Νόμπελ Ειρήνης: 4 νικητές (και ένας μη βραβευμένος) που έμειναν στην Ιστορία
Στις 6 Οκτωβρίου στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας Όσλο αναμένεται να ανακοινωθεί ο νικητής του Νόμπελ Ειρήνης 2023. Ανά τα χρόνια το βραβείο το έχουν λάβει διάφοροι αξιόλογοι άνθρωποι.
Ακολουθούν μερικοί από τους προηγούμενους νικητές – και ένα άτομο που δεν το πήρε, αλλά θα έπρεπε.
1. Martin Luther King
Ο ηγέτης του αμερικανικού κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα ήταν “ο πρώτος άνθρωπος στον δυτικό κόσμο που μας έδειξε ότι ένας αγώνας μπορεί να διεξαχθεί χωρίς βία”, σύμφωνα με τον τότε πρόεδρο της επιτροπής απονομής, Gunnar Jahn. “Είναι ο πρώτος που έκανε πραγματικότητα το μήνυμα της αδελφικής αγάπης κατά τη διάρκεια του αγώνα του και μετέφερε αυτό το μήνυμα σε όλους τους ανθρώπους, σε όλα τα έθνη και τις φυλές”. Στα 35 του χρόνια, ήταν επίσης ο νεότερος βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης εκείνη την εποχή. Πλέον η νεότερη νικήτρια είναι η Πακιστανή αγωνίστρια για την εκπαίδευση Malala Yousafzai, η οποία ήταν 17 ετών όταν κέρδισε το 2014.
2. Nelson Mandela
Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης υπήρξε πολλές φορές αμφιλεγόμενο, αλλά οι περισσότεροι συμφώνησαν το 1993 ότι η βράβευση του Nelson Mandela ήταν “αυτονόητη”, σύμφωνα με τον Geir Lundestad, τον τότε γραμματέα της νορβηγικής επιτροπής Νόμπελ. Ο Mandela πέρασε 27 χρόνια στη φυλακή και εξακολουθούσε να ζητά ειρηνική μετάβαση για τον τερματισμό του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.
Αυτό που δεν ήταν αυτονόητο ήταν η απονομή του βραβείου από κοινού με τον Frederik Willem de Klerk, τον τελευταίο λευκό ηγέτη της Νότιας Αφρικής, δήλωσε ο Lundestad στα απομνημονεύματά του το 2015.
3. Henry Kissinger και Le Duc Tho
Από τα πιο αμφιλεγόμενα Νόμπελ Ειρήνης είναι αυτό του 1973 στον κορυφαίο Αμερικανό διπλωμάτη Henry Kissinger και τον Le Duc Tho του Βορείου Βιετνάμ για την επίτευξη των ειρηνευτικών συμφωνιών των Παρισίων τον Ιανουάριο του 1973, βάσει των οποίων η Ουάσινγκτον ολοκλήρωσε τη στρατιωτική αποχώρηση από το Νότιο Βιετνάμ.
Η απόφαση της επιτροπής σόκαρε πολλούς εκείνη την εποχή, καθώς ο Kissinger διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ στα τελικά στάδια του πολέμου του Βιετνάμ 1955-75. Ο Le Duc Tho αρνήθηκε το βραβείο με την αιτιολογία ότι η ειρήνη δεν είχε ακόμη εγκαθιδρυθεί. Δύο από τα πέντε μέλη της επιτροπής παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Ο Κίσινγκερ, ενώ αποδέχθηκε το βραβείο, δεν ταξίδεψε στη Νορβηγία για την τελετή και αργότερα προσπάθησε μάταια να επιστρέψει το βραβείο. Εσωτερικά έγγραφα που δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο του 2023 έδειξαν ότι η τότε επιτροπή έδωσε το βραβείο γνωρίζοντας πλήρως ότι ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν απίθανο να τελειώσει σύντομα.
4. Aung San Suu Kyi
Μία από τις λίγες γυναίκες που κέρδισαν το βραβείο, η Aung San Suu Kyi ήταν μία από μια σειρά αγωνιστριών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη δεκαετία του 1990 που έλαβαν το Νόμπελ Ειρήνης, για τον μη βίαιο αγώνα της για δημοκρατία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία στη Μιανμάρ.
Το 2021, μετά από το νέο στρατιωτικό πραξικόπημα, η Suu Kyi συνελήφθη και πάλι. Η 79χρονη βρίσκεται σήμερα στη φυλακή και η υγεία της είναι προβληματική, σύμφωνα με τον γιο της.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ TOP 10:
5. Mahatma Gandhi
Βρισκόταν στη λίστα της επιτροπής για τους υποψηφίους σε πέντε διαφορετικές φάσεις, με το σώμα να είναι έτοιμο να τον βραβεύσει το 1948, τη χρονιά που δολοφονήθηκε, σύμφωνα με τον Lundestad.
Η επιτροπή θα μπορούσε ακόμη να του το απονείμει μετά θάνατον – ήταν δυνατό εκείνη την εποχή αλλά δεν είναι πλέον – αλλά δεν το έκανε. Σε κάθε περίπτωση, “ανάμεσα στις παραλείψεις, ο Mahatma Gandhi είναι μια κατηγορία από μόνος του”, γράφει ο Lundestad στα απομνημονεύματά του.
