Το παράδοξο του Ethereum: Ρεκόρ τιμών στο Εther αλλά κατάρρευση στο DeFi – Τι συμβαίνει
Tο Ethereum βρίσκεται στη μέση ενός παραδόξου. Παρά το γεγονός ότι το εγγενές token του, το ether, κατέγραψε ιστορικά υψηλά στα τέλη Αυγούστου, η δραστηριότητα στο αποκεντρωμένο χρηματοοικονομικό σύστημα (DeFi) στο δίκτυο πρώτου επιπέδου (layer-1, L1) του Ethereum φαίνεται υποτονική σε σύγκριση με την κορύφωση στα τέλη του 2021. Τα έσοδα από προμήθειες στο mainnet τον Αύγουστο ήταν μόλις 44 εκατ. δολάρια, σημειώνοντας πτώση 44% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
Την ίδια στιγμή, τα δίκτυα δεύτερου επιπέδου (layer-2, L2), όπως το Arbitrum και το Base, γνωρίζουν άνθηση, με συνολική αξία (Total Value Locked, TVL) 20 δισ. και 15 δισ. δολάρια αντίστοιχα.
Αυτή η απόκλιση εγείρει ένα κρίσιμο ερώτημα: τα L2 υπονομεύουν τη δραστηριότητα του DeFi στο Ethereum ή το οικοσύστημα εξελίσσεται σε μια πολυεπίπεδη χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική;
Ο AJ Warner, Chief Strategy Officer της Offchain Labs, της εταιρείας ανάπτυξης πίσω από το L2 Arbitrum, υποστηρίζει ότι τα πράγματα είναι πιο περίπλοκά από το απλό σενάριο όπου τα L2 «παίρνουν» μερίδιο από το L1.
Σε συνέντευξή του στο CoinDesk, ο Warner είπε ότι η εστίαση αποκλειστικά στο TVL δεν έχει νόημα, καθώς το Ethereum λειτουργεί όλο και περισσότερο ως το «παγκόσμιο επίπεδο εκκαθάρισης» των crypto, ένα θεμέλιο για εκδόσεις υψηλής αξίας και θεσμική δραστηριότητα. Προϊόντα όπως τα tokenized funds της Franklin Templeton ή το BUIDL της BlackRock λανσάρονται απευθείας στο L1 του Ethereum — δραστηριότητα που δεν αποτυπώνεται πλήρως στα DeFi metrics, αλλά υπογραμμίζει τον ρόλο του Ethereum ως της βάσης των crypto χρηματοοικονομικών.
Ως blockchain πρώτου επιπέδου, το Ethereum είναι το ασφαλές αλλά σχετικά αργό και ακριβό. Τα Layer-2 είναι δίκτυα χτισμένα πάνω σε αυτό, σχεδιασμένα να εκτελούν συναλλαγές ταχύτερα και με μικρότερο κόστος, πριν τελικά οριστικοποιηθούν στο Ethereum για λόγους ασφάλειας. Αυτός είναι ο λόγος που έχουν γίνει τόσο ελκυστικά σε traders και developers. Δείκτες όπως το TVL, δηλαδή το ποσό των crypto που κατατίθενται σε DeFi πρωτόκολλα, αποτυπώνουν αυτήν τη στροφή, καθώς η δραστηριότητα μεταφέρεται σε L2 όπου τα χαμηλότερα κόστη και οι ταχύτερες επιβεβαιώσεις καθιστούν την καθημερινή χρήση DeFi πολύ πιο πρακτική.
Ο Warner παρομοιάζει τη θέση του Ethereum στο οικοσύστημα με τα εμβάσματα (wire transfers) στις παραδοσιακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές: αξιόπιστα, ασφαλή και χρησιμοποιούμενα για μεγάλους διακανονισμούς. Οι καθημερινές συναλλαγές, ωστόσο, μεταναστεύουν στα L2 — τα «Venmo και PayPal» των crypto.
«Το Ethereum δεν προοριζόταν ποτέ να είναι ένα μονολιθικό blockchain όπου θα γίνεται όλη η δραστηριότητα», δήλωσε ο Warner. Αντίθετα, ο ρόλος του είναι να κατοχυρώνει την ασφάλεια, ενώ τα rollups εκτελούν πιο γρήγορες, φθηνότερες και πιο ποικίλες εφαρμογές.
Τα L2, τα οποία έχουν εκραγεί τα τελευταία χρόνια επειδή θεωρούνται ταχύτερη και φθηνότερη εναλλακτική του Ethereum, επιτρέπουν ολόκληρες κατηγορίες DeFi που δεν λειτουργούν τόσο καλά στο mainnet. Στρατηγικές γρήγορου trading, όπως arbitrage μεταξύ χρηματιστηρίων ή perpetual futures, δεν αποδίδουν σε block των 12 δευτερολέπτων του Ethereum. Στο Arbitrum, όμως, όπου οι συναλλαγές οριστικοποιούνται σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο, αυτές οι στρατηγικές γίνονται εφικτές, εξήγησε ο Warner. Αυτό φαίνεται και στα δεδομένα: το Ethereum είχε λιγότερες από 50 εκατ. συναλλαγές τον τελευταίο μήνα, έναντι 328 εκατ. στο Base και 77 εκατ. στο Arbitrum, σύμφωνα με το L2Beat.
Οι developers βλέπουν επίσης τα L2 ως ιδανικό πεδίο δοκιμών. Η Alice Hou, αναλύτρια στη Messari, αναφέρθηκε σε καινοτομίες όπως τα hooks του Uniswap V4, προσαρμόσιμα χαρακτηριστικά που μπορούν να δοκιμαστούν πολύ φθηνότερα στα L2 πριν περάσουν στο ευρύ κοινό. Για τους developers, οι ταχύτερες επιβεβαιώσεις και τα χαμηλότερα κόστη δεν είναι απλώς ευκολία: επεκτείνουν τις δυνατότητες.
«Τα L2 παρέχουν ένα φυσικό playground για να δοκιμάζονται αυτού του είδους οι καινοτομίες και, όταν ένα hook αποκτήσει ευρεία δημοτικότητα, μπορεί να προσελκύσει νέους τύπους χρηστών που θα αλληλεπιδράσουν με το DeFi με τρόπους αδύνατους στο L1», είπε η Hou.
Ωστόσο, η στροφή δεν αφορά μόνο την τεχνολογία. Οι πάροχοι ρευστότητας ανταποκρίνονται και στα κίνητρα. Η Hou είπε ότι τα δεδομένα δείχνουν πως οι μικρότεροι πάροχοι ρευστότητας προτιμούν όλο και περισσότερο τα L2, όπου τα yield και το χαμηλότερο slippage ενισχύουν τις αποδόσεις. Οι μεγαλύτεροι πάροχοι, ωστόσο, παραμένουν συγκεντρωμένοι στο Ethereum, δίνοντας προτεραιότητα στην ασφάλεια και το βάθος ρευστότητας έναντι των υψηλότερων αποδόσεων.
Ενδιαφέρον έχει ότι, ενώ τα L2 κερδίζουν περισσότερη δραστηριότητα, κορυφαία DeFi πρωτόκολλα όπως το Aave και το Uniswap εξακολουθούν να στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στο mainnet. Το Aave διατηρεί σταθερά περίπου το 90% του TVL του στο Ethereum. Το Uniswap, ωστόσο, κάνει σταδιακά στροφή προς τα L2.
Ένας ακόμη παράγοντας που επιταχύνει την υιοθέτηση των L2 είναι η εμπειρία χρήστη. Πορτοφόλια, bridges και fiat on-ramps κατευθύνουν όλο και περισσότερο τους νέους χρήστες απευθείας στα L2, σύμφωνα με τη Hou. Συνολικά, τα δεδομένα δείχνουν ότι η αντιπαράθεση L1 vs L2 δεν είναι μηδενικού αθροίσματος.
Έως τον Σεπτέμβριο 2025, περίπου το ένα τρίτο του TVL των L2 εξακολουθεί να προέρχεται μέσω bridges από το Ethereum, άλλο ένα τρίτο δημιουργείται εγγενώς (natively minted), και το υπόλοιπο προέρχεται από εξωτερικά bridges.
«Αυτό το μείγμα δείχνει ότι ενώ το Ethereum παραμένει βασική πηγή ρευστότητας, τα L2 αναπτύσσουν επίσης τα δικά τους οικοσυστήματα και προσελκύουν cross-chain assets», είπε η Hou.
Έτσι, το Ethereum ως βασικό επίπεδο φαίνεται να εδραιώνεται ως η ασφαλής μηχανή εκκαθάρισης για την παγκόσμια οικονομία, ενώ τα rollups όπως το Arbitrum και το Base αναδεικνύονται σε επίπεδα εκτέλεσης για γρήγορες, φθηνές και δημιουργικές DeFi εφαρμογές.
«Οι περισσότερες πληρωμές που κάνω χρησιμοποιούν κάτι σαν το Zelle ή το PayPal… αλλά όταν αγόρασα το σπίτι μου, χρησιμοποίησα wire transfer. Αυτό είναι κάπως παράλληλο με ό,τι συμβαίνει μεταξύ Ethereum L1 και L2», είπε ο Warner της Offchain Labs.
