Φάρμακα για αδυνάτισμα, αγορά δισεκατομμυρίων: Πόσα ξοδεύουν οι χώρες στην Ευρώπη – Η περίπτωση της Ελλάδας
Από το Ozempic και το Wegovy έως το Mounjaro, τα φάρμακα GLP-1, που αναπτύχθηκαν αρχικά για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, μετατρέπονται σήμερα σε εργαλεία αδυνατίσματος για εκατομμύρια Ευρωπαίους. Η εκρηκτική ζήτηση πυροδοτεί μια νέα αγορά αξίας δισεκατομμυρίων, ενώ τα δημόσια συστήματα υγείας παλεύουν να ακολουθήσουν την ταχύτητα των εξελίξεων.
Η τάση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, όπου οι ασθενείς πληρώνουν έως και 1.300 δολάρια το μήνα, χωρίς ασφάλιση. Πλέον, η υστερία για απώλεια βάρους έχει περάσει τον Ατλαντικό, με χώρες όπως η Ελλάδα να καταγράφουν αύξηση 82,5% στη χρήση των σκευασμάτων αυτών μόνο το 2024.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Με τις συνολικές δαπάνες να αγγίζουν τα 93 εκατ. ευρώ, το Ozempic και το Mounjaro κατακλύζουν την αγορά. Παρά τη νομική απαγόρευση για χρήση τους εκτός θεραπείας διαβήτη, η συνταγογράφηση γίνεται μέσω παρακαμπτηρίων ή εξ ολοκλήρου εκτός συστήματος. Οι πωλήσεις του Mounjaro ξεπερνούν τις 12.000 τον μήνα, με την αναμενόμενη μείωση τιμής να επιταχύνει περαιτέρω τη διάδοσή του.
Ιταλία – Πορτογαλία – Ισπανία
Στην Ιταλία, η αγορά εκτινάχθηκε στα 26 δισ. ευρώ το 2024, ενώ στην Πορτογαλία οι πωλήσεις φαρμάκων όπως το Wegovy ανήλθαν σε 20 εκατ. ευρώ μέσα σε τέσσερις μήνες. Η Ισπανία σημείωσε αύξηση 65% στον τζίρο, που ξεπέρασε τα 484 εκατ. ευρώ. Παρόλα αυτά, σε όλες τις παραπάνω χώρες η αποζημίωση είναι περιορισμένη ή ανύπαρκτη – οι πολίτες πληρώνουν οι ίδιοι, ανεξαρτήτως ιατρικής ένδειξης.
Γερμανία – Πολωνία – Γαλλία
Στη Γερμανία, οι δημόσιες καλύψεις είναι σχεδόν ανύπαρκτες και τα φάρμακα θεωρούνται «lifestyle». Μόνο εξαιρετικά περιστατικά παχυσαρκίας με επιπλοκές αποζημιώνονται. Παρά ταύτα, η αγορά αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2030. Στην Πολωνία, η τηλεϊατρική έχει ανοίξει ευρύτατη πρόσβαση στα φάρμακα, ενώ η τιμή παραμένει συγκρατημένη. Στη Γαλλία εξετάζεται περιορισμένη αποζημίωση για το Mounjaro, σε περιπτώσεις σοβαρής παχυσαρκίας.
Δίλημμα πολιτικής υγείας
Καθώς τα GLP-1 αναγνωρίζονται ως αποτελεσματικά εργαλεία απώλειας βάρους και πρόληψης χρόνιων ασθενειών, οι κυβερνήσεις καλούνται να αποφασίσουν αν θα τα εντάξουν σε μαζικά προγράμματα δημόσιας κάλυψης. Η πίεση είναι μεγάλη – το κοινό ζητά άμεση πρόσβαση, ενώ οι πολιτικές υγείας δεν είναι σχεδιασμένες για lifestyle θεραπείες.
Η απόκλιση αυτή οδηγεί στη δημιουργία «παράλληλων αγορών»: εκεί όπου το κόστος το αναλαμβάνει ο καταναλωτής, ακόμη και χωρίς επίσημη διάγνωση.
