Γαλλία και Γερμανία θέλουν να αλλάξουν τους όρους στην ενέργεια

του Χρήστου Δεμέτη

Γαλλία και Γερμανία μπαίνουν σε ένα νέο ράλι “ανταγωνισμού”, και αυτή τη φορά στο επίκεντρο των αξιώσεών τους, είναι η ενέργεια. Εργοστάσια μπαταριών και μικροτσίπ, έχουν την “τιμητική” τους.

Οι δύο χώρες ανταγωνίζονται για το πώς και το εάν θα πρέπει να τους επιτραπεί να επιδοτούν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για τους “παίκτες” των βιομηχανιών τους, αλλά στην ουσία συμφωνούν στο πλαίσιο συνέχισης των επιδοτήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, επανεξετάζονται οι προβλέψεις περί μηδενικών ρύπων, ενώ μια πιθανή “ειρηνευτική συμφωνία” μεταξύ των δύο, θα μπορούσε να τους επιτρέψει να επιδοτούν τις βιομηχανίες τους στο άμεσο μέλλον, αφήνοντας όμως εκτός deal βιομηχανίες τρίτων χωρών, όπως αποκαλύπτει το Politico που μεταδίδει πληροφορίες από τις Βρυξέλλες.

Από το τέλος της πανδημίας COVID και την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, οι χώρες της ΕΕ έχουν επιδοτήσει τις αγορές ενέργειας, από τη βενζίνη μέχρι το ρεύμα. Οι επιδοτήσεις αυτές είθισται να απαγορεύονται βάσει κοινοτικής νομιθεσίας, ωστόσο η Επιτροπή “πίεσε” προς παύση αυτής της απαγόρευσης. Παρόλα αυτά, στις 31 Δεκεμβρίου λήγει το “προσωρινό πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης” κάτι που σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να κλείσουν τις πύλες των επιδοτήσεων. Η Επιτροπή έχει ήδη επισημάνει ότι δεν θα παρατείνει τις εξαιρέσεις για άλλο ένα έτος.

Από τη δική του πλευρά το Παρίσι επιδιώκει να του επιτραπεί να επιδοτεί μόνιμα την πυρηνική ενέργεια, όπως δήλωσαν στο Politico τρεις ανώτεροι αξιωματούχοι που έλαβαν μέρος στις διαπραγματεύσεις. Πρακτικά, η Γαλλία θέλει να κατοχυρώσει το δικαίωμα επιδότησης των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στη νέα νομοθεσία μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο συζητήσεων. Προτείνει να επιτραπεί στις χώρες να επιδοτούν “νέους πυρηνικούς σταθμούς καθώς και εκείνους που αυξάνουν τη χωρητικότητά τους”, δήλωσε συγκεκριμένα ένας ανώτερος αξιωματούχος.

Η Γερμανία φοβάται πως αν γίνει κάτι τέτοιο, θα ζημιωθεί η δική της βαριά βιομηχανία. “Είναι δύσκολο για όλους μας να διαχειριστούμε το γεγονός πως οι ΗΠΑ έχουν πολύ φθηνότερη ενέργεια από εμάς. Αν το κάνει ο γείτονάς μας αυτό, τότε αλλάζει το παιχνίδι”, ανέφερε από τη δική του πλευρά αξιωματούχος του Βερολίνου. “Αν η πυρηνική ενέργεια είναι τόσο φθηνή, γιατί οι Γάλλοι πρέπει να την επιδοτούν;”, πρόσθεσε άλλος ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος.

Οι φιλοδοξίες της Γαλλίας για τις πυρηνικές επιδοτήσεις σχετίζονται επίσης με τον ανταγωνισμό για το ποιος θα είναι το επόμενο “αφεντικό” της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατέστησε σαφές ότι θα στηρίξει τον υποψήφιο που υπόσχεται να χρηματοδοτήσει την πυρηνική ενέργεια. Όλα αυτά, μπήκαν στην ατζέντα των συζητήσεων της κυβερνητικής διάσκεψης υπό τον Καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Αυτή τη στιγμή η Γαλλία είναι ο κορυφαίος εξαγωγέας ενέργειας στην Ευρώπη, τη στιγμή που η Γερμανία, από εξαγωγέας, κατέστη εισαγωγέας κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στη Γαλλία θεωρείται κομβικής σημασίας για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, συνολικά.

Πιέσεις στον Σολτς

Ο ίδιος ο Σολτς αντιμετωπίζει πιέσεις εκ των έσω, από το δικό του κόμμα, για να καθορίσει μια επιδοτούμενη τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για τη γερμανική βιομηχανία. Σύμφωνα με το Politico, ένα εσωτερικό έγγραφο που εγκρίθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών ζητά μια τιμή καθορισμένη στα 5 σεντς ανά κιλοβατώρα για πέντε χρόνια, σε πρώτη φάση.

Το έγγραφο αναφέρει πως η κυβέρνηση της χώρας θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με τις Βρυξέλλες για να επιτρέψει τέτοιες επιδοτήσεις, ωστόσο δεν σημειώνεται πως τέτοια μέτρα μπορούν να προκαλέσουν στρεβλώσεις στην ενιαία αγορά, οδηγώντας τις εταιρείες να επενδύσουν σε χώρες που επιδοτούν, έναντι άλλων. Τα σχέδια επιδοτήσεων τα έχει στηρίξει ανοιχτά ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Robert Habeck, από τους Πράσινους. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας σχεδιάζει πλέον να επιδοτήσει το 80% του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για ενεργοβόρες εταιρείες, με τον Σολτς να πιέζεται όλο και πιο έντονα για να αποδεχθεί το σχέδιο.

Η πίεση έρχεται και από την ίδια τη βιομηχανία καθώς εταιρείες όπως η σουηδική Northvolt (βιομηχανία κατασκευής μπαταριών), μελετά το ενδεχόμενο να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ.

Εάν το Παρίσι και το Βερολίνο διαιωνίσουν αυτά τα προγράμματα επιδοτήσεων, τότε όχι μόνο θα υπονομεύσουν την ενιαία αγορά της ΕΕ και θα σπείρουν τη δυσπιστία στις μικρότερες χώρες της ΕΕ, αλλά θα ρισκάρουν το να πυροδοτηθούν νέοι εμπορικοί πόλεμοι.

Αυτή τη στιγμή η ΕΕ χρησιμοποιεί τις ενεργειακές επιδοτήσεις της Κίνας ως επιχείρημα για να επιβάλει αντιδασμούς στον κινεζικό χάλυβα, τα κεραμικά, το αλουμίνιο και άλλα προϊόντα. Αν Γερμανία και Γαλλία συνεχίσουν να επιδοτούν τις δικές τους αγορές εκτός “έκτακτων πλάνων”, τότε θα είναι σαν η Ένωση να πυροβολεί τα δικά της πόδια. Ακόμη, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, οι τιμές ενέργειας μπορούν να πέσουν μόνο αν συνεχιστεί να πέφτει η κατανάλωση ή αν αυξηθούν τα αποθέματα, με μια κάποια πρόοδο να σημειώνεται ως προς το δεύτερο σκέλος, κάτι που είναι συνολικός στόχος της Ένωσης. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ θα “πιάσουν” τους στόχους τους για επάρκεια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030, με την ηλεκτρική ενέργεια να παίζει κρίσιμο ρόλο. Η ηλιακή δυναμικότητα της Ένωσης αυξήθηκε άλλωστε το 2022 κατά 40% σε σχέση με το 2021, σύμφωνα με το SolarPower Europe.

Οι εθνικές αποφάσεις για τις επιδοτήσεις υπόκεινται σε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά οι κανόνες έχουν χαλαρώσει τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας Covid-19 και της ενεργειακής κρίσης, με τις διαπραγματεύσεις να αναμένεται να γίνουν πιο έντονες όσο πλησιάζουμε προς το κλείσιμο της τρέχουσας χρονιάς. Το νομοσχέδιο της ΕΕ για την ενέργεια αναμένεται να επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιδοτούν την παραγωγή ενέργειας στην επικράτειά τους, είτε από ανανεώσιμες πηγές είτε από πυρηνικές πηγές, είτε από υπάρχουσες ή μελλοντικές εγκαταστάσεις, “χωρίς να παραβιάζεται η νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις”. Θα τους επιτρέπει επίσης να εφαρμόζουν έναν έκτακτο φόρο για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας όταν οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Με αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα μπαίνει το φθινόπωρο
• 5+1 τρόποι να εξοικονομήσετε ενέργεια στο σπίτι όταν βρίσκεστε σε διακοπές