«Είχαμε ξαναδεί το σόου»: Γιατί μετά την επίθεση του Ιράν οι traders έριξαν την τιμή του πετρελαίου στα Τάρταρα

Καθώς το Ιράν άρχισε να εκτοξεύει πυραύλους προς μια αμερικανική αεροπορική βάση στο Κατάρ τη Δευτέρα, οι έμποροι πετρελαίου αντέδρασαν με εντυπωσιακή ταχύτητα — όχι αγοράζοντας, αλλά πουλώντας. Μέσα σε επτά λεπτά από την πρώτη εκτόξευση, γύρω στις 5:30 μ.μ. ώρα Λονδίνου, η τιμή του Brent, του διεθνούς σημείου αναφοράς, άρχισε να υποχωρεί. 

Χρειάστηκαν μόλις 20 λεπτά για να επιταχυνθεί η πτώση στο 3%. Μέχρι τις 7:30 μ.μ., η τιμή είχε υποχωρήσει κατά 7,2% στα 71,48 δολάρια, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση σχεδόν τριών ετών. Η ταχύτητα της πτώσης σε μια αγορά που συνήθως εκτοξεύεται με κάθε ένδειξη γεωπολιτικής αναταραχής εξέπληξε πολλούς. 

Ακόμα κι όταν οι πολίτες έβρισκαν καταφύγιο και τα τηλεοπτικά δίκτυα πρόβαλλαν εικόνες πυραύλων στον νυχτερινό ουρανό, οι traders είχαν ήδη καταλήξει — ορθά — στο συμπέρασμα ότι οι επιθέσεις θα μείωναν, αντί να εντείνουν, τις εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Ιράν.

«Όλα είναι σκηνοθετημένα, ξέρουμε ότι η βάση είναι άδεια. Ήξερα από τις 18 Ιουνίου ότι η βάση ήταν άδεια», είπε μέσω μηνύματος ο Jorge Montepeque, αναλυτής πετρελαίου στην Onyx Capital Group, λίγο μετά την έναρξη της επίθεσης τη Δευτέρα. «Έχουμε ξαναδεί αυτή την ταινία».

Από την έναρξη των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οι traders δήλωσαν ότι είναι “κολλημένοι” στα social media και τις πηγές ανοικτής πληροφόρησης για να ερμηνεύσουν τις εξελίξεις.

«Όλοι είμαστε στο ίδιο καράβι — παρακολουθούμε Twitter, OSINT λογαριασμούς, τα πάντα, για να βγάλουμε άκρη», είπε ένα στέλεχος μεγάλης εταιρείας εμπορίας πετρελαίου. 

Οι traders, για παράδειγμα, εστίασαν σε δορυφορικές εικόνες της αεροπορικής βάσης Al Udeid στο Κατάρ, όπου σταθμεύουν 10.000 Αμερικανοί στρατιώτες. Οι εικόνες φαίνονταν να δείχνουν ότι οι ΗΠΑ είχαν απομακρύνει αεροσκάφη από τη βάση ημέρες πριν την αεροπορική επιδρομή κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων το περασμένο Σαββατοκύριακο και την ιρανική απάντηση τη Δευτέρα.

Οι πληροφορίες αυτές τους οδήγησαν σε δύο συμπεράσματα: οι εκτοξεύσεις πυραύλων ήταν κυρίως συμβολικές και η Ισλαμική Δημοκρατία, έχοντας επιδείξει μια απάντηση στις αμερικανικές επιθέσεις, ήταν απίθανο να κλιμακώσει περαιτέρω πλήττοντας το πιο ευάλωτο περιουσιακό της στοιχείο — τις πετρελαϊκές υποδομές.

Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο συνέχισαν να ρέουν απρόσκοπτα από την περιοχή καθ’ όλη τη διάρκεια των συγκρούσεων, με το Ιράν να αυξάνει τις εξαγωγές του, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Rystad, καθώς δεν μπορούσε να διυλίσει αρκετό αργό στο εσωτερικό.

Αυτό ανέδειξε και ένα άλλο χαρακτηριστικό της πετρελαϊκής αγοράς: οι traders καταφέρνουν συχνά να κρατούν τη ροή του πετρελαίου αδιάκοπη, ακόμη και όταν άλλοι τομείς αποχωρούν μπροστά στην κρίση.

Η αντίδραση της αγοράς τη Δευτέρα αντικατόπτρισε τη συμπεριφορά της μία εβδομάδα νωρίτερα, όταν οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν έως και 5,5% μετά από ισραηλινά πλήγματα σε ιρανικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου και καυσίμων, για να εξατμιστούν τα κέρδη όταν διαφάνηκε ότι η Τεχεράνη επιδιώκει ειρηνευτικές συνομιλίες.

Και τα δύο επεισόδια δείχνουν πως, από τότε που ξεκίνησαν οι συγκρούσεις, οι traders έχουν επικεντρωθεί σε ένα ερώτημα: είναι το Ιράν πιο ή λιγότερο πιθανό να απειλήσει τα τάνκερ που διαπλέουν τα Στενά του Ορμούζ — το στενό 33 χλμ. πλάτους που συνδέει τους παραγωγούς του Κόλπου με τις παγκόσμιες αγορές; 

«Όλοι εστίασαν στο ενδεχόμενο να πληγούν τα Στενά. Μόλις έγινε σαφές ότι αυτό δεν θα συμβεί, το ασφάλιστρο κινδύνου εξαφανίστηκε», είπε η Amrita Sen, ιδρύτρια της εταιρείας ανάλυσης αγοράς Energy Aspects.

Tα τελευταία χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα μοτίβο: οι αυξήσεις τιμών λόγω γεωπολιτικής έντασης συχνά εξανεμίζονται γρήγορα. «Δεν πρόκειται για μια κατάσταση όπως η Ουκρανία και η Ρωσία όπου χρειάστηκε να επαναπροσδιορίσουμε τις ροές εμπορίου για μεγάλο διάστημα. Πρόκειται για κατάσταση όπου η αγορά περιμένει ευκαιρία να πουλήσει κάθε απότομη άνοδο» σημειώνεται.

Ο Montepeque συμφωνεί, λέγοντας πως είναι πλέον σύνηθες να πουλάς σε κάθε σημαντική εξέλιξη. «Αν ερμηνεύσεις σωστά την αγορά, έχεις τη θέση με το μέρος σου, βγάζεις χρήματα και θέλεις να κατοχυρώσεις τα κέρδη σου πουλώντας».

Αν και η αγορά προέβλεψε την έναρξη του πολέμου, με το πετρέλαιο να ανεβαίνει πριν από την αρχική επίθεση του Ισραήλ, το ευρύτερο υπόβαθρο έκανε τους εμπόρους διστακτικούς στο να ποντάρουν δυναμικά σε άνοδο των τιμών. Η παγκόσμια αγορά πετρελαίου είναι καλά εφοδιασμένη, καθώς ο OPEC+ έχει αυξήσει σημαντικά την παραγωγή του τους τελευταίους μήνες, ενώ και οι Αμερικανοί παραγωγοί σχιστολιθικού διατηρούν την παραγωγή σε επίπεδα ρεκόρ. 

Η Helima Croft, στρατηγική αναλύτρια της RBC, σημείωσε ότι ο Λευκός Οίκος πιθανότατα αποφάσισε να μην αντλήσει πετρέλαιο από τα Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου των ΗΠΑ, ακόμα και στην κορύφωση των αναταραχών στην αγορά ενέργειας τις τελευταίες εβδομάδες, επειδή οι αξιωματούχοι «ήταν σίγουροι ότι υπήρχαν και άλλες πηγές διαθέσιμων ποσοτήτων σε περίπτωση σοβαρής διακοπής».

Πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι ο κόσμος θα έχει υπερπροσφορά πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους, γεγονός που ασκεί περαιτέρω πίεση στις τιμές. «Όλοι πιστεύουν ακόμα ότι το πετρέλαιο θα πάει στα 50 ή 60 δολάρια», δήλωσε η Sen. «Μόλις φύγει ο κίνδυνος, όλοι επιστρέφουν στα θεμελιώδη». 

Μια εύθραυστη κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, με διαμεσολάβηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προκάλεσε νέο γύρο πωλήσεων την Τρίτη, με την τιμή του Brent να πέφτει κατά 6,1% λίγο πάνω από τα 67 δολάρια το βαρέλι, κάτω από τα προπολεμικά επίπεδα.

«Η επικρατούσα αίσθηση είναι ότι το Ιράν δεν μπορεί να κάνει και πολλά ακόμη, ενώ το να κλείσει τα Στενά βλάπτει κυρίως την Κίνα, τον μόνο σημαντικό σύμμαχο που του έχει απομείνει», είπε ένας έμπορος πετρελαίου. «Δεν υπάρχει τίποτε άλλο που να μπορεί να κάνει το Ισραήλ — η πυρηνική απειλή έχει αμβλυνθεί και οποιαδήποτε περαιτέρω επιθετικότητα δεν θα τύχει καλής αποδοχής».

Οι αναλυτές σημείωσαν ότι οι διακυμάνσεις στις τιμές ενισχύθηκαν επίσης από την τοποθέτηση σε χρηματοοικονομικά παράγωγα, όπως τα options, τα οποία αυξάνουν την αξία τους όταν η τιμή του πετρελαίου προσεγγίζει μια προκαθορισμένη τιμή.

Καθώς η αγορά ήταν ήδη υπό πίεση πριν ξεσπάσει η σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ λόγω ανησυχιών για υπερπροσφορά και χαμηλή ζήτηση, ορισμένοι παραγωγοί αγόρασαν «put» options που αποδίδουν αν η τιμή του αργού πέσει.

Οι χρηματιστές διαχειρίζονται αυτές τις θέσεις αγοράζοντας futures — τα βασικά εργαλεία στις αγορές πετρελαίου που καθορίζουν την παγκόσμια τιμή του.

«Καθώς το Brent υποχωρούσε, αυξανόταν η πιθανότητα να πληρώσουν οι dealers. Οπότε έπρεπε να πουλήσουν περισσότερα futures», εξήγησε ο Ilia Bouchouev, πρώην πρόεδρος της Koch Global Partners. Αυτή η πρόσθετη πώληση τροφοδότησε την απότομη πτώση της Δευτέρας, πρόσθεσε. Ο Al Munro, μεσίτης στην Marex, είπε: «Υπήρξε μια τρελή κούρσα προς την κορυφή και μια εξίσου τρελή πτώση».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

• Η ΕΚΤ εξετάζει νέα μείωση επιτοκίων εν μέσω ενεργειακής αστάθειας
• Πώς τα ανακυκλωμένα πλαστικά μπορεί να επηρεάσουν το ορμονικό σύστημα και τον μεταβολισμό