Καναπές ή κάλπη;
Τα βασικότερα ζητήματα αυτών των ευρωεκλογών «ζητούν» άμεσα λύσεις.
Το δίλημμα είναι σαφές: πώς να ψηφίσεις κάτι στο οποίο καλά-καλά ούτε καν πιστεύεις; Όχι τυχαία, το ποσοστό αποχής σε αυτές τις ευρωκάλπες προβλέπεται να είναι αντίστοιχο με το 59% των Ευρωπαίων πολιτών που σήμερα δηλώνουν ότι πια δεν εμπιστεύονται την ΕΕ!
Αυτό το «έλλειμα» εμπιστοσύνης εξελίσσεται σταθερά σε μία καθ’ όλα θεσμική κρίση. Πάνω από 1 στους 2 Ευρωπαίους δεν έχει εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (51%), στην ΕΚΤ (54%), αλλά και στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (53%) που τους αντιπροσωπεύει…
Όμως, η δύναμη και η επιρροή των ευρωβουλευτών που θα εκλεγούν αυτήν την Κυριακή είναι σαφώς ενισχυμένη. Στην 5ετη θητεία τους θα κληθούν να αποφασίσουν για κρίσιμα ζητήματα, που θα επηρεάσουν άμεσα τις ζωές μας, π.χ. την έγκριση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, την ενίσχυση της απασχόλησης, την τραπεζική ένωση, την υπό διαπραγμάτευση συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
Υπό αυτήν την έννοια, η αποχή είναι μία παθητική επιλογή. Η συμμετοχή από την άλλη έχει τα δικά της διλήμματα, αλλά και βαριές ευθύνες. Πιο ξεκάθαρα τις αποτυπώνει η διαχρονική ρήση του Αμερικανού προέδρου Αβραάμ Λίνκολν: «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου».
Ας δούμε τα κρισιμότερα ζητήματα που θα καθορίσει το αυριανό εκλογικό αποτέλεσμα.
Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη;
Το ερώτημα επανέφεραν μοιραία στο προσκήνιο η κρίση χρέους και κυρίως οι διστατικοί έως καταστροφικοί χειρισμοί της ευρωπαϊκής ηγεσίας. Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφεται άνοδος του ευρωσκεπτικισμού, από τα δεξιά και από τα αριστερά, σε βορρά και νότο. Το δίλημμα γύρω από την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» αναμένεται να τεθεί ακόμη πιο εμφατικά μετά τις ευρωεκλογές και μέσα στο 2014, με το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας, τον Σεπτέμβριο, που πιθανόν θα δώσει τη «σκυτάλη» και στην Καταλωνία…
Λιτότητα – ανεργία: σημειώσατε Χ
Η δυσεπίλυτη «εξίσωση» μεταξύ ενίσχυσης της απασχόλησης, εργασιακών σχέσεων και κράτους πρόνοιας αποτελεί πλέον τη μεγαλύτερη πρόκληση της ΕΕ.
Ο μέσος όρος ανεργίας στην Ευρωζώνη των «18» (EA στο γράφημα) είναι υψηλότερος από αυτόν σε όλη την ΕΕ των «28» (EU). Ακόμη όμως και στους κόλπους της ζώνης του ευρώ, οι διαφορές είναι χαοτικές. Η δημοσιονομική κρίση, η σκληρή λιτότητα και η παρατεταμένη ύφεση έχουν αφήσει το πιο βαθύ «αποτύπωμά» τους στην αγορά εργασίας των χωρών της περιφέρειας του ευρώ. Τα δε «μαύρα» πρωτεία κατέχει σήμερα η Ελλάδα των μνημονίων…
Κατά την προεκλογική περίοδο των ευρωεκλογών «φούντωσε» εν τω μεταξύ ο δημόσιος διάλογος για την θέσπιση ενός «ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού». Το θέμα όμως διχάζει τις πολιτικές ηγεσίες, ενώ ο επιχειρηματικός κόσμος υποστηρίζει ότι ένα τέτοιο μέτρο θα πλήξει την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Μάλιστα, προειδοποιεί με απώλειες θέσεων εργασίας…
Η «χαμένη γενιά» της Ευρώπης (15-24 ετών)
Το πιο μεγάλο «αγκάθι» και όνειδος για την ανεπτυγμένη Ευρώπη είναι πια οι «χαμένες» της γενιές. Πιο «χαμένη» είναι εξ ορισμού αυτή των νέων ηλικίας 15-24 ετών, όπου οι προοπτικές εύρεσης μίας θέσης εργασίας πλήρους απασχόλησης γίνονται ολοένα και πιο μηδαμινές.
Πιο τραγική είναι η κατάσταση στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπου η ανεργία των νέων καταρρίπτει το ένα μετά το άλλο τα αρνητικά ρεκόρ. Και εδώ «μαύρα» πρωτεία κατέχει η Ελλάδα, με ποσοστό πάνω από 58%! Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφεται μία εσωτερική «αιμορραγία» στην εγχώρια αγορά εργασίας, με τη μαζική οικονομική μετανάστεση μετανάστευση των νέων προς βορρά. Το αποτέλεσμα είναι να υπονομεύονται οι μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές του νότου, αλλά και η πολιτική και κοινωνική συνοχή στην ίδια την Ευρώπη.
Μετανάστευση
Οι δημογραφικές και οικονομικές «πιέσεις» από τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές στην ΕΕ -είτε εντός των συνόρων της, είτε με τις αφίξεις προσφύγων (με ή χωρίς χαρτιά) από τρίτες χώρες- γίνονται τώρα άλλη μία «στρώση» ως «βούτυρο στο ψωμί» των ευρωσκεπτικιστών και ταυτόχρονα αποτελούν μία από τις μεγάλες σύγχρονες ευρωπαϊκές προκλήσεις. Οι ανιστότητες της «Συνθήκης Δουβλίνο II» εντείνουν τον εσωτερικό διχασμό στην ενωμένη Ευρώπη.
Ενώ τώρα ακούγονται ολοένα και πιο ηχηρές οι φωνές για πλήρη αναθεώρηση της Συνθήκης Σένγκεν, που αφορά στην ελεύθερη μετακίνηση προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Προχθές μάλιστα ο Γάλλος πρώην πρόεδρος -και πιθανόν εκ νέου προεδρικός υποψήφος το 2017- Νικολά Σαρκοζί, ζήτησε ανοιχτά την κατάργησή της!
Μετανάστευση - Μεσόγειος
Την ίδια ώρα, η μετατροπή της Μεσογείου σε ένα απέραντο «υγρό νεκροταφείο» για χιλιάδες πρόσφυγες από την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία επαναφέρουν το διλημματικό ερώτημα για τον ρόλο της Frontex και τα όρια δράσης της στη φύλαξη των εθνικών συνόρων.
Ενέργεια
Η μεγάλη εξάρτηση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και οικονομικής ανάπτυξης από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου επανήλθε στο προεκλογικό ευρωπαϊκό προσκήνιο, μεσούσης της ουκρανικής κρίσης. Ταυτόχρονα, το κόστος των καυσίμων αποτελεί πηγή ολοένα και μεγαλύτερης ανησυχίας για τους Ευρωπαίους ψηφοφόρους.
Ενώ η λιτότητα και η ύφεση βάζουν «τρικλοποδιά» στους διακηρυγμένους στόχους της Κομισιόν και της «Πράσινης Βίβλου» της για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εκσυγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρισμού και άρση των εμποδίων σε επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε αυτές να αρκούν για την κάλυψη του 20% των ενεργειακών μας αναγκών έως το 2020.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ισπανία, που από πέρυσι αναγκάστηκε να «πετσοκόψει» τις σχετικές κρατικές επιχορηγήσεις, εξατίας τις δημοσιονομικής και τραπεζικής της κρίσης.
