Αργά αλλά σταθερά σε καθίζηση η ρωσική οικονομία – Ποιος ο αντίκτυπος των κυρώσεων
Η Natalia Klyueva άρχισε να ψάχνει δουλειά στη Μόσχα τον Φεβρουάριο – λίγο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το κύμα αντιποίνων της Δύσης.
Τρεις μήνες αργότερα, η 46χρονη διαπιστώνει ότι η 20ετής εμπειρία της στις πωλήσεις δεν σημαίνει τίποτα σε έναν εταιρικό κόσμο που έχει μεταμορφωθεί από τον πόλεμο.
«Δεν υπάρχει ζήτηση. Για να είμαι ειλικρινής, είμαι τρομοκρατημένη», είπε η Klyueva, περιγράφοντας το επιχειρηματικό τοπίο στη Ρωσία ως «παγωμένο».
Η εμπειρία της από μια αλλαγμένη αγορά εργασίας είναι ένας δείκτης του τρόπου με τον οποίο οι κυρώσεις και τα δυτικά εμπάργκο «χωνεύονται» αργά από τη ρωσική οικονομία παρά τις προσπάθειες του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να προστατεύσει τη χώρα από τις επιπτώσεις του πολέμου στον Ουκρανία.
Από την άλλη, σε μια χώρα όπου μεγάλο ποσοστό εργαζομένων απασχολείται από το κράτος, οι περισσότεροι Ρώσοι δεν έχουν βιώσει δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή.
Τα αυξανόμενα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου έδωσαν επίσης στο Κρεμλίνο τoν δημοσιονομικό χώρο να προσφέρει κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα για να προσλάβει, αντί να απολύσει, εργαζομένους. Η ανεργία παρέμεινε περίπου στο 4%, αποφεύγοντας τις αιχμές που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης, ο πληθωρισμός, ο οποίος έφτασε σε υψηλό δύο δεκαετιών στο 17,8% τον Απρίλιο, έχει αρχίσει να επιβραδύνεται.
«Οι τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης έχουν αυξηθεί, ναι, αλλά γενικά, δεν έχουν αλλάξει πολλά», είπε η Τατιάνα Μιχαΐλοβα, οικονομολόγος και ακαδημαϊκός που ζει στη ρωσική πρωτεύουσα. Αν δεν βάλετε τηλεόραση, «θα μπορούσατε πολύ εύκολα να έχετε την εντύπωση ότι δεν συμβαίνει τίποτα», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό έκανε την κατάσταση να φαίνεται «παράλογη».
Ωστόσο, τα πράγματα αρχίζουν να μεταβάλλονται σιγά σιγά… Αν και τα στοιχεία για την ανεργία παρέμειναν γενικά σταθερά, η διαδικτυακή πλατφόρμα προσλήψεων HeadHunter διαπίστωσε ότι ο αριθμός των θέσεων εργασίας που διαφημίστηκαν μειώθηκε κατά 28% τον Απρίλιο σε σύγκριση με τον μήνα Φεβρουάριο.
Οι αγγελίες εργασίας στον τομέα του μάρκετινγκ, των δημοσίων σχέσεων, των ανθρώπινων πόρων, της διαχείρισης και των τραπεζών έχουν μειωθεί μεταξύ 40% και 55%.
«Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι με υψηλή εξειδίκευση στην αγορά αυτή τη στιγμή. Ο ανταγωνισμός για μια θέση είναι μεγάλος», είπε η Klyueva. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν σκληρότερο αγώνα για θέσεις εργασίας.
Αλλαγή…
Η αλλαγή είναι ίσως πιο ορατή στις εμπορικές περιοχές. Στη Μόσχα, τα καταστήματα που πωλούν ξένες μάρκες αποτελούν περίπου το 40% των χώρων λιανικής σε μεγάλα εμπορικά κέντρα, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων εμπορικών ακινήτων ILM. Πολλά από αυτά τα καταστήματα έκλεισαν αφότου αυτές οι μάρκες διέκοψαν τους δεσμούς τους με τη Ρωσία. Περίπου το 15-20% των καταστημάτων στα εμπορικά κέντρα της Μόσχας είναι πλέον κλειστά, σύμφωνα με τη Knight Frank Russia.
Μέχρι το τέλος του έτους έως και το 20% του συνόλου των γραφείων της Μόσχας μπορεί επίσης να εκκενωθεί, ανέφερε η ILM, κυρίως λόγω της αποχώρησης δυτικών εταιρειών.
Αυτές οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο εμφανείς σε ολόκληρη τη χώρα. Η Mara Kanakina, μια στυλίστρια από το Βόλγκογκραντ στη νότια Ρωσία, είπε ότι σοκαρίστηκε όταν επισκέφτηκε τη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα. «Περπάτησα κατά μήκος της λωρίδας Stoleshnikov», είπε ο Kanakina, αναφερόμενη σε έναν από τους πιο λαμπερούς κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, «και σχεδόν τα πάντα ήταν κλειστά».
Ως ελεύθερη επαγγελματίας, η Kanakina έχει επίσης επηρεαστεί από ελλείψεις εισαγόμενων ανταλλακτικών ή προμηθειών. Προμηθεύτηκε ρούχα και αξεσουάρ από ξένους σχεδιαστές μόδας και δυτικές μάρκες για πελάτες σε όλη τη Ρωσία — αλλά την ημέρα της εισβολής, «όλη η Ευρώπη έκλεισε», είπε.
Οι προμηθευτές σταμάτησαν να συναλλάσσονται με Ρώσους πελάτες. Η Visa και η Mastercard εγκατέλειψαν τη χώρα, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορούσε να κάνει διεθνείς συναλλαγές με κάρτα. Τα logistics κατέρρευσαν. Τώρα βασίζεται σε χώρες όπως η Γεωργία και το Καζακστάν για να παραγγέλνει και να λαμβάνει δυτικά προϊόντα ενώ αποκαλεί τον εαυτό της «νεράιδα των κυρώσεων».
Οι εισπράξεις ΦΠΑ στα εγχώρια αγαθά δείχνουν τον βαθμό στον οποίο η κατανάλωση αρχίζει να μειώνεται, όπως και η οικονομική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών, τα έσοδα από τον ΦΠΑ μειώθηκαν κατά 54% τον Απρίλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. «Αυτές είναι μόνο οι πρώτες, μικρές αλλαγές», είπε η Mikhailova.
Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι θα έρθουν ταραγμένοι καιροί, συμπεριλαμβανομένων της συρρίκνωσης του ΑΕΠ έως και 10% και του υπερδιπλασιασμού της ανεργίας μέχρι το φθινόπωρο.
Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις δαπάνες όπως οι διακοπές. Σύμφωνα με στοιχεία από την πλατφόρμα προσλήψεων SuperJob, το 35% των Ρώσων δηλώνουν ότι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν διακοπές, από 30% πέρυσι. Μ
