Ανακάλυψη Έλληνα γιατρού βοηθά τις γυναίκες να γίνουν μητέρες

Θες να κάνεις παιδί. Μπορεί να μην καταλαβαίνω το λόγο -πχ πώς φαντάζεσαι τον κόσμο στο οποίο θα το μεγαλώσεις-, αλλά είναι αναφαίρετο δικαίωμα σου.

Ελπίζω μόνο, να ‘χεις καταλάβει πως το “θέλω” σου συνοδεύεται με πολλές χαρές, αλλά και πολλές ευθύνες. Και όσο πιο υπεύθυνος/νη θα είσαι, τόσο καλύτερα περάσεις κι εσύ και το παιδί -και οι γύρω σας.

Όσα ακολουθούν, αφορούν γυναίκες που έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους και σκέφτονται το ενδεχόμενο της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Κατ’ αρχάς, εύχομαι να βρεις ένα επαγγελματία υγείας που θα ενδιαφέρεται για την υγεία σου, περισσότερο από τα στατιστικά του.

Έπειτα, ας έχεις υπ’ όψιν σου την ανακάλυψη του Δρ Ιπποκράτη Σαρρή, που βοηθά τις γυναίκες να γίνουν μητέρες.

Ο σύμβουλος Αναπαραγωγικής Ιατρικής και Διευθυντής του King’s Fertility, Επίτιμος Ανώτερος Κλινικός Λέκτορας στο King’s College London και Επίτιμος Σύμβουλος στο Νοσοκομείο King’s College, διευκρινίζει στο NEWS 24/7 όσα πρέπει να γνωρίζουν όσοι κάνουν χρήση του Ιn Vitro Fertilization (IVF), ώστε να γλιτώνουν πόνο -και μετά χρήματα.

Με την ομάδα του θέλησαν να ερευνήσουν πώς μπορούν να βοηθήσουν πιο -βιολογικά- ώριμες γυναίκες «ηλικίας από 35 έως 42 ετών» να αποκτήσουν μωρό «μειώνοντας το κόστος (συναισθηματικό και οικονομικό) των επαναλαμβανόμενων ανεπιτυχών κύκλων IVF».

Το μέσο που χρησιμοποίησαν ήταν ο -αμφιλεγόμενος- προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος χρωμοσωμάτων (PGT-A) που ελέγχει τα έμβρυα, για χρωμοσωμικές ανωμαλίες πριν τη μεταφορά.

Μια διευκρίνιση για το PGT-A

Όπου “αμφιλεγόμενος τρόπος”, το PGT-A είναι το “άγιο δισκοπότηρο” σε κάποιες χώρες (ΗΠΑ). Σε άλλες (Κεντρική Ευρώπη) αμαρτία και τακτική που είναι επιζήμια για το έμβρυο.

Ο Δρ Σαρρής θυμίζει ότι όπως σε όποια άλλη ιατρική πρακτική, υπάρχει πάντα η πιθανότητα του λάθους, που εν προκειμένω, μπορεί να κάνει το έμβρυο μη βιώσιμο.

«Ωστόσο, το PGT-A είναι ο μόνος τρόπος να διευκρινιστεί αν ένα έμβρυο παράγει τον σωστό αριθμό χρωμοσωμάτων και άρα μπορεί να γίνει μωρό, μετά την εμφύτευση. Βλέπετε, ο λάθος αριθμός οδηγεί σε δυσκολίες σύλληψης και αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής».

Άρα τι πρέπει να κάνει μια γυναίκα, αν θέλει να αυξήσει τις πιθανότητες της να γίνει μητέρα;

Αυτή η απάντηση θέλει κάποιες διευκρινίσεις που έδωσε ο Δρ Σαρρής, ο οποίος υπέγραψε τη μελέτη που δίνει την ελπίδα σε “ώριμες γυναίκες” να γίνουν μητέρες.

Οι γυναίκες κάτω των 35 ετών δεν έχουν ανάγκη το PGT-A

Στην κλινική του, ο Δρ Σαρρής δεν κάνει προγεννητικό έλεγχο εμβρύου σε γυναίκα κάτω των 35 ετών «όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ».

Είναι εξέταση που συστήνει από τα 35 και μετά και διευκρινίζει πως «είναι επιπρόσθετος σε έναν κύκλο IVF (τεχνητής γονιμοποίησης).

Για την όποια επιπρόσθετη διαδικασία, πρέπει να γνωρίζεις αν “δουλεύει”, αν δηλαδή, έχει κάποιο όφελος, γιατί προφανώς έχει κάποιο κόστος, το οποίο δεν είναι μόνο χρηματικό. Υπάρχουν και κίνδυνοι. Οτιδήποτε κάνεις στο έμβρυο μπορεί να έχει κάποια αρνητική συνέπεια, συμπεριλαμβανομένης της βιοψίας.

Είναι ιατρική αρχή να μην δημιουργείς πιθανό κίνδυνο, χωρίς οφέλη. Το ρίσκο με το όφελος πρέπει να είναι εξισορροπημένα.

Όσο μεγαλύτερο είναι το ρίσκο, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το όφελος. Αν δεν έχεις όφελος, δεν θα πάρεις το ρίσκο.

Το πιο σημαντικό είναι να μην προκαλέσεις βλάβη με την παρέμβαση.

Στην περίπτωση του PGT-A, πρόκειται για διαδικασία που υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Οι τεχνικές έχουν αλλάξει μέσα στα χρόνια.

Ως θεωρία είχε πάντα νόημα: πριν βάλεις ένα έμβρυο μέσα στη μήτρα, ελέγχεις αν είναι βιώσιμο. Διαφορετικά προκύπτει αποβολή, που δεδομένα επηρεάζει τη ψυχολογία της γυναίκας, ενώ μπορεί να έχει και επιπλοκές.

Έπειτα, υπάρχουν και πρακτικά ζητήματα που εξετάζονται. Για παράδειγμα, πόσο ασφαλής είναι η τεχνική, πόσο πιθανό είναι να δημιουργήσει πρόβλημα στο έμβρυο. Ακόμα και αν ο κίνδυνος είναι 1 με 2%, είναι πιο πολύ από το 0% -αν δηλαδή, δεν έκανες τη διαδικασία.

Το δεύτερο ζήτημα είναι αν το PGT-A είναι το σωστό τεστ για την εκάστοτε γυναίκα. Μπορεί να απορρίψεις έμβρυο, το οποίο θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει ένα μωρό.

Αυτές είναι σημαντικές ερωτήσεις».

Ας τις απαντήσει.

«Τα πρώτα τεστ άρχισαν πριν 30 χρόνια. Οι μεγάλες έρευνες της συγκεκριμένης τεχνολογίας έδειξαν πως δεν είχε μεγάλη ακρίβεια. Φάνηκε ότι πολλά έμβρυα που δεν χρησιμοποιήθηκαν, θα μπορούσαν να έχουν επιτυχία.

Αυτομάτως, αυτό μεταφράστηκε ως ότι το PGT-A είναι λάθος και δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε. Η τεχνολογία ωστόσο, προχωρά και τώρα είμαστε στην 4η τεχνολογική εξέλιξη, ως προς το πώς βλέπουμε τα χρωμοσώματα. Έχει γίνει αρκετά “δυνατή”, ώστε η απόρριψη ενός μη φυσιολογικού εμβρύου που μπορεί να γίνει μωρό να είναι πολύ μικρό -κάτω του 1%.

Γιατί δεν είναι μηδέν;

Σε τίποτα στη ζωή δεν υπάρχει μηδέν».

Η βασική παρανόηση για τους κύκλους της εξωσωματικής

Ο Δρ Σαρρής ξεκαθαρίζει πως το PGT-A δεν αυξάνει τις πιθανότητες μιας γυναίκας να μείνει έγκυος. Αυξάνει τις πιθανότητες να γίνει μητέρα.

«Όταν κάνεις έναν κύκλο εξωσωματικής και έχεις ένα ή δύο ή 10 έμβρυα -δεν έχει σημασία πόσα-, το τεστ δεν θα αλλάξει το αν κάποιο από αυτά θα γίνει μωρό. Δεν θα αυξηθούν δηλαδή, οι πιθανότητες να έχεις περισσότερα έμβρυα από έναν κύκλο, από αυτά που θα είχες χωρίς το τεστ.

Δεν αλλάζουμε το έμβρυο ή τον αριθμό τους. Αυτό που κάνουμε είναι να πούμε πως δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί κάποιο έμβρυο, γιατί θα αποτύχει.

Έως τώρα, όταν κοιτούσε κάποιος επιστήμονας τις πιθανότητες μιας γυναίκας να αποκτήσει μωρό, το βλέπαμε ως one of shot: κάνεις έναν κύκλο, για να πάρεις ένα έμβρυο και να έχεις πιθανότητες να αποκτήσεις μωρό.

Ο συγκεκριμένος τρόπος όμως, είναι πολύ απλοϊκός για να δει κάποιος το χώρο της εξωσωματικής, γιατί οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν έμβρυο στον πρώτο κύκλο.

Η ερώτηση λοιπόν, που τίθεται πάντα δεν είναι αν πετύχει ο πρώτος κύκλος, αλλά τι θα γίνει εάν δεν πετύχει, πώς έγινε, πώς φτάσαμε σε αυτό το αποτέλεσμα.

Ένα από τα πράγματα που έχουν δείξει έρευνες, είναι ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στο χώρο της εξωσωματικής είναι πως ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών που έχουν έναν, δυο ή τρεις αποτυχημένους κύκλους, δεν προχωρούν σε άλλους.

Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα χρήματα, που σαφέστατα είναι ένα μεγάλο κομμάτι. Αφορά κυρίως με τη ψυχολογία.

Έρευνα του 2018 που έγινε στο Βέλγιο -του Συστήματος Υγείας που καλύπτει έξι κύκλους εξωσωματικής-, θέλησε να διαπιστώσει σε ποιον κύκλο σταματούν οι γυναίκες.

Είδαν πως αν οι δυο πρώτοι δεν είναι επιτυχημένοι, το 30% δεν προχωρούν σε τρίτο. Είναι το 1/3 του συνόλου. Μετά τον τρίτο αποτυχημένο κύκλο, σταματούν το 50%.

Ξέρετε όμως, τι άλλο δείχνουν οι εργασίες;

Πως όσους περισσότερους κύκλους κάνεις, τόσο πιο πιθανό είναι να έχεις θετικό αποτέλεσμα. Αυτό δεν θα συμβεί με όλες τις γυναίκες, το διάγραμμα όμως, πηγαίνει πάντα προς τα πάνω». Όσο αυξάνονται οι κύκλοι, αυξάνονται οι επιτυχίες.

Υπάρχει άρα, μια ασυμφωνία ως προς τους πόσους κύκλους χρειάζεται μια γυναίκα για να μείνει έγκυος και πόσους είναι διατεθειμένη να κάνει, είτε λόγω χρημάτων, είτε για άλλους λόγους.

Ως εκ τούτου ο τρόπος, το πώς μπορείς να φτάσεις στην επιτυχία είναι κάτι σημαντικό.

Ο ρόλος της ηλικίας της γυναίκας στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Η ηλικία της γυναίκας επίσης, παίζει έναν από τους κρίσιμους ρόλους στο αποτέλεσμα μιας εξωσωματικής. Δεν είναι ageism, αλλά βιολογικό γεγονός με τα στοιχεία να δείχνουν πως «στα 30 τα αβγά με φυσιολογικό αριθμό χρωμοσωμάτων -που μπορούν δηλαδή, να δώσουν έμβρυα-, είναι 1/2. Από τα 35 και μετά, οι πιθανότητες μειώνονται κατά 0.1% κάθε μέρα», λέει ο ειδικός.

«Από κύκλο σε κύκλο, η γυναίκα μεγαλώνει. Μέχρι περίπου τα 35, το ποσοστό το ποσοστό των αβγών που έχει μια γυναίκα, με φυσιολογικά χρωμοσώματα, που μπορούν να γίνουν έμβρυα είναι σταθερό: περίπου 1 στα 4.

Μετά τα 35, αρχίζει η σταδιακή μείωση και στα 40 είναι 1 στα 20.

Οι πιθανότητες να δουλέψει ένας κύκλος στα 38 είναι 20 με 25%. Στα 41 είναι 7%.

Όσο λοιπόν, περισσότερο μια γυναίκα καθυστερεί να κάνει τον επόμενο κύκλο, τόσο μεγαλώνει και τόσο μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας».

Ο συνδυασμός των δεδομένων για τον αριθμό των κύκλων και την ηλικία της γυναίκας, δημιούργησε την ερώτηση «σε ποιες θα ήταν χρήσιμη η τεχνολογία του PGT-A, που αποσαφηνίζει ποιο έμβρυο μπορεί να γίνει μωρό».

Η απάντηση ήταν «στις μεγαλύτερες γυναίκες που έχουν και χαμηλό αριθμό ωαρίων.

Σε μια γυναίκα που είναι 40, το 15% των εμβρύων μπορούν να είναι φυσιολογικά. Κάνουμε λοιπόν, το τεστ και -μέσω αυτής της διαδικασίας- προκαλείται στο έμβρυο πρόβλημα που το κάνει μη βιώσιμο. Πέφτουμε έτσι, στο ποσοστό λάθους, που είναι μικρότερο του 1%.

Η μεγαλύτερη πιθανότητα θα ήταν να είναι ούτως ή άλλως, μη βιώσιμο. Οπότε το ρίσκο δεν είναι μεγάλο».