Γερμανία, Ιταλία προς ΗΠΑ: Φέρτε πίσω τον χρυσό μας – Τι γίνεται με Ελλάδα
Η αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια και οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ κατά της ανεξαρτησίας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) έχουν αναζωπυρώσει τις εκκλήσεις σε Γερμανία και Ιταλία να επαναπατρίσουν τα αποθέματα χρυσού που διατηρούν στη Νέα Υόρκη.
Οι δύο χώρες διαθέτουν τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού παγκοσμίως μετά τις ΗΠΑ, σύμφωνα με το World Gold Council. Η Γερμανία κατέχει 3.352 τόνους και η Ιταλία 2.452 τόνους, με περισσότερα από το ένα τρίτο αυτών να βρίσκονται αποθηκευμένα στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης. Η συνολική αξία των αποθεμάτων αυτών υπερβαίνει τα 245 δισ. δολάρια.
Η διατήρηση του χρυσού στις ΗΠΑ έχει ιστορικές ρίζες —συνδεδεμένες με τη μεταπολεμική οικονομική άνθηση της Ευρώπης και το σύστημα του Bretton Woods— αλλά και πρακτική σημασία, δεδομένου του ρόλου της Νέας Υόρκης ως βασικού κόμβου για τις αγορές χρυσού. Ωστόσο, η τρέχουσα πολιτική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ αλλάζει τα δεδομένα.
Ο Fabio De Masi, πρώην ευρωβουλευτής και στέλεχος του γερμανικού αριστερού κόμματος BSW, τόνισε ότι «υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για τον επαναπατρισμό του χρυσού σε περιόδους αναταραχής». Από τη συντηρητική πλευρά, ο πρώην βουλευτής Peter Gauweiler επισήμανε πως η Bundesbank οφείλει να προστατεύσει τα αποθέματα της χώρας «χωρίς συμβιβασμούς», προσθέτοντας πως «ο κόσμος είναι πλέον λιγότερο ασφαλής».
Στο ίδιο πνεύμα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Φορολογουμένων της Ευρώπης, Michael Jäger, δήλωσε στους Financial Times: «Ανησυχούμε σοβαρά για την ανάμειξη του Τραμπ στην ανεξαρτησία της Fed. Η σύστασή μας είναι να επιστρέψει ο χρυσός στην Ευρώπη ώστε οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες να έχουν πλήρη έλεγχο ανά πάσα στιγμή».
Η Ιταλία, όπου περίπου το 43% των αποθεμάτων χρυσού της φυλάσσεται στις ΗΠΑ, βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο της συζήτησης. Λίγο πριν τη συνάντηση του Τραμπ με τη Τζόρτζια Μελόνι στην Ουάσινγκτον τον Απρίλιο, ο σχολιαστής Enrico Grazzini έγραψε πως «η παραμονή του ιταλικού χρυσού στην Αμερική υπό την αναξιόπιστη διακυβέρνηση Τραμπ είναι επικίνδυνη για το εθνικό συμφέρον».
Η Γερμανία έχει ήδη πραγματοποιήσει παρόμοια κίνηση στο παρελθόν. Μετά από μια εκστρατεία πίεσης από το 2010, η Bundesbank αποφάσισε το 2013 να φέρει πίσω περίπου 674 τόνους χρυσού από το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη στη Φρανκφούρτη. Σήμερα, το 37% των γερμανικών αποθεμάτων εξακολουθεί να φυλάσσεται στη Νέα Υόρκη.
Παρά την έντονη συζήτηση, επίσημοι εκπρόσωποι επισημαίνουν πως οι αποθηκευτικοί χώροι επιλέγονται με βάση αυστηρά κριτήρια ασφαλείας και ρευστότητας. Η Bundesbank χαρακτήρισε τη Fed «αξιόπιστο και ασφαλές εταίρο», ενώ η Τράπεζα της Ιταλίας και τα σχετικά υπουργεία αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Ωστόσο, η συζήτηση δεν φαίνεται να κοπάζει, καθώς νέα έρευνα που διεξήχθη σε περισσότερες από 70 κεντρικές τράπεζες καταδεικνύει αυξανόμενη προτίμηση για την αποθήκευση χρυσού σε εγχώριο έδαφος —μια ένδειξη ότι η έννοια της “φυσικής κυριότητας” ανακτά σημασία σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον όπου το πολιτικό ρίσκο και η αβεβαιότητα εντείνονται.
Ο χρυσός της Ελλάδας
Σημειωτέον, στο κεντρικό θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ, στην Πανεπιστημίου, φυλάσσεται το απόθεμα της χώρας σε χρυσό.
Για την ακρίβεια, ένα μέρος του, καθώς για λόγους ασφαλείας υποτίθεται πως είναι σκορπισμένος σε υπόγεια κεντρικών τραπεζών στα… τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Αυτό δεν είναι κάτι μυστικό. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, λέει ότι η χώρα μας διατηρεί ποσότητα χρυσού που ξεπερνά κατά τι τους 151 τόνους, κυρίως ράβδοι και μικρότερη ποσότητα λιρών.
Στο κτίριο της ΤτΕ φυλάσσεται το 47% αυτής της ποσότητας, δηλαδή περίπου 71 τόνοι.
Από το υπόλοιπο, το 29%, δηλαδή περίπου 44 τόνοι, φυλάσσεται σε υπόγειες αποθήκες στις Ηνωμένες Πολιτείες (δεν είναι ανακοινώσιμο το μέρος, παρά μόνο ότι πρόκειται για θησαυροφυλάκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Fed, είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στο λεγόμενο «αδιάτρητο χρηματοκιβώτιο» του Fort Knox, την καλύτερα φυλασσόμενη στρατιωτική βάση του κόσμου), το 20% (περίπου 30 τόνοι) στο Λονδίνο και το υπόλοιπο 4% (περίπου 6 τόνοι) σε ειδικές εγκαταστάσεις στην Ελβετία.
