Πόσες εταιρείες θα ποντάρουν στους άνω των 50;

Η ελληνική κυβέρνηση ρίχνει 73,5 εκατ. ευρώ σε μια από τις πιο δύσκολες γωνιές της αγοράς εργασίας. Τους ανέργους άνω των 50 ετών. 

Με ένα πρόγραμμα που στοχεύει στη δημιουργία 5.000 θέσεων πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο εργαζόμενους που συχνά βρίσκονται αποκλεισμένοι για χρόνια, ενώ οι επιχειρήσεις καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα αν θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία.

Η χρηματοδότηση είναι πολυετής και σταδιακά κλιμακούμενη. Ξεκινά από 6 εκατ. ευρώ εφέτος, πάει στα 32 εκατ. ευρώ το 2026, 32 εκατ. ευρώ το 2027 και 3,5 εκατ. ευρώ το 2028. Το σχήμα διαχειρίζεται η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), η οποία θα εκδώσει δημόσια πρόσκληση προς τις εταιρείες για να δηλώσουν κενές θέσεις. 

Οι επιχειρήσεις έχουν δύο διαδρομές ενίσχυσης: μέσω του ευρωπαϊκού πλαισίου de minimis, που επιτρέπει ενισχύσεις έως 300.000 ευρώ ανά «ενιαία επιχείρηση» σε τριετία, ή μέσω του άρθρου 32 του Κανονισμού 651/2014, που καλύπτει μισθολογικές δαπάνες για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση έως 12 μήνες και για ιδιαίτερα μειονεκτική θέση έως 24 μήνες.

Οι όροι είναι αυστηροί. Οι εταιρείες δεν πρέπει να έχουν μειώσει προσωπικό στο τρίμηνο πριν από την αίτηση, ενώ αποκλείονται όσες έχουν καταδικαστεί για αδήλωτη εργασία ή έχουν σωρεύσει σοβαρές παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας. 

Εκτός μένουν επίσης νυχτερινά κέντρα, εξωχώριες εταιρείες, ΚΤΕΛ και κάθε οντότητα που δεν ασκεί κανονική οικονομική δραστηριότητα. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι η επιδότηση κατευθύνεται σε βιώσιμες επιχειρήσεις με πραγματική διάθεση να επενδύσουν σε προσωπικό.

Η επιλογή της ηλικιακής ομάδας δεν είναι τυχαία. Οι άνεργοι άνω των 50 ετών αποτελούν διαχρονικά τον πιο δύσκολο κρίκο της αγοράς εργασίας. Συχνά εγκλωβίζονται σε μακροχρόνια ανεργία, βλέπουν τις δεξιότητές τους να απαξιώνονται και ανταγωνίζονται νεότερους υποψηφίους με περισσότερα τυπικά προσόντα και μεγαλύτερη ευελιξία, όχι όμως εμπειρία. Η οικονομική και κοινωνική επιβάρυνση είναι μεγάλη, καθώς πολλοί βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση χωρίς να έχουν σταθερό εισόδημα.

Το πρόγραμμα επιχειρεί να αλλάξει αυτή τη δυναμική με τη χρήση επιδοτήσεων που μειώνουν το κόστος για τις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα ενισχύουν την απασχόληση μιας κρίσιμης ομάδας. Ωστόσο, το πραγματικό στοίχημα είναι πόσες εταιρείες θα ανταποκριθούν και πόσοι άνεργοι θα βρουν πράγματι δουλειά. Η εμπειρία από παλαιότερες δράσεις δείχνει ότι η απορρόφηση συχνά υπολείπεται των προσδοκιών, καθώς οι εργοδότες εμφανίζονται επιφυλακτικοί να επενδύσουν σε μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενους, ακόμη και με επιδότηση.

Η επιτυχία, λοιπόν, θα μετρηθεί όχι μόνο στην εκταμίευση κονδυλίων αλλά και στην ικανότητα του προγράμματος να αλλάξει συμπεριφορές. Να πείσει τις επιχειρήσεις ότι οι εργαζόμενοι άνω των 50 δεν είναι βάρος, αλλά κεφάλαιο.