Αλχημικό «θαύμα» ή απάτη; Μια αμερικανική startup υποστηρίζει ότι μετατρέπει μέταλλα σε χρυσό

Μια νεοφυής εταιρεία πυρηνικής σύντηξης από το Σαν Φρανσίσκο ισχυρίζεται πως βρήκε τον τρόπο να μετατρέψει άλλα μέταλλα σε χρυσό — λύνοντας μια πρόκληση που απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Η Marathon Fusion, που ιδρύθηκε το 2023 από τον διευθύνοντα σύμβουλο Kyle Schiller και τον τεχνικό διευθυντή Adam Rutkowski, δημοσίευσε πρόσφατα ακαδημαϊκή μελέτη στην οποία αναφέρει ότι τα νετρόνια που παράγονται από αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή χρυσού μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται πυρηνική μεταστοιχείωση. 

Αν και η μελέτη δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους, η πρώτη υποδοχή ήταν θετική. «Στα χαρτιά δείχνει εξαιρετική και όλοι παραμένουν περίεργοι και ενθουσιασμένοι», δήλωσε ο Ahmed Diallo, φυσικός στο εθνικό εργαστήριο του Princeton του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.

Η Marathon Fusion, με μόλις 12 πλήρους απασχόλησης εργαζόμενους, έχει συγκεντρώσει 5,9 εκατ. δολάρια από επενδυτές και περίπου 4 εκατ. δολάρια από επιχορηγήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης. Αρχικά, επικεντρώθηκε στη βελτίωση συστημάτων καύσης καυσίμου σε εργοστάσια σύντηξης, αλλά νωρίτερα φέτος οι ιδρυτές της άρχισαν να εξετάζουν τις δυνατότητες της πυρηνικής μεταστοιχείωσης.

Η ιδέα βασίζεται στη χρήση συσκευής που ονομάζεται tokamak, η οποία θερμαίνει ισότοπα υδρογόνου —συνήθως δευτέριο και τρίτιο— ώστε να συντηχθούν και να δημιουργήσουν ήλιο και μεγάλες ποσότητες ενέργειας υπό τη μορφή νετρονίων. Στα σχέδια των μελλοντικών εργοστασίων, μέρος αυτών των νετρονίων θα συνδυάζεται με ισότοπα λιθίου για παραγωγή νέου τρίτιου, απαραίτητου για τη συνέχεια των αντιδράσεων.

Η Marathon προτείνει να προστεθεί και το ισότοπο υδραργύρου-198 σε αυτό το σύστημα. Τα νετρόνια θα το μετατρέψουν σε υδράργυρο-197, ένα ασταθές ισότοπο που διασπάται σε διάστημα περίπου 64 ωρών σε χρυσό-197, το μοναδικό σταθερό ισότοπο του χρυσού. Σύμφωνα με τους Schiller και Rutkowski, ένα τέτοιο εργοστάσιο θα μπορούσε να παράγει περίπου 5.000 κιλά χρυσού τον χρόνο ανά γιγαβάτ παραγόμενης ηλεκτρικής ισχύος, χωρίς να επηρεάζεται η παραγωγή ενέργειας ή η διαδικασία δημιουργίας τρίτιου. Με τις τρέχουσες τιμές, η αξία του παραγόμενου χρυσού θα μπορούσε να ισούται με την αξία της ηλεκτρικής ενέργειας, διπλασιάζοντας έτσι τα έσοδα.

«Η βασική μας διαπίστωση είναι ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις αντιδράσεις ταχέων νετρονίων για να παράγουμε μεγάλες ποσότητες χρυσού, διατηρώντας ταυτόχρονα τον κύκλο καυσίμου του συστήματος», εξήγησε ο Rutkowski, ο οποίος στο παρελθόν εργάστηκε στη SpaceX.

Υπάρχουν, βέβαια, προκλήσεις. Η παρουσία άλλων τύπων υδραργύρου μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία ασταθών ισοτόπων χρυσού, καθιστώντας τον μερικώς ραδιενεργό. Ο Rutkowski εκτιμά ότι ο χρυσός αυτός θα πρέπει να αποθηκευτεί για 14-18 χρόνια ώστε να θεωρηθεί απόλυτα ασφαλής.

Η διαδικασία θα μπορούσε να εφαρμοστεί και για την παραγωγή άλλων πολύτιμων μετάλλων, αλλά η Marathon θεωρεί πως η αγορά χρυσού —με περίπου 3.500 τόνους ετήσια παραγωγή σήμερα— είναι αρκετά μεγάλη ώστε να απορροφήσει την επιπλέον ποσότητα χωρίς να πιεστούν οι τιμές. «Ο χρυσός είναι στο ιδανικό σημείο», σχολίασε ο Dan Brunner, πρώην τεχνικός διευθυντής της Commonwealth Fusion System, που πλέον είναι επιστημονικός σύμβουλος της Marathon.

Παρά τις δεκαετίες έρευνας, κανείς δεν έχει καταφέρει ακόμη να παραγάγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει μια αντίδραση σύντηξης. Κάποιοι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα πρώτα εργοστάσια σύντηξης απέχουν ακόμη δεκαετίες, αν και η ιδιωτική χρηματοδότηση έχει φέρει νέα αισιοδοξία. Χαρακτηριστικά, η Commonwealth σχεδιάζει να λειτουργήσει πιλοτικό εργοστάσιο το 2027 και να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στη Google στις αρχές της δεκαετίας του 2030.

Το 12μηνο έως τον Ιούλιο, οι εταιρείες σύντηξης συγκέντρωσαν 2,6 δισ. δολάρια, με τη συνολική χρηματοδότηση στον κλάδο να ανέρχεται σε 9,8 δισ. δολάρια, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του κλάδου.

Για τον πρώτο επενδυτή της Marathon, Malcolm Handley του fund Strong Atomics, η δυνατότητα παραγωγής χρυσού από την ενέργεια σύντηξης ανοίγει τον δρόμο για περισσότερα κεφάλαια που θα επιταχύνουν την ανάπτυξη. «Οι εταιρείες σύντηξης έχουν αναλάβει δύσκολα προβλήματα. Τα χρήματα που θα προκύψουν από αυτό θα κάνουν αυτά τα προβλήματα ευκολότερα», δήλωσε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Ελληνική οικονομία: Τα δημοσιονομικά ρεκόρ και οι απειλές που βλέπει η Κομισιόν
• Most Powerful Women 2025: Οι πιο Ισχυρές Γυναίκες στις Επιχειρήσεις
• MPW Summit 2025: Ηγεσία με ενσυναίσθηση, συνεργατικότητα και ανθρωπιά