουν με σεβασμό, ως έναν εν δυνάμει συνεργάτη με αξία και προοπτική.
Συνολικά, μιλάμε για μια νέα γενιά επαγγελματιών -ανεξαρτήτως ηλικίας- που επαναπροσδιορίζει τι σημαίνει «ιδανικός εργοδότης» και «ιδανικό περιβάλλον εργασίας», και καλεί τις εταιρείες να προσαρμοστούν σε ένα πιο ουσιαστικό πλαίσιο απασχόλησης.
Πώς μπορεί να επιτευχθεί πιο ουσιαστική, σταθερή και αποδοτική σχέση μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου στη σύγχρονη εποχή;
Η σχέση εργοδότη–εργαζομένου σήμερα, προκειμένου να είναι ουσιαστική, σταθερή και αποδοτική, χρειάζεται να οικοδομείται πάνω σε εμπιστοσύνη, διαφάνεια και αμοιβαίο σεβασμό.
Πρώτο και βασικό: οι εργαζόμενοι θέλουν να νιώθουν ότι τους ακούνε — ότι έχουν φωνή, ότι η άποψή τους μετράει, και ότι μπορούν να εκφράζονται χωρίς φόβο. Από την άλλη, οι εργοδότες χρειάζονται συνεργάτες που να μοιράζονται την ευθύνη και να συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξη του οργανισμού.
Δεύτερον, η ευθυγράμμιση προσδοκιών μέσα από ξεκάθαρη επικοινωνία είναι κρίσιμη. Πολλές εντάσεις ή απογοητεύσεις προκύπτουν όταν τα πράγματα είναι ασαφή: ο ρόλος, οι ευκαιρίες εξέλιξης, τα κριτήρια αξιολόγησης, οι αξίες της εταιρείας.
Η επένδυση στην ανάπτυξη του ανθρώπου είναι επίσης καθοριστική. Εκπαίδευση, mentoring, feedback, ευκαιρίες εξέλιξης και ουσιαστική αναγνώριση δεν είναι «προνόμια» αλλά προϋποθέσεις για μια γόνιμη σχέση που κρατά στον χρόνο.
Τέλος, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η εποχή μας απαιτεί από τις εταιρείες να έχουν ανθρώπινο πρόσωπο. Ευελιξία, ενσυναίσθηση και κατανόηση των διαφορετικών αναγκών κάθε εργαζομένου είναι πια ζητούμενα, όχι «καλές πρακτικές».
Στο kariera.gr, μέσω των ερευνών μας, βλέπουμε σταθερά ότι εκείνες οι εταιρείες που χτίζουν σχέσεις με νόημα είναι και εκείνες που ξεχωρίζουν, όχι μόνο στην προσέλκυση ταλέντου, αλλά και στην απόδοση και διατήρησή του.
Ποια είναι τα βασικά βήματα για μια πιο ουσιαστική ένωση;
Μια ουσιαστική ένωση μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου δεν προκύπτει τυχαία — χτίζεται συνειδητά, μέσα από συγκεκριμένα βήματα και διαρκή πρόθεση σύνδεσης σε ανθρώπινο και επαγγελματικό επίπεδο. Στο kariera.gr, βλέπουμε ότι αυτή η ένωση στηρίζεται σε πέντε βασικά σημεία:
- Κατανόηση και αυθεντική επικοινωνία αναγκών.
- Ανάδειξη των ανθρώπων πίσω από τους τίτλους.
- Data-driven προσέγγιση με ανθρώπινη ματιά.
- Σταθερή επένδυση στην εμπειρία υποψηφίου και εργαζομένου.
- Συνέπεια ανάμεσα σε αυτό που «υπόσχεται» μια εταιρεία και σε αυτό που τελικά προσφέρει.
Η ουσιαστική ένωση δεν είναι απλώς matching — είναι σχέση. Και όπως κάθε σχέση που κρατά στον χρόνο, απαιτεί διαφάνεια, φροντίδα και κοινή κατεύθυνση.
Υπάρχουν «καλά παραδείγματα» στην Ελλάδα που προωθούν αυτή τη νέα αντίληψη;
Ναι, και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Μέσα από την καθημερινή μας επαφή με εκατοντάδες εργοδότες, αλλά και από τις έρευνες και τις αξιολογήσεις εργοδοτών που φιλοξενούμε στο kariera.gr, βλέπουμε ολοένα και περισσότερες ελληνικές εταιρείες -μικρές και μεγάλες- να υιοθετούν αυτή τη νέα, πιο ανθρώπινη και στρατηγική προσέγγιση στη διαχείριση ταλέντου.
Υπάρχουν εταιρείες που επενδύουν ουσιαστικά στο onboarding, στο upskilling, στη διαρκή ανατροφοδότηση και σε προγράμματα wellbeing. Άλλες που αναδεικνύουν ειλικρινά την εταιρική τους κουλτούρα στα social media, μιλώντας με αυθεντικότητα για τις αξίες και τους ανθρώπους τους. Επίσης, όλο και περισσότεροι οργανισμοί προσεγγίζουν τη διαδικασία προσλήψεων με μεγαλύτερη ευαισθησία και επίγνωση του ότι κάθε επαφή με έναν υποψήφιο είναι και μια ευκαιρία ενίσχυσης του Employer Brand τους. Μπορεί να μην έχουν όλες τις ίδιες δομές ή πόρους με μεγάλες πολυεθνικές, αλλά πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα: είναι πιο «κοντά» στους ανθρώπους τους και αυτό, όταν αξιοποιηθεί σωστά, δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς, υψηλή αφοσίωση και εξαιρετικά αποτελέσματα.
Αυτόν τον θετικό μετασχηματισμό προσπαθούμε κι εμείς να αναδεικνύουμε μέσα από τις πρωτοβουλίες του kariera.gr — γιατί το μέλλον της αγοράς δεν είναι θέμα μεγέθους, αλλά φιλοσοφίας.
Δράττομαι της ευκαιρίας να σας ρωτήσω πώς θα περιγράφατε -από τη δική σας ματιά- τη σημερινή επαγγελματική πραγματικότητα και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην εργασία τα επόμενα χρόνια;
Η σημερινή επαγγελματική πραγματικότητα είναι γεμάτη αντιφάσεις, από τη μία πλευρά, υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες, εργαλεία και τρόποι συνεργασίας από ποτέ, από την άλλη, κυριαρχεί μια αίσθηση αστάθειας, διαρκούς προσαρμογής και «θολών ορίων» μεταξύ προσωπικής ζωής και εργασίας. Αυτό που βλέπουμε είναι μια αγορά που κινείται με ταχύτητα, αλλά δεν κινούνται όλοι με τον ίδιο ρυθμό. Οι εργαζόμενοι καλούνται να διαχειριστούν περισσότερα από τον ρόλο τους: συνεχή μάθηση, τεχνολογικές αλλαγές, ψυχική ανθεκτικότητα. Οι εργοδότες από την άλλη, πρέπει να συνδυάζουν απόδοση με φροντίδα, καινοτομία με σταθερότητα.
Αν έπρεπε να συνοψίσω τη μεγαλύτερη πρόκληση των επόμενων ετών, θα έλεγα ότι είναι η ικανότητά μας να διατηρήσουμε την ανθρώπινη σύνδεση μέσα σε ένα κόσμο όλο και πιο αυτοματοποιημένο. Το να μη χάσουμε την ουσία μέσα στον θόρυβο: να συνεχίσουμε να βλέπουμε τον άνθρωπο πίσω από τα KPIs, τον υποψήφιο πίσω από το CV, τον εργαζόμενο πίσω από τον τίτλο. Η τεχνολογία θα συνεχίσει να μεταμορφώνει την εργασία, και αυτό είναι θετικό. Αρκεί να θυμόμαστε ότι στο τέλος της ημέρας, η επαγγελματική ζωή έχει αξία μόνο όταν είναι και ανθρώπινα βιώσιμη. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η πρόκληση -και η ευκαιρία- της εποχής μας.
