Ελληνοτουρκικά: Αποφάσεις τώρα, όχι αύριο

Ελληνοτουρκικά: Αποφάσεις τώρα, όχι αύριο
AT SEA - AUGUST 20: (----EDITORIAL USE ONLY – MANDATORY CREDIT - " TURKISH NATIONAL DEFENSE MINISTRY / HANDOUT" - NO MARKETING NO ADVERTISING CAMPAIGNS - DISTRIBUTED AS A SERVICE TO CLIENTS----) Turkey's Oruc Reis seismic vessel, escorted by Turkish navy, is seen offshores of Eastern Mediterranean on August 20, 2020. Turkish National Defense Ministry / Anadolu Agency Photo: AFP
Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου να επαναπροσδιοριστεί η φύση του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε - Γιατί πρέπει να αποφύγουμε να γίνουμε η Ιφιγένεια της ευρωπαϊκής και ευρύτερης αφύπνισης απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό.
Άρθρο του Πέτρου Ευθυμίου.
Άρθρο του Πέτρου Ευθυμίου.

Εξαιρετικά δυσμενή τροπή λαμβάνουν πλέον οι εξελίξεις, δυόμισι μήνες  από την έναρξη της καλά σχεδιασμένης  επιχείρησης αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Τουρκία. Η ελληνική κυβέρνηση  ακολούθησε  αμυντική στάση έναντι της ωμής τουρκικής προκλητικότητας, επενδύοντας σε μια διπλωματική κάρπωση, της «έκθεσης» της Τουρκίας στην διεθνή κοινή γνώμη, και ακόμα πιο συγκεκριμένα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις ΗΠΑ.

Στόχος της κυβέρνησης ήταν πρωτευόντως να υπάρξουν ισχυρές και αποφασιστικές κυρώσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίες θα δρούσαν de facto ανασχετικά στους τουρκικούς σχεδιασμούς. Προφανώς, υπέβοσκε και η ελπίδα, ότι οι ΗΠΑ, που δείχνουν να επανεκτιμούν την αξία της Ελλάδας ως ασφαλούς βάσης υπηρέτησης της παρουσίας τους στην περιοχή, θα συνέδραμαν με μια πιο αποφασιστική κίνηση από τις διαρκείς ανακοινώσεις  «φιλικού παρατηρητή» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Τζέφρι Πάιατ. Προς στιγμήν μάλιστα, υπήρξε η εντύπωση, ότι πράγματι οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις και η γερμανική μεσολάβηση, οδήγησαν τον Ερντογάν να αποδεχθεί επανάληψη των διερευνητικών επαφών,  με αποκλειστικό θέμα «την μία και μόνη διαφορά» μεταξύ των δύο χωρών που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και μάλιστα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Χρειάστηκαν λίγες μόνον ημέρες για να συντριβούν όλοι οι υπολογισμοί και προσδοκίες της ελληνικής πλευράς  και όσων Ευρωπαίων πίστεψαν ότι η χλιαρή απειλή επιβολής κυρώσεων θα αποθαρρύνει και αναστείλει τις τουρκικές επιδιώξεις.

Η Τουρκία αντιθέτως, εκτίμησε – ορθά –  ότι ούτε η Γερμανία, ούτε  οι ισχυροί σύμμαχοί της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα θυσιάσουν τα γενικότερα συμφέροντα τους και τα ειδικότερα με την Τουρκία υπέρ του Δικαίου και των εξ αυτού απορρεόντων ελληνικών δικαιωμάτων, εν ονόματι της εταιρικής αλληλεγγύης.  Οι ΗΠΑ επίσης έδειξαν ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, απέχουν όχι μόνον από μια ενεργή εμπλοκή  στην ελληνοτουρκική διένεξη, αλλά συνεχίζουν να εμφανίζουν το  έλλειμμα  πλαισίου στόχων και ιεραρχήσεων, για μια γεωστρατηγική περιοχή, από την οποία, ήδη εδώ και μια δεκαετία,  επιχειρούν περισσότερο να απαγκιστρωθούν, παρά να παρέμβουν.

Σε αυτό το σκηνικό ευρωατλαντικής αδράνειας, ο Ερντογάν επανήλθε απελευθερωμένος και αποθηριωμένος. Η δημοσίευση των χαρτών της «Γαλάζιας Πατρίδας» – επαυξημένης γεωγραφικά μάλιστα – στο τουρκικό ΦΕΚ για την «έρευνα και διάσωση», περιλαμβάνει  παράγραφο που αναφέρεται ρητά ως χώρος τουρκικής κυριαρχίας και για έρευνες και εκμετάλλευση. Δεν καταλαμβάνει  μόνο το μισό Αιγαίο, αλλά διεκδικεί τη λεόντειο μερίδα στο σύνολο της Ανατολικής Μεσογείου, σε ζώνες  τις οποίες οποιαδήποτε ανάγνωση του Δικαίου της Θάλασσας θα επιδίκαζε με φυσικό και αυτονόητο τρόπο ως υπαγόμενες στην ελληνική κυριαρχία.

Ταυτόχρονα, η ήττα του Μουσταφά Ακκιντζί στις εκλογές του ψευδοκράτους, σφραγίζει τη διαπίστωση, ότι σαράντα έξη χρόνια μετά την εισβολή και κατοχή της βόρειας Κύπρου, ρυθμιστική δύναμη αναδεικνύονται οι Τούρκοι έποικοι, που πολιτογραφήθηκαν ως Κύπριοι και εκτοπίζουν και περιθωριοποιούν πολιτικά τους γηγενείς Τουρκοκύπριους. Η Τουρκία έχει ένα ακόμα σταθερά  ευθυγραμμισμένο εργαλείο στη δράση της στην περιοχή.

Για την Ελλάδα έφτασε η ώρα της αλήθειας. Είναι ανάξιο των στιγμών να επιχειρείται να μειωθεί το μέγεθος του κινδύνου, όπως προσπαθεί, εν ονόματι της ψυχραιμίας, και μετά τη διάψευση των προσδοκιών και σχεδιασμών της, να εξωραΐσει την κατάσταση η κυβέρνηση, ακολουθούμενη στο ίδιο κενό, από μια εξίσου αμήχανη και αντιφατική στην στάση της αξιωματική αντιπολίτευση.

Η πολιτική του κατευνασμού της Τουρκίας και η εξώθηση των προβλημάτων «κάτω από το χαλί», που ακολουθήθηκε στην πράξη από όλες τις κυβερνήσεις μετά τα Ίμια,  κατέρρευσε απότομα μπρος στην ωμότητα των τουρκικών διεκδικήσεων.  Ο λογαριασμός της αδράνειας δεκαετιών είναι αυτή την στιγμή μαζεμένος όλος πάνω στο τραπέζι.  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σαφώς κληρονόμησε το συσσωρευμένο πρόβλημα. Αλλά εξίσου σαφώς, με την σειρά του, το υποτίμησε. Κλασική απόδειξη είναι ότι και ο περσινός προϋπολογισμός, ο πρώτος της κυβέρνησής του, προχώρησε σε μείωση των αμυντικών δαπανών, την ώρα που ήταν γνωστή η βαθιά προβληματική κατάσταση σε καίρια σημεία αιχμής του εξοπλισμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Η κυρίαρχη σχολή της ελληνικής πολιτικής τάξης και διπλωματίας ότι «η Τουρκία βάζει πολλά στο τραπέζι προκειμένου να πετύχει τα λιγότερα που πραγματικά επιδιώκει», ότι «ο Ερντογάν τα λέει αυτά για το εσωτερικό του ακροατήριο», ότι «η δεινή οικονομική κατάσταση της Τουρκίας δεν της επιτρέπει ανάληψη στρατιωτικής δράσης»,  ότι «έχει πολλά μέτωπα για να τα βάλει και με μια χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ» έχει ήδη συντριπτικά διαψευσθεί.

Είναι κυριολεκτικά ζήτημα ζωής και θανάτου να επαναπροσδιοριστεί η φύση του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε. Και να προχωρήσουμε στη διαπίστωση ότι ο Ερντογάν και η Τουρκία, ό,τι λένε το εννοούν, και επιδιώκουν με συστηματικότητα να το επιτύχουν. Όσα ήδη εκ διπλώνονται επί του πεδίου, θα ακολουθηθούν και από όσα έχουν προαναγγελθεί. Απλώς περιμένουν την σειρά τους. Η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, η διεκδίκηση κυριαρχίας σε 24 κατοικημένα ελληνικά νησιά, η επιδίωξη ανακήρυξης της Δυτικής Θράκης σε «αυτόνομη περιφέρεια» κατά το πρότυπο της Καταλωνίας (προφανώς οι ελληνικές υπηρεσίες έχουν πλήρη εικόνα των σχετικών δημόσιων εκδηλώσεων στην Τουρκία με συμμετοχή παραγόντων της μειονότητας) είναι τα επόμενα βήματα της αναθεωρητικής και επεκτατικής τουρκικής πολιτικής.

Προφανώς ο Ερντογάν και η Τουρκία πορεύονται όλο και ταχύτερα στην κορύφωση της Ύβρεως. Είναι θέμα χρόνου ώστε πολλές άλλες Δυτικές δυνάμεις (και ίσως όχι μόνον δυτικές), να συμμεριστούν την ανάλυση του Εμανουέλ Μακρόν, ότι αν δεν ανασχεθεί  η Τουρκία, θα κρατήσει αργά ή γρήγορα τα «κλειδιά» της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ισορροπίες και τις εξελίξεις στη ζωτική αυτή περιοχή του κόσμου. Και τότε, η Τουρκία θα τους βρει απέναντί της.

Αλλά, ενώ ο μακρός χρόνος θα είναι με βεβαιότητα σύμμαχος της Ελλάδας, το μεσοδιάστημα είναι η επικίνδυνη ζώνη. Γιατί, αν υπάρξει μια ενδιάμεση βλάβη στα ελληνικά συμφέροντα και δικαιώματα, κανείς εκ των υστέρων περιορισμός της Τουρκίας δεν είναι πιθανό να επαναφέρει στο πρότερο καθεστώς τις τυχόν απώλειες. Πρέπει, με απλά λόγια, να αποφύγουμε να γίνουμε η Ιφιγένεια της ευρωπαϊκής και ευρύτερης αφύπνισης απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Επιβάλλεται να συνεχίσουμε να επιστρατεύουμε όλα τα διπλωματικά μέσα, να εξαντλήσουμε την πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ για μια πιο ενεργή και θετική στάση. Να εντείνουμε και να ισχυροποιήσουμε τις διμερείς σχέσεις με χώρες που είχαμε «έξω από το ραντάρ» και τώρα ορθά εντάσσουμε σε στενό πλέγμα σχέσεων, όπως για παράδειγμα, με τα Αραβικά Εμιράτα.

Η θεμελιώδης, όμως, επιλογή που επιβάλλεται να κάνουμε, όχι ως κυβέρνηση, αλλά ως η κοινότητα των Ελλήνων, στην Ελλάδα και τη Διασπορά, είναι δίπλα μας και ονομάζεται το «υπόδειγμα του Ισραήλ». Η αναγέννηση της χώρας μας, που όλοι ευαγγελίζονται, να στηριχθεί στην ανταγωνιστική και καινοτόμα οικονομία, στους λειτουργικούς κρατικούς θεσμούς, σε μια ευνομούμενη δημοκρατική Πολιτεία,  στο πέρασμα στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και με πραγματική εθνική ενότητα στα καίρια και ουσιώδη.

Οι Εβραίοι, ιστορικός και δοκιμασμένος λαός, όπως εμείς, χρειάστηκε να υποστούν την φρίκη του Ολοκαυτώματος για να προχωρήσουν στο «θαύμα στην έρημο» που αποδείχτηκε το κράτος τους. Εμείς δεν έχουμε κανένα άλλοθι, ώστε να χρειαστεί με την σειρά μας, «να πάθουμε για να μάθουμε». Λίγο να ξεχάσουμε το κυνήγι της καθημερινότητας και το άγχος της προσωπικής επιβίωσης, λίγο να αποδεχθούμε ότι ο καθένας πρέπει να αντιμετωπίζει πρώτα αυτός τα προβλήματά του και τότε θα βρει ασφαλείς συμμάχους και αρωγούς, και θα μπορέσει ο καθένας μας, να ακούσει τις φωνές στην προκυμαία της Σμύρνης,  τις φωνές των προσφύγων της Κύπρου, τις φωνές σήμερα των Κούρδων στην Συρία και το Ιράκ, τις φωνές στην Λιβύη και το Ναγκόρνο Καραμπάχ, ώστε να αποφασίσει να γίνει η χώρα του Προμηθέας και όχι Επιμηθέας.

Τώρα και όχι αύριο!