Bloomberg: Η ΕΕ έχει σχέδιο απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα, αλλά ο χρόνος της τελειώνει
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει μάχη για να σώσει βιομηχανίες που απειλούνται από τον αμερικανικό και τον κινεζικό ανταγωνισμό, δυνάμεις που έχουν διαβρώσει τις άμυνες και την οικονομική της ισχύ — τα θεμέλια που στήριξαν την ήπειρο επί δεκαετίες.
Ωστόσο, η πρόσφατη σειρά ευρωπαϊκών κινήσεων –από περιοριστικά εμπορικά μέτρα έως πρωτοβουλίες οικονομικής ασφάλειας– ενδέχεται να είναι πολύ λίγα και να έρχονται πολύ καθυστερημένα, εάν η ΕΕ δεν αυξήσει ταχύτητα, όπως γράφει το Bloomberg.
Ανώτερος αξιωματούχος προειδοποιεί πως οι Βρυξέλλες δεν έχουν συνειδητοποιήσει το πλήρες εύρος του προβλήματος. Η Ένωση, σημειώνει, αντιμετωπίζει αποσπασματικά τις προκλήσεις, προσπαθώντας να διορθώσει λάθη του παρελθόντος αντί να χτίσει μια συνεκτική στρατηγική για το μέλλον.
«Η Ευρώπη χρειάζεται ένα σχέδιο για να μην “πνιγεί”», λέει η Μαρία Δεμερτζή, επικεφαλής του Center for Economy, Strategy and Finance του Conference Board στις Βρυξέλλες. «Χρειαζόμαστε βιομηχανική πολιτική χωρίς ενοχές. Δεν γίνεται να προσπαθούμε συνεχώς να υπερασπιζόμαστε ένα πολυμερές σύστημα που δεν προστατεύει κανέναν».
Η Ευρώπη αναζητά τη νέα της βιομηχανική ταυτότητα
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεδριάσουν την επόμενη εβδομάδα για να συζητήσουν τρόπους μείωσης των «στρατηγικών εξαρτήσεων» της Ένωσης και ενίσχυσης της αμυντικής και βιομηχανικής της βάσης. Οι συνομιλίες αποκτούν επείγον χαρακτήρα καθώς οι γεωπολιτικές πιέσεις εντείνονται.
Η ιδέα της «ευρωπαϊκής αυτονομίας» δεν είναι καινούργια, αλλά πήρε νέο νόημα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη στροφή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς μια πιο απομονωτική πολιτική. Την ίδια στιγμή, ο πυρήνας του πολυμερούς εμπορικού συστήματος έχει καταρρεύσει εν μέσω εμπορικών πολέμων και της αυξανόμενης κινεζικής αυτοπεποίθησης στην οικονομία.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτεται να απαιτήσει από κινεζικές εταιρείες να μοιράζονται τεχνολογία με ευρωπαϊκές, εφόσον επιθυμούν να λειτουργούν εντός της ΕΕ, αντιγράφοντας ουσιαστικά την τακτική του Πεκίνου. Παράλληλα, εξετάζονται πολιτικές ενίσχυσης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς ύψους 2,5 τρισ. ευρώ ετησίως.
Μέχρι το τέλος του έτους, η Κομισιόν θα παρουσιάσει τη νέα «οικονομική στρατηγική ασφάλειας», που θα καθορίζει πότε και πώς η ΕΕ θα μπορεί να χρησιμοποιεί τα εμπορικά της όπλα. Παράλληλα, οι Βρυξέλλες συζητούν με τους εταίρους της G7 τρόπους μείωσης της κινεζικής κυριαρχίας στις κρίσιμες πρώτες ύλες και σπάνιες γαίες.
Ο χρόνος πιέζει τις Βρυξέλλες
Όμως τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών ίσως χρειαστούν χρόνια, και η Ευρώπη δεν έχει αυτόν τον χρόνο. «Η αδράνεια απειλεί όχι μόνο την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και την κυριαρχία μας», προειδοποίησε πρόσφατα ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις βλέπουν την Ευρώπη να καθυστερεί, είπε, και ανησυχούν ότι οι κυβερνήσεις δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της στιγμής.
Καθώς οι μεγάλες οικονομίες στρέφονται προς τα μέσα, η ΕΕ διαπιστώνει ότι τα εργαλεία της δεν λειτουργούν όπως παλιά. Η Κίνα έχει ήδη προχωρήσει ταχύτερα στις καθαρές τεχνολογίες και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ενώ έχει ενσωματωθεί πλήρως στις ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού.
Προς το παρόν, η ΕΕ δεν μπορεί να κάνει και πολλά απέναντι στις κινεζικές πρακτικές· οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξακολουθούν να χρειάζονται την κινεζική αγορά και τους πόρους της για να παράγουν προϊόντα.
Παρά τις προόδους στην οικονομική της άμυνα, η Ένωση πρέπει να γίνει πιο θαρραλέα, πιο επιθετική, λιγότερο φοβική μπροστά στο ρίσκο. Όπως είπε ο Εμανουέλ Μακρόν, από το βήμα της Σορβόννης: «Η Ευρώπη είναι θνητή. Μπορεί να πεθάνει — και αυτό εξαρτάται από τις επιλογές μας. Αλλά οι επιλογές πρέπει να γίνουν τώρα».
