Η ΕΕ ετοιμάζει μέτρα στήριξης για τη βιομηχανία αλουμινίου απέναντι στα πλήγματα των δασμών Τραμπ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει κατεπείγοντα μέτρα προκειμένου να προστατεύσει τη δοκιμαζόμενη βιομηχανία αλουμινίου από τις αναταράξεις που προκαλεί το νέο καθεστώς δασμών των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι αμερικανικοί δασμοί έχουν εκτροχιάσει την αγορά, οδηγώντας σε εκτόξευση των εξαγωγών ευρωπαϊκών αποβλήτων (scrap) προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και αφήνοντας τις ευρωπαϊκές μονάδες ανακύκλωσης αντιμέτωπες με ελλείψεις και απειλή λουκέτων.

Ο κλάδος, με ετήσιο κύκλο εργασιών 40 δισ. ευρώ, 250.000 άμεσες θέσεις εργασίας και περίπου 1 εκατ. έμμεσες, δέχεται διπλό πλήγμα: οι εξαγωγές τελικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ επιβαρύνονται με δασμό 50%, την ώρα που οι εξαγωγές scrap παραμένουν αδασμολόγητες. Το αποτέλεσμα είναι οι αμερικανοί παραγωγοί να πωλούν σε υψηλότερες τιμές και να προσφέρουν περισσότερα για την αγορά ανακυκλωμένου μετάλλου, προκαλώντας τεράστιες πιέσεις στους ευρωπαίους ανταγωνιστές τους.

«Για τους ανακυκλωτές μας δεν μιλάμε για συμπίεση περιθωρίων, αλλά για επιβίωση», προειδοποίησε ο επικεφαλής της European Aluminium, Πολ Βος, σημειώνοντας ότι η ΕΕ έχει μόνο «εβδομάδες» για να δράσει.

Τα σχέδια της Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει σειρά μέτρων, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με αξιωματούχους, στο τραπέζι βρίσκεται ακόμη και η επιβολή τέλους σε όλες τις εξαγωγές scrap εκτός ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί επαρκής τροφοδοσία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών.

Η βιομηχανία αλουμινίου είναι καίριας σημασίας για την πράσινη μετάβαση, καθώς αποτελεί βασικό υλικό για ηλεκτρικά οχήματα και ανεμογεννήτριες. Ωστόσο, η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών παραγωγών πλήττεται και από το ενεργειακό κόστος, το οποίο είναι σαφώς χαμηλότερο για τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η εμπορική συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ που επιτεύχθηκε πρόσφατα στη Σκωτία δεν κατάφερε να άρει τους δασμούς σε αλουμίνιο και χάλυβα. Αντιθέτως, επικεντρώθηκε σε κανόνες εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίοι αποσκοπούν στο να μειώσουν την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη και να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας στην διατλαντική αγορά.

Εξαγωγές σε άνοδο, εργοστάσια σε κίνδυνο

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: από το 2019 έως το 2024, οι εξαγωγές scrap αλουμινίου της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 53%, ενώ η εγχώρια χρήση μόλις κατά 5%. Αν και η Ασία παραμένει ο μεγαλύτερος προορισμός (με επικεφαλής την Κίνα), οι αποστολές προς τις ΗΠΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2025. Οι τιμές scrap στην αμερικανική αγορά είναι πλέον 20% υψηλότερες από τις ευρωπαϊκές, εντείνοντας το «κύμα» εξαγωγών.

Το φαινόμενο πλήττει τις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιήσει οι ευρωπαϊκές εταιρείες σε νέους φούρνους ανακύκλωσης, καθώς λαμβάνουν περίπου 2 εκατ. τόνους λιγότερο scrap από όσο μπορούν να επεξεργαστούν.

Κίνδυνος νέας εμπορικής έντασης

Η επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές scrap από τις Βρυξέλλες θα μπορούσε να προκαλέσει νέα ρήξη με την Ουάσινγκτον. Η ΕΕ είχε απειλήσει με απαγόρευση εξαγωγών χάλυβα και αλουμινίου προς τις ΗΠΑ, πριν καταλήξει στην πρόσφατη συμφωνία. Την ίδια ώρα, οι έμποροι scrap προειδοποιούν ότι βιαστικά μέτρα μπορεί να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της ίδιας της ευρωπαϊκής ανακύκλωσης χωρίς να βελτιώσουν την κυκλική οικονομία.

Όπως σχολίασε ο πρόεδρος της EuRIC, Ολιβιέ Φρανσουά, «η λήψη μέτρων χωρίς προσεκτική αξιολόγηση μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα».

Η Κομισιόν, από την πλευρά της, υπενθυμίζει ότι έχει ήδη εφαρμόσει δασμούς σε πολλές εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου και σιδηροκραμάτων, ενώ παρακολουθεί στενά την κατάσταση μέσω ειδικού μηχανισμού ελέγχου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Intel: Το μεγάλο deal του Τραμπ – Οι ΗΠΑ αποκτούν το 10% του τεχνολογικού κολοσσού
• Τι λένε οι CEO για την υποτιθέμενη «φούσκα» της Τεχνητής Νοημοσύνης
• «Macrohard»: Η νέα εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης του Έλον Μασκ και τι στοχεύει να κάνει