Από τον Σαρκοζί έως τον Μπερλουσκόνι: 10 ηγέτες που καταδικάστηκαν για σκάνδαλα και εγκλήματα
Η καταδίκη του Νικολά Σαρκοζί σε πέντε χρόνια κάθειρξης φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα πόσο «άτρωτοι» είναι οι ηγέτες απέναντι στη Δικαιοσύνη — και μας θυμίζει ότι δεν είναι ο μόνος αρχηγός κράτους που κατέληξε να καταδικαστεί σε φυλάκιση.
Η πτώση ενός ηγέτη από τα ανώτατα αξιώματα του κράτους στα σκαλιά ενός ποινικού δικαστηρίου δεν είναι ποτέ ένα απλό γεγονός· είναι ένα ισχυρό σύμβολο για το πώς η εξουσία, όσο απόλυτη κι αν φαίνεται, μπορεί να λυγίσει κάτω από το βάρος της Δικαιοσύνης. Η καταδίκη του Νικολά Σαρκοζί σε πέντε χρόνια κάθειρξης από το Ποινικό Δικαστήριο του Παρισιού, για την πολύκροτη υπόθεση της παράνομης χρηματοδότησης της προεκλογικής του εκστρατείας από το καθεστώς Καντάφι, έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά και συχνά σκοτεινή παράδοση: εκείνη των αρχηγών κρατών που, μετά από χρόνια ισχύος και πολιτικής κυριαρχίας, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις κατηγορίες, τις καταδίκες και, τελικά, τη φυλακή.
Από την Ευρώπη έως την Ασία και τη Λατινική Αμερική, η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα ηγετών που κατέληξαν πίσω από τα κάγκελα, αποδεικνύοντας ότι κανείς δεν ξεφεύγει από το μικροσκόπιο της δικαιοσύνης.
Ντόναλντ Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ που φέρει ποινική καταδίκη, αφού το 2024 το δικαστήριο της Νέας Υόρκης τον έκρινε ένοχο για 34 κακουργήματα σχετικά με χρηματικές καταβολές και παραποιημένα επιχειρηματικά αρχεία στην υπόθεση της Στόρμι Ντάνιελς. Παρά το πρωτοφανές της ετυμηγορίας, ο δικαστής Χουάν Μέρχαν επέβαλε ποινή «άνευ όρων απόλυσης», μια διάταξη που δεν προβλέπει φυλάκιση, πρόστιμο ή αναστολή, επικαλούμενος τις «μοναδικές συνθήκες» της υπόθεσης.
Ο ίδιος ο Τραμπ είχε χαρακτηρίσει τη διαδικασία «κυνήγι μαγισσών», ενώ ο επικεφαλής εισαγγελέας υπογράμμισε ότι η συμπεριφορά του πρώην προέδρου έβλαψε τη δημόσια εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη. Η ποινή, ωστόσο, τον καθιστά τον πρώτο πρόεδρο των ΗΠΑ που καταδικάζεται για κακουργήματα ενόσω βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.
Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ
Η πρώην πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ, η οποία ηγήθηκε της χώρας από το 2007 έως το 2015, καταδικάστηκε το 2022 σε έξι χρόνια φυλάκιση και σε απαγόρευση άσκησης δημόσιου αξιώματος, αφού κρίθηκε ένοχη σε υπόθεση απάτης ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Φερνάντες ντε Κίρχνερ, η οποία δήλωσε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, συνέχισε να υπηρετεί ως αντιπρόεδρος μέχρι τη λήξη της θητείας της τον περασμένο Δεκέμβριο.
Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα
Ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, νυν πρόεδρος της Βραζιλίας που είχε ηγηθεί ξανά της χώρας από το 2003 έως το 2010, φυλακίστηκε το 2018 για διαφθορά. Ωστόσο, οι κατηγορίες του ανετράπησαν το 2021, γεγονός που του επέτρεψε να είναι υποψήφιος και να κερδίσει ξανά την προεδρία το 2022.
Ίβο Σανάντερ
Ο Ίβο Σανάντερ, που υπηρέτησε ως πρωθυπουργός από το 2003 έως το 2009, βρίσκεται στη φυλακή από το 2011, αφού εκδόθηκε πίσω στη χώρα του έπειτα από φυγή και καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης σε μια σειρά από υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων της διαφθοράς και της αισχροκέρδειας σε περίοδο πολέμου.
Χόσνι Μουμπάρακ
Μαζί με τους δύο γιους του, ο πρώην δικτάτορας Χόσνι Μουμπάρακ καταδικάστηκε το 2015 σε τρία χρόνια φυλάκιση για υπεξαίρεση κρατικών κεφαλαίων. Ο Μουμπάρακ, που εκδιώχθηκε από την εξουσία κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης το 2011, είχε επίσης καταδικαστεί για υποκίνηση στη δολοφονία διαδηλωτών — αν και αθωώθηκε για αυτό το αδίκημα και αφέθηκε ελεύθερος το 2017. Πέθανε το 2020.
Ζακ Σιράκ & Νικολά Σαρκοζί
Ο Ζακ Σιράκ, που διετέλεσε πρόεδρος από το 1995 έως το 2007, καταδικάστηκε το 2022 σε διετή φυλάκιση με αναστολή, αφού κρίθηκε ένοχος για διαφθορά. Πέθανε το 2019.
Ο διάδοχός του, Νικολά Σαρκοζί, πρόεδρος από το 2007 έως το 2012, κρίθηκε ένοχος για δωροδοκία δικαστή με αντάλλαγμα θέση εργασίας, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με άλλη δίκη. Το 2021 του επιβλήθηκε ποινή τριών ετών φυλάκισης — δύο με αναστολή και ένας κατ’ οίκον περιορισμός — ποινή που επικυρώθηκε παρά την έφεσή του. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Σαρκοζί έχασε επίσης την έφεση κατά εξαμηνιαίας ποινής φυλάκισης για υπέρβαση δαπανών στην εκλογική του εκστρατεία του 2012 και για την παράνομη χρέωση αυτών στο κόμμα του.
Μιχαήλ Σαακασβίλι
Ο πρώην πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι εκτίει αυτή τη στιγμή ποινή φυλάκισης, αφού συνελήφθη το 2021. Είχε προηγουμένως καταδικαστεί ερήμην για κατάχρηση εξουσίας, συμπεριλαμβανομένης της εντολής προς την αστυνομία καταστολής να ξυλοκοπήσει βουλευτή της αντιπολίτευσης το 2005, καθώς και για τη χάρη που έδωσε σε τέσσερις αξιωματούχους οι οποίοι είχαν σκοτώσει έναν άνδρα.
Τον Μάρτιο του 2025 καταδικάστηκε σε επιπλέον εννέα χρόνια κάθειρξης αφού κρίθηκε ένοχος για υπεξαίρεση.
Μοσέ Κατσάβ & Εχούντ Ολμέρτ
Ο πρώην πρόεδρος Μοσέ Κατσάβ, που υπηρέτησε από το 2000 έως το 2007, καταδικάστηκε το 2011 σε επτά χρόνια φυλάκιση για τον βιασμό μίας συνεργάτιδάς του όταν ήταν υπουργός τη δεκαετία του 1990, καθώς και για σεξουαλική παρενόχληση δύο γυναικών κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Αποφυλακίστηκε το 2016 με αναστολή, αφού εξέτισε πέντε χρόνια.
Ο πρώην πρωθυπουργός Εχούντ Ολμέρτ, που διετέλεσε στην εξουσία από το 2006 έως το 2009, καταδικάστηκε το 2016 σε 27 μήνες φυλάκιση για απάτη. Αποφυλακίστηκε το 2017, έχοντας εκτίσει μέρος της ποινής του.
Ο σημερινός πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, κατηγορήθηκε το 2019 για σειρά αδικημάτων, μεταξύ των οποίων απάτη, δωροδοκία και κατάχρηση εμπιστοσύνης. Η δίκη του συνεχίζεται εν μέσω του πολέμου στη Γάζα.
Σίλβιο Μπερλουσκόνι
Ο τέσσερις φορές πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που πέθανε πέρυσι σε ηλικία 86 ετών, είχε βρεθεί αντιμέτωπος με περισσότερες από 30 ποινικές υποθέσεις, αν και τελικά είχε μόνο μία οριστική καταδίκη. Το 2013 κρίθηκε ένοχος για καταβολή χρημάτων σε ανήλικη για σεξουαλικές σχέσεις, αλλά η καταδίκη του ανετράπη το 2014. Αθωώθηκε επίσης για υποθέσεις φοροδιαφυγής, δωροδοκίας δικαστών και διαφθοράς — αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι αθωώσεις ήρθαν αφότου η κυβέρνησή του άλλαξε τη νομοθεσία, με αποτέλεσμα οι αρχικές κατηγορίες να μην συνιστούν πλέον αδίκημα. Σε άλλες περιπτώσεις, καταδικάστηκε αλλά απέφυγε να εκτίσει ποινή επειδή είχε λήξει το χρονικό όριο παραγραφής.
Στη μοναδική ποινή που δεν μπόρεσε να αποφύγει, το 2014 καταδικάστηκε σε ένα έτος κοινωνικής εργασίας — χάρη στη χαλαρότερη ποινική μεταχείριση για ηλικιωμένους στην Ιταλία — για φορολογική απάτη που σχετιζόταν με την εταιρεία μέσων ενημέρωσής του.
