Γιώργος Μπάτζιος: Ο Έλληνας αρχιτέκτονας που φτιάχνει ουρανοξύστες στην Κίνα
Από τον Θανάση Διαμαντόπουλο
Ο ουρανοξύστης γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες προς το τέλος του 19ου αιώνα. Η ανοικοδόμηση του Σικάγο μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1871 οδήγησε στην εμφάνιση μιας νέας προσέγγισης στην κατασκευή κτιρίων, με στόχο τη μείωση του κόστους που σχετιζόταν με την αύξηση των τιμών της γης.
Σε αυτήν την πόλη επέλεξε να ζήσει μέχρι το τέλος του ο θρυλικός Γερμανός αρχιτέκτονας Ludwig Mies van der Rohe που απέδωσε στη συγκεκριμένη κατηγορία κτιρίου αισθητική και αρχιτεκτονική αξία. Τα πιο μνημειώδη κτίριά του στις Ηνωμένες Πολιτείες περιλαμβάνουν τα 860 και 880 Lake Shore Drive, το Seagram Building και το Kluczynski Federal Building.
Έχει ακόμα όμως αξία το πνεύμα του Γερμανού αρχιτέκτονα; “Αν και οι γενικές αρχές σχεδιασμού και λειτουργικότητας που επέβαλε ο Mies Van de Rohe είναι διαχρονικές, υπάρχουν νέες προκλήσεις και απαιτήσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη σχολιάζει ο Γιώργος Μπάτζιος και συνεχίζει: “Η βιώσιμη αρχιτεκτονική και η ενεργειακή απόδοση είναι πλέον κρίσιμα ζητήματα. Οι νέοι ουρανοξύστες πρέπει να σχεδιάζονται με βάση την χρήση τεχνολογικά προηγμένων συστημάτων για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, με βάση τις αρχές της αειφορίας. Επιπλέον υπάρχει αυξημένη ανάγκη για μίξη των χρήσεων σε ουρανοξύστες ώστε να συμπεριλαμβάνουν διαφορετικές λειτουργίες και δραστηριότητες σε ένα μόνο κτίριο. Πλέον μιλάμε για δυναμικά, πολυδιάστατά περιβάλλοντα που εξυπηρετούν τις ανάγκες πολλών διαφορετικών κοινοτήτων και χρηστών και προωθούν την κοινωνική διάδραση και αλληλεπίδραση”.
Ωστόσο μετά τις ΗΠΑ, η Κίνα είναι η καινούργια χώρα των ουρανοξυστών, όπου βρίσκονται οι μισοί από τους δέκα ψηλότερους πύργους του κόσμου. Ο ψηλότερος πύργος της χώρας, ο πύργος της Σαγκάης, έχει ύψος 632 μέτρα και είναι δεύτερος μετά το Burj Khalifa του Ντουμπάι με 828 μέτρα. Αλλά οι αρχές αγωνίζονται να διαχειριστούν αυτά τα γιγαντιαία κτίρια, αναφέρει ο Guardian. “Η Κίνα αντιμετωπίζει μια στεγαστική κρίση, παρόμοια με αυτή που προκλήθηκε στην Γαλλία στα τέλη του 20ου αιώνα. Το φαινόμενο αυτό αφορά την έντονη αστική ανάπτυξη λόγω της μετακίνησης του πληθυσμού από τις αγροτικές περιοχές στις μεγαλουπόλεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ουρανοξύστες και η ανάπτυξη καθ’ ύψος παρέχουν χώρο για κατοικίες και γραφεία σε περιορισμένο χώρο, επιτρέποντας στις πόλεις να φιλοξενούν όλο και περισσότερους κατοίκους σε μοντέρνες κατοικίες. Αυτή είναι η ρεαλιστική απάντηση σ’ ένα πραγματικό ζήτημα, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μέσα από ένα μαζικό σύστημα στέγασης. Η τυπολογία του ουρανοξύστη μπορεί να παράξει σύγχρονες κατοικίες που είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της νεωτερικής ζωής, ως ένα “ανοιχτό” κατασκευαστικό σύστημα, που προσφέρει τη μέγιστη δυνατή άνεση με ελάχιστο αποτύπωμα” αναφέρει ο Έλληνας αρχιτέκτονας.
Επίσης προσπαθεί να μας εξηγήσει ποια είναι η δικιά του οπτική, ως ιδρυτή κι επικεφαλής του γραφείου, για τη σύνθεση και την κατασκευή ουρανοξυστών που έχει αναλάβει να υλοποιήσει στην Κίνα: “Πρόθεση μας είναι να διασπάσουμε την ψυχρότητα και την συμπαγή, μονολιθική αντιμετώπιση του ουρανοξύστη και να δώσουμε την μορφή και λειτουργία ενός ζωντανού οργανισμού. Σε αυτό το έργο εξερευνούμε οργανικά σχήματα και καμπύλες εμπνευσμένες από τους κυματισμούς του νερού, με την χρήση γυαλιού που αντανακλά έντονα το εξωτερικό περιβάλλον, τον ουρανό και το γειτονικό ποτάμι. Το αποτέλεσμα δίνει μια αίσθηση ρευστότητας και φυσικής κίνησης, με τους ουρανοξύστες να φαίνονται σαν ένα μέρος του φυσικού τοπίου αντί για αυστηρές και στερεές δομές”.
Η συζήτηση κάνει αναπόφευκτα το πέρασμα της από τα κτίρια της ίδιας κατηγορίας που αποτέλεσαν τους “φάρους” της πορείας του Γιώργου Μπάτζιου. “Μεταξύ άλλων, ξεχωρίζω το Moma Τower 53W53 του Jean Nouvel στην Νέα Υόρκη, η τριγωνική του μορφή του οποίου, εμπνέεται από το ιδεατό στερεό και είναι πολύ αναγνωρίσιμη στον ορίζοντα του Μανχάταν. Αναπτύχθηκε ως μέρος της επέκτασης του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (MoMA) της Νέας Υόρκης, και στεγάζει πολυτελείς κατοικίες και εμπορικούς χώρους σε ύψος 320 μέτρων, αποτελώντας ένα από τα ψηλότερα κτήρια της πόλης”.
Οι ουρανοξύστες εντυπωσιάζουν, αλλά κάνουν κι αυτοί τη στροφή προς πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον μορφές και ο Έλληνας αρχιτέκτονας ξέρει να εφαρμόζει στη μακρυνή Κίνα τις μοντέρνες κατασκευαστικές αρχές που απαιτούν όχι μόνο σεβασμό του περιβάλλοντος αλλά και του ανθρώπου που κατοικεί το κτίριο.
