Μπορεί ο κορωνοϊός να οδηγήσει σε «κραχ»;
Η εξάπλωση του κορωνοϊού από την Κίνα σε περισσότερες χώρες εκτός των γεωγραφικών ορίων της ασιατικής Ηπείρου, ήταν αρκετή για να σπείρει τον πανικό στα διεθνή χρηματιστήρια αναζωπυρώνοντας τους φόβους μια παγκόσμια ύφεση. Σε απάντηση, η Fed προχώρησε σε μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, κίνηση την οποία οι αγορές είχαν προεξοφλήσει, εξ ου και η γρηγορότερη ανάκαμψή τους.
Οι αναλυτές στην πλειονότητά τους αναμένουν ότι ολοένα και περισσότερες κεντρικές τράπεζες θα είναι πρόθυμες να υποστηρίξουν ένα προσωρινό ράλι ανόδου σε βραχυπρόθεσμο όμως ορίζοντα. Εν αντιθέσει με την ΕΚΤ, η οποία είναι, όπως λένε, η μοναδική κεντρική τράπεζα που δεν επιθυμεί να ακολουθήσει αυτή την οδό, καθώς τα περιθώρια για μεγαλύτερη ποσοτική χαλάρωση είναι περιορισμένα, ενώ η σημαντική στρατηγική αναθεώρηση που αναμένεται να επανεξετάσει το πλαίσιο της πολιτικής της λήγει στο τέλος του έτους.
«Δεν αναμένουμε ότι η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής θα έχει σταθερή επίπτωση. Πρόκειται για ένα αρνητικό πλήγμα που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν οι κεντρικές τράπεζες. Οι επιπτώσεις στην οικονομία εξαρτώνται, κυρίως, από τα μέτρα που λαμβάνουν οι χώρες για να περιορίσουν τον ιό, αλλά και από τις αλλαγές συμπεριφοράς στην καθημερινότητά μας που σχετίζονται με την ασφάλειά μας. Τα χαμηλότερα επιτόκια δεν είναι σε θέση να αλλάξουν την κατάσταση, παρά μόνο σε επίπεδο ψυχολογίας» τονίζει στο fortunegreece.com o Θάνος Βαμβακίδης, Managing Director Global Head G10 FX Strategy της Bank of America Merrill Lynch.
Εξηγεί πως όσο ο ιός παραμένει παγκόσμιο πρόβλημα, η πραγματική οικονομία θα εξασθενίζει και οι αγορές θα υφίστανται πιέσεις. Η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να βοηθήσει, αλλά θα έχει μόνο προσωρινό αντίκτυπο. Η τόνωση των πολιτικών θα είναι πολύ πιο αποτελεσματική όταν σταματήσουμε τη διάδοση του ιού, προκειμένου να στηρίξουμε την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας.
Παράλληλα υπενθυμίζει πως τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια οικονομία παρέμεινε πολύ πιο αδύναμη από ότι οι υπερτιμημένες τιμές μετοχών θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν. Ο κύριος λόγος ήταν οι εξαιρετικά χαλαρές νομισματικές πολιτικές των μεγάλων κεντρικών τραπεζών. Τα κακά νέα μεταφράζονταν ως καλά νέα, απλά και μόνο επειδή οι κεντρικές τράπεζες χαλάρωναν περαιτέρω τις πολιτικές.
Ο κορωνοϊός συνιστά μια εξαίρεση. Πρόκειται για άσχημα νέα για την πραγματική οικονομία που είναι επίσης κακά νέα για τις αγορές. «Δυστυχώς οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές του. Απαιτείται ευρύτερη πολιτική δράση και ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να μην αποφέρει τα μέγιστα αν η καθημερινότητα των ανθρώπων δεν επανέλθει στο φυσιολογικό. Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν η ανάκαμψη φέτος θα έχει σχήμα V, U ή ακόμα και L. Οι τελευταίες δύο εκδοχές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα πιο “αιχμηρό” market sell off, ανεξάρτητα από το τι κάνουν οι κεντρικές τράπεζες» επισημαίνει ο κ. Βαμβακίδης.
Κάνοντας μια αποτίμηση του πώς έχουν κινηθεί οι αγορές από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα, ο κ. Βαμβακίδης αναφέρει ότι τα ελληνικά αποθέματα είναι μειωμένα κατά 16%, σε σύγκριση με την πτώση της τάξης του 10% στην Ευρώπη και 6% στις ΗΠΑ. «Η εικόνα αυτή αντανακλά την υψηλότερη ευαισθησία της ελληνικής οικονομίας σε εξωτερικούς κραδασμούς, το γεγονός ότι ο κορωνοϊός έχει επηρεάσει μέχρι στιγμής την Ευρώπη περισσότερο από τις ΗΠΑ, καθώς επίσης και τα πολύ πιο περιορισμένα “πυρομαχικά” της ΕΚΤ σε σύγκριση με την Fed. Για την Ελλάδα, είναι μια ακόμη υπενθύμιση ότι τα ράλι της αγοράς μπορεί να είναι προσωρινά και να ξεθωριάζουν για λόγους που ξεφεύγουν από τον έλεγχο της χώρας. Μόνο οι πραγματικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν μόνιμο αντίκτυπο» καταλήγει.
Τα χειρότερα έχουν περάσει
Για τον Πρόεδρο Αναλυτών της HACSA, Παναγιώτη Δάντη, οι αγορές αντέδρασαν τη Δευτέρα στην χειρότερη βδομάδα από την κρίση του 2008 με μία επίσης ιστορική άνοδο ρεκόρ του Dow Jones αντισταθμίζοντας εν μέρη μόνο τις απώλειες της προηγούμενης βδομάδας. «Φαίνεται ότι τα χειρότερα έχουν περάσει , και οι αναλυτές αναμένουν είτε μια ακόμα πτωτική κίνηση υπιότερης μορφής είτε μια διστακτική αρχικά ανοδική κίνηση. Ήδη η Fed το πρωί της Τρίτης, ξαφνικά, μείωσε εκτάκτως τα παρεμβατικά επιτόκια 0.5% δίνοντας καύσιμα στους ταύρους των αγορών» λέει χαρακτηριστικά.
Θεωρεί ότι οι πιθανότητες να υπάρξει νέα, συντονισμένη αυτή την φορά, παρέμβαση από το σύνολο των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών είναι μεγάλη, αφού ο κορωνοϊός εξελίσσεται σε πανδημία, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, και αναμένεται μείωση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο 2,2% φέτος και επανάκαμψη στο 3,2% του χρόνου. Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Δάντη, είναι πως η Κίνα, που αποτελεί και την «πηγή του κακού» θα εμφανίσει μεγάλη μείωση της ανάπτυξης- μην ξεχνάμε ότι εκεί βρίσκονται τα περισσότερα εργοστάσια των πολυεθνικών – ενώ αποτελεί και τον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας και πολυτελών αγαθών. Το πλήγμα στις οικονομίες των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ιαπωνίας θα είναι σοβαρό και θα περιλαμβάνει και τον τουριστικό κλάδο.
Η έλευση της Άνοιξης και η αντίστοιχη άνοδος της θερμοκρασίας πάνω από τους 23 βαθμούς Κελσίου, πιστεύεται ότι θα εκτονώσει τον θανατηφόρο ιό.
«Η πτώση στις αγορές ήταν βέβαια μεγάλη. Ήταν μια καθαρή μέχρι στιγμής διόρθωση (correction, στην Wall θεωρείται η πτώση από 10-19% ενώ απο 20% και πάνω θεωρείται έναρξη bear market.). Μόνο στο χρηματιστήριο της Wall Street, χάθηκαν 5 τρις δολάρια από τις κεφαλαιοποιήσεις των εταιρειών, ο δε SPX διόρθωσε 16% , ο DAX 15.5% , ο Eurostoxx 600 15.3% ενώ ο ΓΔ στο ΧΑ διόρθωσε 24% πιθανόν και λόγω των γεωπολιτικών προβλημάτων» προσθέτει. Να σημειωθεί δε ότι η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του ΧΑΑ απώλεσε περίπου το 60% των κερδών του 2019.
Η Ελλάδα παραμένει στο ραντάρ ξένων επενδυτών
Την άποψη ότι η ελληνική χρηματαγορά παραμένει στο στόχαστρο των μεγάλων επενδυτικών χαρτοφυλακίων που συνεχίζουν τις επιλεκτικές τοποθετήσεις στοχεύοντας σε επανάληψη των περσινών υπεραποδόσεων σε σχέση με τα υπόλοιπα «μεγάλα» χρηματιστήρια, εκφράζει ο Ηλίας Ζαχαράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ. «Το πολιτικό σκηνικό έχει εξομαλυνθεί, αναμένονται υψηλότεροι του μέσου όρου ρυθμοί ανάπτυξης, ενώ και η φορολογία των εταιριών ίσως παίξει τον ρόλο της» αναφέρει.
Πεποίθησή του είναι πως όσο η ΕΚΤ κρατάει την πολιτική μηδενικών επιτοκίων, τόσο αποδυναμώνεται ο κίνδυνος πληθωριστικών πιέσεων, πράγμα που σταθεροποιεί την ευρωπαϊκή οικονομία. Το ευρώ παραμένει στη σφαίρα των ισχυρών νομισμάτων καταλύοντας την αγορά -κυρίως εταιρικών- ομολόγων με ανταγωνιστικά επιτόκια, παρά την σχετική υστέρηση σε δημοσιονομικούς όρους. Το θέμα δε της ενσωμάτωσης των ελληνικών ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ έχει λίγο έως πολύ αποτυπωθεί στις ήδη χαμηλότατες αποδόσεις των κρατικών χρεογράφων.
Ποιο θα μπορούσε να είναι το χειρότερο σενάριο και πόσο καλά προετοιμασμένοι είμαστε γι’ αυτό; Η απάντηση που δίνει ο κ. Ζαχαράκης έχει ως εξής : «τα γεωπολιτικά ζητήματα ήταν και παραμένουν ένας αστάθμητος παράγοντας. Κατά τα λοιπά, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να αντιταχθεί σε εταιρικά συμφέροντα, κρατώντας παράλληλα σοβαρή στάση απέναντι στους εταίρους και τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις της χώρας».
Θα μπορούσε ο κορωνοϊός να οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο κραχ; Για τον κ. Ζαχαράκη, οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μηδαμινές, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται αξιόλογη μειωτική τάση στους ρυθμούς ανάπτυξης παγκοσμίως, ιδιαίτερα στις οικονομίες που συσχετίζονται με τις ασιατικές. «Η έντονη στρέβλωση των ημερών μπορεί να ερμηνευτεί περισσότερο ως αποτέλεσμα αναγκαστικών ρευστοποιήσεων και η τέλεια ευκαιρία για επανατοποθετήσεις σε καλύτερα επίπεδα» υπογραμμίζει.
