Επιχειρηματικές καταστροφές για…Όσκαρ
- 12/01/2015, 12:30
- SHARE
Ιστορίες χρεοκοπίας, απάτης και κατάχρησης που προσφέρουν άψογη πρώτη ύλη για σενάρια κινηματογραφικού δράματος.
Ο επιχειρηματικός κόσμος έχει να παρουσιάσει τόσες ιστορίες συγκλονιστικής επιτυχίας όσες και τραγικής αποτυχίας.
Στην πραγματικότητα, οι αποτυχίες είναι πολλές περισσότερες και, κάποιες φορές, το τραγικό στοιχείο τους θα μπορούσε να γίνει αφορμή για πρώτης τάξεως σενάρια ταινιών του Χόλιγουντ.
Το FORTUNE ξεχώρισε πέντε χαρακτηριστικές.
Ο Σουηδός βασιλιάς των σπίρτων και της πυραμίδας
Ο Ivar Kreuger έκανε περιουσία κατά τις δεκαετία του 1920 ξεκινώντας από το εμπόριο σπίρτων για να καταλήξει να κατέχει τράπεζες (μάλιστα δάνεισε και το ελληνικό κράτος το 1926 και το 1931), ορυχεία, ακίνητα, μια εταιρεία παραγωγής ταινιών, μια κατασκευαστική κ.ά. Έγινε συλλέκτης τέχνης, επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο, καλλιεργούσε σπάνια λουλούδια και φιλοξενούσε στις θαλαμηγούς του κινηματογραφικούς αστέρες της εποχής όπως τον Douglas Fairbanks. Στο απόγειο της κυριαρχίας του διακινούσε τα 2/3 του παγκοσμίου εμπορίου σπίρτων.
Όταν βρέθηκε δολοφονημένος σε ένα ξενοδοχείο του Παρισιού το 1932, το ξετύλιγμα του κουβαριού των δραστηριοτήτων του αποκάλυψε πως οι μέθοδοί του δεν ήταν και τόσο νόμιμες και πως μεγάλο μέρος της περιουσίας του οφειλόταν σε μια «πυραμίδα» που είχε στήσει. Εκατοντάδες επενδυτές έχασαν περιουσίες ενώ $250 εκατ. της εποχής που εμφανίζονταν ως assets της εταιρείας του αποδείχθηκε πως δεν υπήρξαν ποτέ.
Μάλιστα ο οικονομολόγος John Kenneth Galbraith έγραψε για τον Kreuger: «Τηλεφωνικοί πωλητές δήθεν επενδύσεων, απατεώνες που πωλούν μετοχές ανύπαρκτων ορυχείων, μάνατζερ αμοιβαίων κεφαλαίων των οποίων η ευφυΐα και η φαντασία δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την τιμιότητα καθώς και κλέφτες κάθε είδους θα έπρεπε να διαβάσουν για τον Kreuger, είναι ο Λεονάρντο ντα Βίντσι της τέχνης τους».
Η υπόθεση Schlumpf
Τα αδέλφια Hans και Fritz Schlumpf πλούτισαν την περίοδο 1920-1960 στη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας στην Αλσατία της Γαλλίας. Όσα περισσότερα χρήματα κέρδιζαν, τόσο εμπλούτιζαν τη συλλογή τους από σπάνια παλιά αυτοκίνητα, με ιδιαίτερη έμφαση στις Bugatti. To 1957 αγόρασαν ένα πρώην εργοστάσιο στη Μυλούζη και εκεί, με πλήρη μυστικότητα, στέγασαν τη συλλογή τους. Ήταν τόση η εμμονή τους με αυτή που διέθεταν σχεδόν όλα τους τα χρήματα για να αποκτήσουν τις αντίκες (Alfa Romeo, Bugatti, Ferrari, Mercedes κ.ά), να τις αναπαλαιώσουν και να τις αποκαταστήσουν σε τέλεια λειτουργία, οδηγώντας ουσιαστικά τις επιχειρήσεις τους σε χρεοκοπία. Το τελικό χτύπημα δόθηκε τη δεκαετία του 1960 όταν η κλωστοϋφαντουργία στην Ευρώπη παρήκμασε και το 1971 τα αδέλφια κατέφυγαν στην Ελβετία για να γλιτώσουν από τις υποχρεώσεις τους σε φόρους και οφειλές. Το 1976 η γαλλική κυβέρνηση διέταξε την κατάσχεση όλης της περιουσίας τους και το 1977 οι απλήρωτοι εργάτες μπήκαν στο μυστικό κτίριο όπου βρήκαν ατόφια και τέλεια διατηρημένα 427 αυτοκίνητα. Βρίσκονται ακόμα στο ίδιο σημείο και αποτελούν εκθέματα του κρατικού Musée national de l’automobile.
Το σκάνδαλο Parmalat
Η πρώην κραταιά ιταλική γαλακτοκομική εταιρεία κατέρρευσε το 2003 και αποτελεί μέχρι σήμερα τη μεγαλύτερη χρεοκοπία στην ευρωπαϊκή ιστορία. Ακόμα και πριν την εξαφάνισή της, όμως, έγινε υλικό για κωμωδία. Ο γνωστός κωμικός Μπέπε Γκρίλο (που στις μέρες μας ασχολείται με την πολιτική) ενέταξε στο τότε stand up show του ένα νούμερο στο οποίο σατίριζε τον ισχυρισμό της εταιρείας πως το γάλα της περιέχει Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τα οποία προέρχονται από ψάρια. Ο Γκρίλο έβαζε ένα ψάρι σε ένα ποτήρι γάλα και προέτρεπε το κοινό του να δοκιμάσει.
Την εποχή εκείνη η Parmalat κατέγραφε μεγάλες ζημιές, όμως εξακολουθούσε να παρουσιάζει νέα προϊόντα και να υποστηρίζει πως δεν έχει το παραμικρό πρόβλημα. Όμως η χρεοκοπία της αποκάλυψε ένα τεράστιο σχέδιο απάτης που έστειλε τον CEO στη φυλακή.
Η διάσημη Enron
Πράγματι, το Fortune ανακήρυξε την Enron «Πιο καινοτόμο εταιρεία στις ΗΠΑ» για έξι συνεχόμενες χρονιές μέχρι και την τελευταία της χρονιά πριν τη χρεοκοπία. Πράγματι, εφάρμοσε πολλές καινοτομίες, αλλά με τον δικό της μοναδικό τρόπο να «μαγειρεύει» στοιχεία.
Το Fortune, ωστόσο, δημοσίευσε και ένα κομμάτι με τίτλο «Είναι η Enron υπερτιμημένη;» το 2001, το οποίο έγινε η βάση για το μπεστ σέλερ βιβλίο The Smartest Guys in the Room -το οποίο εξιστορεί όλη την πορεία της από τις απαρχές και την άνοδο στην κορυφή μέχρι τη θυρυβώδη πτώση-, όπως και το ντοκιμαντέρ του 2005 με το ίδιο θέμα. Το ντοκιμαντέρ χαρακτηρίστηκε ως ένα υπέροχο δείγμα σφιχτού και συναρπαστικού χρονικού για την αλαζονεία και την απληστία και ήταν υποψήφιο για Όσκαρ. Έχασε από μια ταινία με πιγκουΐνους την οποία σπικάριζε ο Μόργκαν Φρίμαν.
Υποβρύχιο για το καρτέλ
Ο Ludwig Fainberg (Ισραηλινός, γεννημένος στην ΕΣΣΔ) βρέθηκε στο Μαϊάμι μετά το 1990 για να προωθήσει τις υποθέσεις του που συμπεριελάμβαναν εμπόριο ναρκωτικών, εκβιασμούς και trafficking. Το παρατσούκλι του ήταν Ταρζάν, λόγω της εξαιρετικά αθλητικής σωματοδομής του -πολλοί την απέδιδαν σε αναβολικά- και ήταν ιδιοκτήτης μιας κλειστής λέσχης κυρίων με το όνομα Porky’s. Το 1997 έκανε ενέργειες για να αγοράσει ένα πρώην σοβιετικό υποβρύχιο για 5 εκατ. δολάρια με το οποίο σκόπευε να μεταφέρει ναρκωτικά από την Κολομβία στις ΗΠΑ. Όμως η DEA τον ανακάλυψε, ο ίδιος καταδικάστηκε, εκδόθηκε στο Ισραήλ, αλλά με κάποιο τρόπο βρέθηκε στον Καναδά όπου συνέχισε τις εισαγωγές-εξαγωγές ύποπτων προϊόντων. Το 2003 συνελήφθη ξανά και απελάθηκε για να κατάληξει, μυστήριο πώς, στον Παναμά όπου -φυσικά- φυλακίστηκε για παρόμοιες κατηγορίες.