Chupa Chups by Dalí: Όταν οι μεγάλοι καλλιτέχνες δημιούργησαν τα πιο αναγνωρίσιμα brands
Στην εποχή του Pinterest και των moodboards με τεχνητή νοημοσύνη, είναι λογικό κάθε graphic designer που δουλεύει ένα νέο λογότυπο να αναζητά την έμπνευση σε σύγχρονες ψηφιακές «γκαλερί». Η άμεση πρόσβαση σε αμέτρητα παραδείγματα φρέσκου design φαίνεται σαν προνόμιο. Κι όμως, η αποκλειστική προσκόλληση στο νέο μπορεί να οδηγήσει σε μία επικίνδυνη μυωπική προσέγγιση.
Γιατί οι αρχές του καλού design είναι διαχρονικές. Και πίσω από κάθε «φρέσκια» ιδέα, κρύβονται δεκαετίες αριστοτεχνικής σκέψης, γεωμετρικής ακρίβειας και δημιουργικής απλότητας, προερχόμενες από τα χέρια μερικών από τους σπουδαιότερους graphic designers του 20ού αιώνα.
Στην παρακάτω λίστα θα δούμε εμβληματικά λογότυπα, δημιουργημένα από τους κορυφαίους visual storytellers της χρυσής εποχής του design. Και εξετάζουμε τι μπορούν να μας διδάξουν σήμερα, σε μια εποχή όπου η ταχύτητα μοιάζει να έχει επισκιάσει τη σκέψη.
01. Το λογότυπο της Chupa Chups από τον Salvador Dalí
Πόσα brands μπορούν να υπερηφανεύονται ότι έχουν λογότυπο σχεδιασμένο από τον Νταλί;
Όταν παράγεις μια σειρά ζαχαρωτών και δεν είσαι ικανοποιημένος με την ταυτότητά τους, είναι σίγουρα χρήσιμο να έχεις έναν από τους κορυφαίους καλλιτέχνες στον κόσμο για φίλο. Κι αν και ο Σαλβαντόρ Νταλί δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός για τις δεξιότητές του στο graphic design, κατάφερε γρήγορα να βοηθήσει τον Enric Bernat, ιδρυτή της Chupa Chups, με μια αστραπιαία έμπνευση.
Η ιστορία πίσω από το λογότυπο-μαργαρίτα της Chupa Chups μοιάζει με παραμύθι. Ο Bernat και ο Dalí κάθονταν σε ένα καφέ στο πεζοδρόμιο, όταν ο Bernat ζήτησε από τον φίλο του να τον βοηθήσει με τον σχεδιασμό του λογοτύπου. Ο Dalí έπιασε αμέσως δουλειά, σχεδιάζοντας πρόχειρα πάνω σε μια παλιά εφημερίδα που υπήρχε στο τραπέζι και κατέληξε στο τελικό σχέδιο μέσα σε μία ώρα.
Το λογότυπο που χρησιμοποιείται σήμερα είναι σχεδόν ίδιο με αυτό του Νταλί· η μόνη διαφορά είναι ότι εγκαταλείφθηκε η serif γραμματοσειρά στο πρώτο μέρος του ονόματος και υιοθετήθηκε η ίδια καλλιγραφική γραφή με το δεύτερο μέρος.
Το αποτέλεσμα είναι ένα καλοσχεδιασμένο λογότυπο — απλό, πολύχρωμο και σίγουρα ελκυστικό για το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Όμως η πραγματική ιδιοφυία του Dalí φάνηκε στη λεπτομέρεια που πρότεινε για τον τρόπο τοποθέτησής του: γνωρίζοντας ότι το λογότυπο θα παραμορφωνόταν αν τοποθετούνταν στο πλάι του γλειφιτζουριού, πρότεινε να τοποθετηθεί στην κορυφή, ώστε να παραμένει αναλλοίωτο. Ήταν μια κίνηση στρατηγικής branding που βοήθησε τη Chupa Chups να μετατραπεί από μια μικρή ισπανική εταιρεία σε παγκόσμιο success story.
02. Το λογότυπο της Nike από την Carolyn Davidson
Η Carolyn Davidson ήταν φοιτήτρια γραφιστικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ όταν ο ιδρυτής της Nike, Phil Knight, την είδε τυχαία να εργάζεται σε μια εργασία σχεδίου σε έναν διάδρομο του πανεπιστημίου. Χρειαζόταν κάποιον να του ετοιμάσει γραφήματα και πίνακες για μια επερχόμενη παρουσίαση και της πρότεινε να αναλάβει τη δουλειά έναντι μερικών δολαρίων την ώρα.
Αργότερα, ο Knight χρειαζόταν ένα λογότυπο για τα κουτιά των παπουτσιών του και απευθύνθηκε ξανά στην Davidson, ζητώντας έναν σχεδιασμό που να αποπνέει κίνηση. Εκείνη του παρουσίασε αρκετές προτάσεις, ανάμεσά τους και το – πλέον εμβληματικό – Swoosh της Nike. Ωστόσο, κανένα από τα σχέδια δεν τον ενθουσίασε.
Καθώς η προθεσμία εκτύπωσης πλησίαζε, ο Knight έπρεπε να πάρει μια απόφαση· κι έτσι, παρότι δεν είχε ενθουσιαστεί, επέλεξε τελικά το Swoosh. Η Davidson υπέβαλε τιμολόγιο μόλις 35 δολαρίων και συνέχισε να συνεργάζεται με τη Nike μέχρι που η εταιρεία μεγάλωσε τόσο, που η δουλειά ξεπέρασε τις δυνάμεις της και ανατέθηκε σε πλήρες διαφημιστικό γραφείο.
Η Davidson ανταμείφθηκε γενναιόδωρα για τη συνεισφορά της όταν ο Knight της χάρισε ένα χρυσό δαχτυλίδι με το Swoosh και ενσωματωμένο διαμάντι, μαζί με έναν φάκελο γεμάτο με μετοχές της Nike. Και παρότι το σχέδιό της μπορεί να μην ενθουσίασε αρχικά τον Knight, η απλότητα και η δυναμική του αποδείχθηκαν διαχρονικά ελκυστικές — συμβολίζοντας το brand της Nike με τον πιο μίνιμαλ και ταυτόχρονα εμβληματικό τρόπο.
03. Το λογότυπο “I ❤️ NY” του Milton Glaser
Πώς αποτυπώνεις την ψυχή μιας πόλης που δεν κοιμάται ποτέ; Το 1977, εν μέσω οικονομικής κρίσης και αστικής παρακμής, ο Milton Glaser κλήθηκε να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα — κι αντί για κάποιο περίτεχνο γραφικό, παρέδωσε μια σχεδόν παιδική εξίσωση συναισθήματος: “I ❤️ NY”.
Η φράση δεν διαβάζεται απλώς, αποκωδικοποιείται σαν γρίφος. Το «I» είναι λέξη, η καρδιά είναι σύμβολο και το «NY» είναι τόπος. Όμως αυτό που ξεχωρίζει το λογότυπο δεν είναι μόνο η αμεσότητά του — είναι η μετατόπιση της γλώσσας και η δύναμη του συμβολισμού: η καρδιά, ένα πανανθρώπινο σύμβολο επιθυμίας και στοργής, λειτουργεί εδώ ως ρήμα. Δεν είναι τυχαίο που, από τότε, ακούμε συχνά την πρόταση “I heart New York”.
Ο Glaser είχε πει πως τον εξαντλούσε το να εξηγεί ξανά και ξανά το πώς γεννήθηκε το διάσημο σχέδιο — αλλά πίσω από την απλότητα του μηνύματος κρύβεται κάτι πιο βαθύ. Δεν πρόκειται για ένα call to action τύπου “αγόρασε”. Πρόκειται για ένα κάλεσμα προς το κοινό να αναγνωρίσει και να δηλώσει ένα συναίσθημα. Και γι’ αυτό λειτουργεί: γιατί είναι αυθεντικό.
04. Το λογότυπο των Windows 8 από την Paula Scher
Η Paula Scher, γεννημένη στην Ουάσιγκτον το 1948, ξεκίνησε την καριέρα της τη δεκαετία του ’70 σχεδιάζοντας εξώφυλλα δίσκων για τις Atlantic και CBS Records. Το 1991 έγινε η πρώτη γυναίκα partner στην ιστορική σχεδιαστική ομάδα της Pentagram και στη συνέχεια υπέγραψε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ταυτότητες για κορυφαίους πελάτες, όπως η Citi, η Coca-Cola, το MoMA, η Metropolitan Opera και η Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης.
Το 2012, όταν ανέλαβε τον επανασχεδιασμό του λογοτύπου για το λειτουργικό σύστημα Windows 8, ξεκίνησε με μια απλή αλλά αποκαλυπτική ερώτηση προς τη Microsoft:
«Ονομάζεστε Windows. Γιατί τότε είστε σημαία;»
Πράγματι, παρόλο που οι πρώτες εκδοχές του λογοτύπου απεικόνιζαν παράθυρα —ως μεταφορά για την τεχνολογική “θέα” που ανοίγει το λειτουργικό— με τα χρόνια το σήμα είχε μετατραπεί σε μια κυματιστή σημαία, προσπαθώντας να εκφράσει “ενέργεια” και “δυναμική”. Στην πορεία, όμως, είχε χαθεί το αρχικό νόημα του brand.
Η Scher πήγε το λογότυπο πίσω στη ρίζα του. Στο Windows 8, απογύμνωσε το παλιό, πολύχρωμο σήμα και το ανασχεδίασε ως μια καθαρή, γεωμετρική φόρμα με σύγχρονη αισθητική. Χρησιμοποιώντας την αρχή της προοπτικής, δημιούργησε ένα οπτικά ουδέτερο «δοχείο» με διακριτική αίσθηση κίνησης. Το αποτέλεσμα δεν ήταν μόνο αισθητικά εκλεπτυσμένο, αλλά και πιστό στο αρχικό concept: μια νέα ματιά στην τεχνολογία, μέσα από ένα παράθυρο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ TOP 10:
05. Saul Bass: Ο δημιουργός πίσω από τα διασημότερα λογότυπα του 20ού αιώνα
Πριν ο Saul Bass ανανεώσει την αισθητική του Χόλιγουντ με τους πρωτοποριακούς τίτλους του, είχε ήδη αλλάξει για πάντα τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα brands. Για τον ίδιο, το λογότυπο δεν ήταν διακοσμητικό στοιχείο. Ήταν χειραψία. Εισαγωγή. Μια σιωπηρή αφήγηση του ποιος είσαι — και γιατί έχει σημασία.
Όπως στα κινηματογραφικά αφίσες, έτσι και στα εταιρικά σύμβολα, ο Bass αναζητούσε το ουσιαστικό. Ένα σχήμα που δεν θα εντυπωσιάσει απλώς, αλλά θα μείνει στο μυαλό — και θα αγγίξει κάτι πιο βαθύ.
Το 1983, όταν σχεδίασε τη γαλάζια υδρόγειο της AT&T, απέδωσε με γραφική ακρίβεια την έννοια της σύνδεσης. Καθαρά, κυκλικά σχήματα, δυναμικές γραμμές, μια εικόνα που ισορροπεί ανάμεσα στο τεχνολογικό και το ανθρώπινο. Ήταν ένα σήμα που δεν έλεγε «είμαστε μεγάλοι». Έλεγε: «συνδέουμε τον κόσμο».
Λίγο νωρίτερα, στη δεκαετία του ’60, η «τουλίπα» της United Airlines ερμήνευε με μινιμαλισμό την έννοια του ταξιδιού: αβίαστη, ρευστή, σχεδόν χορευτική. Δεν ήταν απλώς μια αεροπορική εταιρεία· ήταν μια υπόσχεση απόδρασης.
Ακόμα και όταν επανασχεδίασε το εμβληματικό οικόσημο της Warner Bros. το 1972, ο Bass δεν ξέφυγε από τη φιλοσοφία του: αφαίρεση, ουσία, σαφήνεια. Μείωσε τα περίτεχνα στοιχεία, κράτησε το σχήμα και μετέφερε το θρυλικό «WB» σε μια νέα εποχή — πάντα με σεβασμό στο παρελθόν.
Ίσως το πιο ανθρώπινο παράδειγμά του να είναι το λογότυπο του Boys & Girls Clubs of America: δύο χέρια που ενώνονται σε μια συμβολική αγκαλιά. Ένα σήμα που μιλά για στήριξη, εμπιστοσύνη, κοινότητα. Και τα λέει όλα χωρίς ούτε μία λέξη.
