2014, η τελευταία «αυλαία»

Ανήσυχο πνεύμα, πολυτάλαντος ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός έπαιξε σε περισσότερες από 50 ταινίες και καταπιάστηκε με θεατρικής παραγωγές και με τις τρεις ιδιότητές του. Οι New York Times τον είχαν χαρακτηρίσει “ίσως τον πιο φιλόδοξο και αξιοθαύμαστο Αμερικανό ηθοποιό της γενιάς του”. Ωστόσο στα 46 του ο πολυβραβευμένος Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν είχε έναν μεγάλο αντίπαλο: τον ίδιο τον εαυτό του. Έπειτα από 23 χρόνια απεξάρτησης από τα σκληρά ναρκωτικά, ξανάρχισε το 2013 τη χρήση ηρωίνης. Στις 2 Φεβρουαρίου βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη, με μια σύριγγα στο χέρι. Η ιατροδικαστική εξέταση έδειξε χρήση μείγματος ναρκωτικών ουσιών. Ήταν πατέρας τριών παιδιών, που απέκτησε με τη σύντροφό του, σχεδιάστρια Μίαμι Ο’ Ντόνελ, με την οποία χώρισε λίγους μήνες πριν από το θάνατό του.

Τραγουδούσε από τα 12 του και ήθελε πάντα να γίνει μουσικός -ακόμη κι όταν εργαζόταν περιστασιακά ως τεχνικός φυσικού αερίου, αφότου παράτησε το σχολείο. Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε διεθνώς στα τέλη της δεκαετίας του 1960 με μία εμφάνιση στο Γούντστοκ, όπου καθήλωσε το κοινό με τη διασκευή του τραγουδιού “With a Little Help from my friends” των Μπιτλς. Ο Άγγλος τραγουδιστής με την βελούδινα βραχνή φωνή και τη γλυκά σπασμωδική κίνηση πάνω στη σκηνή έγινε γρήγορα θρύλος της ροκ και του μπλουζ. Επίσης ήταν στιχουργός και συνθέτης. Κυκλοφόρησε πάνω από 40 άλμπουμ με τραγούδια όπως τα “You can leave your hat on” από τις “9 1/2 βδομάδες” και το πλατινένιο “Unchain my heart”. Συνεργάστηκε με μια πλειάδα καταξιωμένων καλλιτεχνών:από τον Τζίμι Χέντριξ και την Τζάνις Τζόπλιν, εώς τους Rolling Stones. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία. Επέζησε των καταχρήσεων σε ναρκωτικά και αλκοόλ κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Τελικά τον λύγισε ο καρκίνος των πνευμόνων. Έπειτα από πολυετή μάχη με τη νόσο, πέθανε στις 22 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 70 ετών, στη φάρμα του στο Κολοράντο.

Άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή βιβλίων όντας δημοσιογράφος -το πρώτο επάγγελμα που ακολούθησε, αφότου παράτησε τις σπουδές του στη νομική. Κολομβιανός στην καταγωγή, γνωστός απλά κι ως “Γκάμπο” στη Λατινική Αμερική, εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα, στον “πατριάρχη” του ρεύματος του “μαγικού ρεαλισμού” και σε έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Το 1982 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Άφησε εποχή με αριστουργήματα όπως τα “Εκατό χρόνια Μοναξιά” (1967), “Το φθινόπωρο του Πατριάρχη” (1975) “Ο Έρωτας στα Χρόνια της Χολέρας” (1985). Στενός φίλος του Φιντέλ Κάστρο και βαθιά πολιτικοποιημένος, ασκούσε μέσα από το έργο του σκληρή κριτική στην πολιτική, εντός κι εκτός της Κολομβίας. Αποτραβήχτηκε από τη δημόσια ζωή σταδιακά από το 1999, όταν διαγνώστηκε με καρκίνο στους λεμφαδένες. Το τελευταίο έργο του ήταν το 2004, με τις υπέροχες “Θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου”. Πρόσφατα, ο αδελφός του ανακοίνωσε πώς ο Μάρκες έπασχε και από Αλτζχάιμερ. Ο “Γκάμπο” άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 87 ετών τον περασμένο Απρίλιο, στην Πόλη του Μεξικού. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε πνευμονία.

Έλληνας γιατρός και ακαδημαϊκός, γεννημένος τον Μάρτιο του 1938 στον Βόλο, σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, του Λονδίνου, του Χάρβαρντ και της Οξφόρδης. Το 1981 δημοσίευσε την εργασία του για τον ρόλο του παθητικού καπνίσματος στον καρκίνο του πνεύμονα. Ενώ μαζί με τη σύζυγό του, Αντωνία Τριχοπούλου, ανέδειξαν την αξία της μεσογειακής διατροφής. Διετέλεσε καθηγητής στο Χάρβαρντ στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 μέχρι και τα τέλη του ΄90, διατελώντας και διευθυντής του Τμήματος Επιδημιολογίας (1989-1996) και του Κέντρου Πρόληψης Καρκίνου (1993- 1997). Ήταν επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Ουψάλας, μέλος της Εταιρείας Τιμών Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ, επίτιμος εταίρος του Βασιλικού Κολεγίου Ιατρικής της Βρετανίας, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και αντεπιστέλλον μέλος των Ιατρικών Ακαδημιών της Γαλλίας και του Βελγίου. Πέθανε τα ξημερώματα της 1ης Δεκεμβρίου στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του “Ευαγγελισμού”, όπου νοσηλευόταν μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Πολυβραβευμένη πεζογράφος και ποιήτρια, μαχητική Αφροαμερικανή ακτιβίστρια στο πλευρό του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Μάλκομ Χ, καθηγήτρια πανεπιστημίου (παρά το ότι δεν είχε πανεπιστημιακές σπουδές η ίδια), είχε μία πολυδιάστατη ζωή, που απ΄πο μόνη της αποτελεί μία συγκλονιστική ιστορία. Στα 8 της βιάστηκε από το σύντροφο της μητέρας της. Βρήκε το θάρρος να το καταγγείλει, όμως αυτός έμεινε μόνον για μία ημέρα στη φυλακή. Τέσσερις ημέρες μετά, ο βιαστής της δολοφονήθηκε -πιθανόν από συγγενείς της Μάγια. Έκτοτε, αυτή έμεινε στη σιωπή για 5 χρόνια, επειδή -όπως αργότερα εξομολογήθηκε- θεώρησε ότι “τον σκότωσε η φωνή μου”.
Τα εφηβικά της χρόνια ήταν εξίσου δύσκολα στη “σκιά” του Μεγάλου Κραχ. Αναγκάστηκε να κάνει σχεδόν τα πάντα για να ζήσει: από οδηγός τραμ -η πρώτη Αφροαμερικανή στα χρονικά των ΗΠΑ- μαγείρισσα και γκαρσόνα, μέχρι πόρνη. Στα 17 της γέννησε τον μοναδικό της γιο. Για να τον μεγαλώσει δούλεψε ως χορεύτρια, ηθοποιός και τραγουδίστρια. Για ένα διάστημα ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία, κάνοντας αποστολές στην Αφρική, την εποχή του τερματισμού της αποικιοκρατίας.
Είχε παντρευτεί τουλάχιστον δύο φορές -ο πρώτος γάμος ήταν στα 23 της με τον Έλληνα ηλεκτρολόγο και πρώην ναυτικό Τος Αγγέλος, το επίθετο του οποίου κράτησε μετά τον χωρισμό τους. Τις αναρίθμητες εμπειρίες της της αποτύπωσε στο χαρτί, προσφέροντας πλούσιο σε νοήματα και μηνύματα συγγραφικό έργο. Πέθανε στις 28 Μαϊου, καθώς έγραφε μία ακόμη αυτοβιογραφία, αυτή τη φορά για τις εμπειρίες της από τη γνωριμία της με Αμερικανούς και ξένους ηγέτες.

Γνωστός και ως “ο Χασάπης της Σάμπρα και της Σατίλα” -ως προσωπικά υπεύθυνος για τη σφαγή στα παλαιστινιακά προσφυγικά στρατόπεδα του Λιβάνου στον πόλεμο του 1982, οπότε ήταν υπουργός Άμυνας του Ισραήλ- μετείχε ως στρατιωτικός σχεδόν σε όλους του πολέμους από τη σύσταση του Ισραήλ: της Ανεξαρτησίας του 1948, του Σουέζ το 1956, των Έξι Ημερών το 1967 και του Γιομ Κιπούρ το 1973. Με τη συνταξιοδότησή του από το στρατό, μπήκε στην πολιτική με το “δεξί”, ως μέλος του υπερσυντηρητικού “Λικούντ”. Διετέλεσε σε διάφορα υπουργικά πόστα, προωθώντας την ανέγερση εβραϊκών οικισμών στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Εξελέγη 11ος πρωθυπουργός του Ισραήλ με το “Λικούντ” το 2001. Πριν όμως από τη λήξη της θητείας του βρέθηκε αντιμέτωπος με εσωκομματικό αντάρτικο, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει το Λικούντ και να προχωρήσει στη δημιουργία νέου κόμματος, του Καντίμα, τον Νοέμβριο του 2005. Στις 5 Ιανουρίου του 2006 κι ενώ ετοιμαζόταν για νίκη στις βουλευτικές εκλογές υπέστη αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, από το οποίο δεν συνήλθε ποτέ. Έκτοτε παρέμεινε νοσηλευόμενος σε κατάσταση “φυτού”, μέχρι και τον θάνατό του, στις 11 του περασμένου Ιανουαρίου.

Με σαγηνευτική φωνή και μάτια λάγνα, άρχισε την επαγγελματική σταδιοδρομία της δουλεύοντας ως μοντέλο, προτού κάνει την πρώτη εμφάνισή της στη μεγάλη οθόνη, στο πλευρό του Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ, τον οποίο λίγο αργότερα παντρεύτηκε, όταν ήταν 20 κι εκείνος 45. Συνέχισε την καριέρα της κυρίως με φιλμ νουάρ και μικρά ευχάριστα “διαλείμματα”, όπως η κωμωδία “Πώς να Παντρευτείτε έναν Εκατομμυριούχο” στο πλευρό της Μέρλιν Μονρόε. Γνώρισε επίσης επιτυχία, κυρίως μιούζικαλ, στο Μπρόντγουεϊ. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει 20η στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών. Άφησε την τελευταία της πνοή στις 12 Αυγούστου, στη Νέα Υόρκη, λίγο πριν κλείσει τα 90. Ο εγγονός της, Τζέιμι Μπόγκαρντ, ανέφερε το εγκεφαλικό ως αιτία θανάτου.

Άρχισε την καριέρα της ως παιδί-θαύμα στην ηθοποιία, το τραγούδι και τον χόρο σε ηλικία μόλις 3 ετών (!), το 1932. Έγινε τόσο δημοφιλής, ώστε η εικόνα της εμπορικοποιήθηκε σε μία σειρά προϊόντων: από κούκλες και ρούχα, μέχρι πιατικά! Όσο πλησίαζε όμως στην ενηλικίωση, τόσο η καριέρα της άρχιζε να φθίνει. Στα 22 τα παράτησε. Επέστρεψε στον χώρο του θεάματος το 1958 με τηλεοπτικές εμφανίσεις. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 αποτραβήχτηκε εντελώς από το προσκήνιο, αναλαμβάνοντας πόστα στα ΔΣ εταιριών, όπως οι Walt Disney και Den Monte Foods. Το 1969 άρχισε καριέρα διπλωμάτη, ως αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, έπειτα ως Αμερικανίδα πρέσβης στη Γκάνα και στη Τσεχοσλοβακία. Το 1972 έγινε η πρώτη διασημότητα που μίλησε ανοιχτά για τον καρκίνο του μαστού, που μόλις είχε νικήσει. Πέθανε τον Φεβρουάριο σε ηλικία 85 ετών, στο σπίτι της στην Καλιφόρνια. Στη λίστα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου (AFI) κατατάσσεται στη 18η θέση των μεγαλύτερων σταρ του τελευταίου αιώνα.

Κατά κόσμον Όσκαρ Αριστείδης Ρέντα Φιάγιο -το μεσαίο όνομα ήταν τιμής ένεκεν του θαυμαστού που έτρεφαν οι δικοί του για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό- γεννήθηκε στη Δομινικανή Δημοκρατία και κατάφερε κάτω από αντίξοες συνθήκες και κυρίως χάρη στη στήριξη της μητέρα τους να γίνει μετρ της διεθνούς μόδας. Τα δημιουργήματά του τίμησαν πολλές διασημότητες: από την Τζάκι Κένεντι, μέχρι σταρ του σινεμά και μέλη βασιλικών οίκων. Διαγνώσθηκε με καρκίνο το 2006 κι έδωσε σκληρή μάχη να τον νικήσει. Τελικά, άφησε την τελευταία του πνοή στις 20 Οκτωβρίου στο σπίτι του στο Κονέκτικατ, λόγω επιπλοκών από τη νόσο. Ήταν 82 ετών.

Παράτησε το σχολείο στα 15 του. Δούλεψε ως θυρωρός, οδηγός λεωφορείου και καθαριστής τζαμιών. Όμως δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται με το πάθος του, την ηθοποιία. Διάβαζε συνέχεια λογοτεχνία, παρακολουθούσε θέατρο κι ονειρευόταν τη στιγμή που θα ανέβαινε κι αυτός στη σκηνή για να πρωταγωνιστήσει. Τελικά, άρχισε τη -μετέπειτα γεμάτη διακρίσεις- καριέρα του ως ηθοποιός σε ηλικία 26 χρόνων με μικρούς ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές και θεατρικές παραστάσεις. Από τη Βρετανία βρέθηκε στο Χόλυγουντ κι από εκεί στη μεγάλη οθόνη, με πιο χαρακτηριστικούς ρόλους στο “Brazil” (1985), στη “Μόνα Λίζα” (1986) και φυσικά στο “Ποιος παγίδεψε τον Ρότζερ Ράμπιτ” (1988). Έβαλε τέλος στην καριέρα του πριν από δύο χρόνια, όταν διαγνώσθηκε με Πάρκινσον. Πέθανε από πνευμονία τον Απρίλιο, σε ηλικία 72 ετών.

Κωμική ηθοποιός, παραγωγός και τηλεπαρουσιάστρια, ήταν μία αμφιλεγόμενη persona. Την περίοδο 1989-1993 είχε το δικό της τηλεοπτικό σόου, έγραψε 12 βιβλία, προτάθηκε το 1984 για Grammy και το 1994 για τα αμερικανικά θεατρικά βραβεία Tony. Πιο πρόσφατα έκανε ριάλιτι με την κόρη της και συμπαρουσίαζε το κουτσομπολίστικο “Fashion Police” στο επίσης κουτσομπολίστικο αμερικανικό δίκτυο “Ε!”. Στις ΗΠΑ ήταν γνωστή γλωσσού. Πρόσφατα προκάλεσε σάλο αποκαλώντας τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα “ομοφυλόφιλο” και την Πρώτη Κυρία Μισέλ “τρανσέξουαλ”! Εκεί όμως που η κόρη των ρωσο-εβραίων μεταναστών από το Μπρούκλιν υπερέβη τα εσκαμμένα, ήταν με τις δηλώσεις της το περασμένο καλοκαίρι, όταν οι Παλαιστίνιοι μετρούσαν πάνω από 2.000 νεκρούς στον τελευταίο πόλεμο στη Γάζα. “Εκείνοι τον ξεκίνησαν. Τώρα δεν μετράμε ποιος πέθανε. Είστε νεκροί και σας αξίζει να είστε. Μη τολμήσετε να με κάνετε να αισθανθώ άσχημα γι΄ αυτό”, είπε! Λίγες ημέρες αργότερα υπέστη καρδιακό επεισόδιο και μια εβδομάδα μετά κατέληξε, σε ηλικία 81 ετών.

Πρόεδρος της γαλλικής ενεργειακής Total από Μάιο του 2010, βρήκε τραγικό θάνατο τον περασμένο Οκτώβριο όταν το ιδιωτικό του τζετ συγκρούστηκε κατά τη διάρκεια της απογείωσης με ένα εκχιονιστικό όχημα στο αεροδρόμιο Βνούκοβο της Μόσχας. Η ψυχροπολεμική συγκυρία κατά την οποία συνέβη το δυστύχημα “γέννησε” υποψίες, μιας και ο ντε Μαρζερί ήταν ένας από τους λίγους Δυτικούς που δεν υποστήριζαν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Τελικά, προέκυψε ότι ο οδηγός του εκχιονιστικού ήταν μεθυσμένος…