Γερμανία: Ο δείκτης Ifo αυξήθηκε τον Μάιο – Αισιοδοξούν οι επιχειρήσεις
Βελτιώθηκε το επιχειρηματικό κλίμα στη Γερμανία τον Μάιο, καθώς οι επιχειρήσεις φαίνεται να μη λαμβάνουν υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις από τους αμερικανικούς δασμούς.
Οι γερμανικές επιχειρήσεις παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξες. Μετά τις παλινωδίες σχετικά με τους δασμούς των ΗΠΑ, φαίνεται να επικεντρώνονται στις θετικές προοπτικές που μπορεί να προκύψουν υπό τη νέα γερμανική κυβέρνηση, αντί να φοβούνται τις συνέπειες της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας και των εμπορικών εντάσεων.
Αυτό είναι τουλάχιστον το μήνυμα που στέλνει ο δείκτης Ifo που μόλις δημοσιεύθηκε. Ο σημαντικότερος προπομπός της γερμανικής οικονομίας παρουσίασε νέα βελτίωση και διαμορφώθηκε στις 87,3 μονάδες τον Μάιο, από 86,9 τον Απρίλιο. Αν και η αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης υποχώρησε στις 86,1 από 86,4 τον Απρίλιο, οι προσδοκίες σημείωσαν σημαντική αύξηση, φθάνοντας στις 88,9 από 87,4 — το υψηλότερο επίπεδο εδώ και έναν χρόνο.
Ανάμεσα σε βραχυπρόθεσμους κινδύνους και μακροπρόθεσμες ευκαιρίες
Αν απομακρυνθούμε λίγο από τα στοιχεία υψηλής συχνότητας (και τον σχετικό «θόρυβο»), η γερμανική οικονομία βρίσκεται αυτή τη στιγμή ανάμεσα σε δύο «σεισμικές» εξελίξεις: μια νέα κυβέρνηση, η οποία φαίνεται να στερείται ισχυρών φιλοδοξιών για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αλλά θα έχει στη διάθεσή της άνευ προηγουμένου δημοσιονομικά περιθώρια για επενδύσεις σε υποδομές και άμυνα, και τις θεμελιώδεις αλλαγές στο εμπόριο και τη γεωπολιτική, περιλαμβανομένων των αμερικανικών δασμών.
Σε αυτό το πλαίσιο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, τα αρνητικά θα υπερκεράσουν τα θετικά. Όχι επειδή «απολαμβάνουμε» τα αρνητικά νέα, αλλά επειδή βρισκόμαστε στη φάση όπου αρκετές επίσημες προβλέψεις για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας συγκλίνουν προς τη δική μας μακροχρόνια εκτίμηση για μια ακόμη χρονιά στασιμότητας. Οι προβλέψεις του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της Γερμανίας που δημοσιεύθηκαν χθες αποτελούν απλώς ένα ακόμη παράδειγμα.
Ωστόσο, δεν είναι όλα αρνητικά. Η γερμανική οικονομία παρουσίασε πράγματι ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο, πιθανώς ως αποτέλεσμα της προώθησης εξαγωγών πριν από την «Ημέρα της Απελευθέρωσης», και τα βιομηχανικά στοιχεία έδειξαν μια κυκλική ανάκαμψη – τουλάχιστον πριν ξεκινήσει το «πανηγύρι των δασμών» στις αρχές Απριλίου, το οποίο όμως θα αφήσει σαφές αποτύπωμα στην οικονομία. Υπάρχουν τόσο οι άμεσες επιπτώσεις –καθώς ακόμα και με την ισχύουσα 90ήμερη αναστολή, οι δασμοί παραμένουν υψηλότεροι απ’ ό,τι στην αρχή του έτους– όσο και οι έμμεσες, μέσω της πτώσης της εμπιστοσύνης και της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας.
Μακροπρόθεσμα, το δημοσιονομικό πακέτο τόνωσης της οικονομίας που έχει εξαγγελθεί θα ενισχύσει την ανάπτυξη. Εφόσον εφαρμοστεί ορθά, οι επενδύσεις σε υποδομές θα πρέπει να οδηγήσουν τουλάχιστον σε κυκλική άνοδο. Η επιφύλαξη, όμως, είναι ότι τα μέτρα δημοσιονομικής ενίσχυσης –όσο εντυπωσιακά κι αν είναι– δεν επαρκούν από μόνα τους για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Οι σύγχρονες υποδομές είναι απαραίτητες για μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, αλλά δεν συνεπάγονται αυτόματα και καινοτομία, μετασχηματισμό των τομέων παραγωγής ή νέες αναπτυξιακές ευκαιρίες. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε ακόμη εντάσεις εντός της κυβέρνησης για ενδεχόμενες περικοπές δαπανών και κάποιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, καθώς τα πρόσθετα σχέδια δαπανών –πέραν των τομέων υποδομών και άμυνας– δύσκολα εναρμονίζονται με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.
Το απογοητευτικό, ωστόσο, είναι ότι η διάγνωση μιας στάσιμης οικονομίας με ανάγκη για επενδύσεις και διαρθρωτικές αλλαγές δεν είναι καινούργια. Αν και η συζήτηση αυτή διεξάγεται εδώ και χρόνια, η λήψη μέτρων για την αλλαγή της κατάστασης είναι περιορισμένη. Στην πραγματικότητα, λόγω των εντάσεων στην προηγούμενη κυβέρνηση, των εκλογών και της καθυστερημένης ανάληψης καθηκόντων από τη νέα κυβέρνηση, πέρασε ακόμη ένας χρόνος πολιτικής αδράνειας. Την περασμένη εβδομάδα, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι οι Γερμανοί θα πρέπει να αισθανθούν κάποιες θετικές αλλαγές έως το καλοκαίρι. Αν μη τι άλλο, απαιτείται άμεση εφαρμογή πολιτικών και γρήγορα αποτελέσματα, αλλά παραμένουμε επιφυλακτικοί ότι το καλοκαίρι θα φέρει σημαντική αλλαγή, δεδομένων των μακροχρόνιων καθυστερήσεων που συνοδεύουν τις δημόσιες επενδύσεις. Αντί να δουν χειροπιαστά αποτελέσματα, οι Γερμανοί ίσως διαπιστώσουν απλώς ότι τα παλιά φαξ εξακολουθούν να υπάρχουν στους δρόμους του Βερολίνου. Οι δημόσιες επενδύσεις και οι διαρθρωτικές αλλαγές απαιτούν χρόνο.
Συνολικά, ο σημερινός δείκτης Ifo αποτελεί μια θετική έκπληξη. Παρ’ όλα αυτά, συνιστάται προσοχή απέναντι σε υπερβολικά αισιόδοξες ερμηνείες. Προς το παρόν υπάρχουν περισσότερες άγνωστες παρά γνωστές παράμετροι για την πορεία της γερμανικής οικονομίας, και εξακολουθούμε να αναμένουμε ακόμη μία χρονιά στασιμότητας – κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά στην ιστορία, με τη Γερμανία να βιώνει τρία διαδοχικά έτη χωρίς ανάπτυξη.
