Ουκρανία: Χρήματα τώρα, ρίσκο αργότερα – Το σχέδιο της ΕΕ για τη διετία 2026-2027
- Ομόφωνη συμφωνία των 27 για δάνειο 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για τη διετία 2026-2027
- Χρηματοδότηση μέσω κοινής έκδοσης ομολόγων της ΕΕ, με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό
- «Παγώνουν» προς το παρόν τα σχέδια χρήσης ρωσικών δεσμευμένων κεφαλαίων
Η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έπειτα από πολύωρες και δύσκολες διαπραγματεύσεις, με τον πρόεδρο του θεσμού Αντόνιο Κόστα να ανακοινώνει μέσω Χ ότι «η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευσή μας».
Η συμφωνία έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρό δημοσιονομικό έλλειμμα, ενώ οι στρατιωτικές πιέσεις από τη ρωσική εισβολή παραμένουν έντονες. Παρά την πολιτική βούληση για στήριξη, οι 27 δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε κοινό μέτωπο ως προς τη χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση του Κιέβου.
Το «μπλόκο» στα ρωσικά κεφάλαια
Κεντρικό σημείο τριβής αποτέλεσε ο ρόλος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, με το Βέλγιο –όπου φιλοξενούνται τα περισσότερα μέσω της Euroclear– να ζητά πλήρεις εγγυήσεις για ενδεχόμενες νομικές ή οικονομικές συνέπειες από πιθανή ρωσική αντίδραση. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι διαπραγματεύσεις «κόλλησαν» στο εύρος αυτών των εγγυήσεων, οδηγώντας σε προσωρινή εγκατάλειψη του συγκεκριμένου σχεδίου.
Η λύση του κοινού δανεισμού
Υπό αυτές τις συνθήκες, προκρίθηκε η λύση ενός «δανείου-γέφυρα» μέσω κοινής δανειοδότησης της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές, με την κάλυψη του λεγόμενου EU budget headroom. Πρόκειται για τον μηχανισμό που επιτρέπει στην Ένωση να εκδίδει ομόλογα, αξιοποιώντας το περιθώριο μεταξύ του ανώτατου ορίου ιδίων πόρων και των πραγματικών δαπανών του προϋπολογισμού.
Το περιθώριο αυτό λειτουργεί ως εγγύηση προς τις αγορές, διασφαλίζοντας χαμηλό κόστος δανεισμού λόγω της υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης της ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, τα κεφάλαια μπορούν να διοχετευθούν ως δάνειο στην Ουκρανία, χωρίς άμεση επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Σύμφωνα με το προσχέδιο Συμπερασμάτων που διέρρευσε πριν από την τελική συμφωνία, το δάνειο συνοδεύεται από ρητή διασφάλιση ότι δεν θα επηρεάσει τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις χωρών όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, μια παραχώρηση κρίσιμη για την επίτευξη ομοφωνίας.
Πολιτικό μήνυμα και επόμενα βήματα
Παρά τις συνεχείς ανατροπές κατά τη διάρκεια της Συνόδου, η πρόθεση αποφυγής ενός σήματος πολιτικής αποτυχίας αποδείχθηκε καταλυτική. «Χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, συνοψίζοντας το διακύβευμα για την Ευρώπη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ξεκαθάρισε ότι στόχος ήταν να υπάρξει λύση πριν το τέλος των εργασιών, ενώ ο Αντόνιο Κόστα είχε προαναγγείλει ότι οι ηγέτες θα παραμείνουν στις Βρυξέλλες μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία.
Πέρα από την Ουκρανία: άμυνα, Μέση Ανατολή και μετανάστευση
Πέραν της χρηματοδότησης του Κιέβου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε συμπεράσματα για μια ευρεία ατζέντα θεμάτων. Στη Μέση Ανατολή, επανέλαβε τη δέσμευση στη λύση των δύο κρατών και χαιρέτισε την Απόφαση 2803 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Γάζα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη άμεσης ανθρωπιστικής βοήθειας και σταθεροποίησης της ασφάλειας.
Στον τομέα της άμυνας, ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας χαρακτηρίστηκε υπαρξιακή πρόκληση για την ΕΕ, με έμφαση στην ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας έως το 2030 και στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών. Παράλληλα, επιβεβαιώθηκε η πρόθεση για πρόοδο στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τη διεύρυνση και τη μεταναστευτική πολιτική, με επίκληση της ανάγκης εφαρμογής των υφιστάμενων αποφάσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
