Είναι η Βενεζουέλα μία νέα «Αργεντινή»;
Πώς η πτώση της τιμής του πετρελαίου βυθίζει σε οικονομική και πολιτική δίνη τους πολιτικούς «απογόνους» του Ούγκο Τσάβεζ.
Οι εξαγωγές της βασίζονται κατά 95% στο πετρέλαιο, το πιο πολύτιμο και άφθονο αγαθό στα υπεδάφη της. Τα έσοδα από αυτές αντιστοιχούν σε πάνω από 50% του ΑΕΠ. Όταν λοιπόν η τιμή του «μαύρου χρυσού» άρχισε να παίρνει την κατιούσα, ήταν φυσικό κι επόμενο η Βενεζουέλα -πέμπτη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα μέλος του ΟΠΕΚ- να βρεθεί ένα βήμα πιο κοντά στο χείλος του δημοσιονομικού «γκρεμού»…
Το τελευταίο «χτύπημα» ήλθε προχθές από τη Moody’s, που υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα του Καράκας μόλις μία βαθμίδα πάνω από τα «σκουπίδια», τονίζοντας πως ο κίνδυνος χρεοκοπίας έχει σημαντικά αυξηθεί.
Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει μόνον με τη συρρίκνωση των εσόδων (σύμφωνα με την Barclay’s η λατινοαμερικανική χώρα χάνει περί τα 700 εκατ. δολ. για κάθε δολάριο πτώσης στην τιμή του πετρελαίου!), αλλά και των συναλλαγματικών διαθεσίμων. Προς το παρόν αυτά υπολογίζονται σε περίπου 22 δισ. δολάρια, αρκετά για να καλύψουν θεωρητικά τα χρέη του δημοσίου και της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας Petroleos de Venezuela SA (PDVSA) για μία διετία και υπό την προϋπόθεση ότι η τιμή του «μαύρου χρυσού» δεν θα πέσει κι άλλο. Προφανώς λοιπόν αυτό το «μαξιλάρι» δεν αρκεί…
Από τα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, άλλωστε, η χώρα βρίσκεται και επίσημα πια σε ύφεση, έπειτα από τρία συνεχή τρίμηνα οικονομικής συρρίκνωσης με ρυθμό σταθερά άνω του 4%. Ο πληθωρισμός αντίθετα καλπάζει στο 64%. Στο εσωτερικό της χώρας -όπου σχεδόν το 90% των αγαθών εισάγονται και εξ αυτών περίπου το 40% είναι «λεία» στα χέρια λαθρεμπόρων- παρουσιάζονται πλέον σοβαρές ελλείψεις ακόμη σε είδη πρώτης ανάγκης.
Στα κρατικά σούπερ-μάρκετ η κυβέρνηση του Καράκας επέβαλε άτυπο δελτίο, περιορίζοντας σε δύο τις ημέρες της εβδομάδας που οι καταναλωτές μπορούν να αγοράζουν διατιμημένα προϊόντα. Από χθες, οι κυβερνήτες τριών πολιτειών απαγόρευσαν στους πολίτες να σχηματίζουν ουρές έξω από τα καταστήματα από τη νύχτα, για να προλάβουν το όποιο εμπόρευμα στα ράφια.
Έχοντας ήδη καθυστερήσει την προαναγγελθείσα εξαγγελία ριζικών μεταρρυθμίσεων κυρίως στους τομείς που «αιμορραγεί» περισσότερο η εθνική οικονομία -την εκροή κεφαλαίων, το συναλλαγματικό σύστημα των τριών «ταχυτήτων» και τις δαπανηρές κρατικές επιδοτήσεις στα καύσιμα που αγγίζουν τα 12 δισ. δολ. το χρόνο (!)- η κυβέρνηση του Καράκας βρίσκεται πια σε «στενωπό». Όχι μόνον οικονομική, αλλά και πολιτική, εν όψει και των βουλευτικών εκλογών του Σεπτεμβρίου. Ήδη η δημοτικότητα του προέδρου Μαδούρο έχει πέσει στο 22%, σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις…
Αφού πρώτα κατηγόρησε την Ουάσιγκτον και τα διεθνή ΜΜΕ για «οικονομικό πραξικόπημα» κατά της σοσιαλιστικής κυβέρνησής του, ο Νίκολας Μαδούρο αναχώρησε προ ημερών για μία μεγάλη διεθνή περιοδεία, αναζητώντας στήριξη μεταξύ «ανίερων» φίλων και συμμάχων.
Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκε στην Κίνα, όπου εξασφάλισε την υπόσχεση για επενδύσεις 20 δισ. δολ. στον τομέα της ενέργειας και σε κοινωνικά προγράμματα. Σειρά είχαν τέσσερις χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ: το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Αλγερία και το Κατάρ, όπου ο Μαδούρο κόμισε την πρόταση για μείωση της παραγωγής του πετρελαίου και επαναφορά της τιμής του στο -βιώσιμο (και) για τη Βενεζουέλα- «δίκαιο επίπεδο των 100 δολαρίων το βαρέλι» όπως είπε.
Πιο «καρποφόρα» από αυτές φαίνεται πως ήταν η επίσκεψη στο Κατάρ, όπου ο πρόεδρος της Βενεζουέλας ανακοίνωσε πως εξασφάλισε γραμμή χρηματοδότησης «αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων» από τις τράπεζες του εμιράτου «όχι μόνον για το 2015, αλλά και για το 2016». Ο Μαδούρο δεν μπήκε σε λεπτομέρειες, ανέφερε ωστόσο ότι μεταξύ άλλων προωθείται διακρατική συνεργασία στον τομέα της παραγωγής τροφίμων «για τον οποίο το Κατάρ διαθέτει ειδικό fund».
Επόμενος και τελευταίος σταθμός ήταν σήμερα το Κρεμλίνο, όπου οι διαβουλεύσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν επικεντρώθηκαν περισσότερο στο θέμα της αναπροσαρμογής προς τα κάτω των επιπέδων της πετρελαϊκής παραγωγής, παρά στη παροχή κάποιας γενναίας οικονομικής βοήθειας από τη Μόσχας -αυτή άλλωστε ανεβαίνει τώρα τον δικό της δημοσιονομικό «Γολγοθά».
«Πηγές στον ΟΠΕΚ αναφέρουν ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να εξετάσει το θέμα μείωσης της παραγωγής, εφόσον κάνουν το ίδιο μη κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ, όπως η Ρωσία», μεταδίδει το Reutrs. Η «πικρή» όμως εμπειρία από το 2001, επισημαίνει το διεθνές πρακτορείο -όταν η τιμή του πετρελαίου είχε υποστεί και πάλι καθίζηση και η Ρωσία είχε αθετήσει τότε μία ανάλογη δέσμευση, προκαλώντας οργή στους κόλπους του ΟΠΕΚ- στενεύει τώρα τα περιθώρια για άμεση εξεύρεση μίας κοινά αποδεκτής λύσης.
Οι φήμες οργιάζουν εν τω μεταξύ ότι ο Μαδούρο ετοιμάζει ταξίδι και στο Μεξικό. Προς το παρόν ωστόσο γυρνά στο Καράκας κομίζοντας μόνο υποσχέσεις. Εκεί όμως τον περιμένει η φιλοδυτική αντιπολίτευση με άγριες διαθέσεις, καθώς τα τελευταία 24ωρα προσπαθεί να ξεπεράσει τις εσωτερικές της διαφωνίες και να σχηματίσει ένα κοινό αντικυβερνητικό μέτωπο.
Εξ’ ου και κάλεσε ήδη τον κόσμο σε μαζικές κινητοποιήσεις, με τον ηγέτης της αντιπολίτευσης, Ενρίκε Καπρίλες να διαμηνύει στον λαό της Βενεζουέλας ότι «η {μπολιβαριανή} επανάσταση έχει ήδη τελειώσει». Όμως αυτό είναι ακόμη νωρίς για να το πει κανείς…
