Ισραήλ και Ιράν σε πόλεμο φθοράς – Τι θα κρίνει την έκβαση
Το Ισραήλ και το Ιράν βρίσκονται πλέον σε ανοιχτό πολεμικό μέτωπο, έπειτα από δεκαετίες ψυχρής προετοιμασίας. Η ανταλλαγή πυραύλων, drones και αεροπορικών πληγμάτων έχει ήδη αφήσει πίσω της εκατόμβες, ενώ τα σωστικά συνεργεία σε Τελ Αβίβ και Τεχεράνη αναζητούν επιζώντες κάτω από τα συντρίμμια.
Σύμφωνα με ανάλυση του Economist, το Ισραήλ στοχεύει να εξουδετερώσει τις πυρηνικές και πυραυλικές δυνατότητες του Ιράν εντός δύο εβδομάδων – ένα παράθυρο στρατιωτικής και πολιτικής ευκαιρίας που ενδέχεται να κλείσει πρόωρα εάν αυξηθούν οι απώλειες ή δεν έρθουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Η αμερικανική συνδρομή ενδέχεται να είναι κρίσιμη για ένα αποφασιστικό χτύπημα στις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως το Φορντό, που παραμένουν άθικτες.
Οι πρώτες ημέρες του πολέμου ανέδειξαν τη δύναμη – αλλά και τους περιορισμούς – του ισραηλινού οπλοστασίου. Παρά την αποτελεσματική αναχαίτιση περίπου 300 ιρανικών πυραύλων, το Ισραήλ υπέστη σημαντικές απώλειες, με τουλάχιστον 23 νεκρούς και ζημιές σε στρατιωτικές και ενεργειακές υποδομές.
Το Ιράν, από την άλλη, διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο υπόγειων βάσεων και πυραυλικών αποθεμάτων που του επιτρέπουν να συνεχίζει τον πόλεμο επί εβδομάδες. Οι Ισραηλινοί ωστόσο ελπίζουν πως η συνδυασμένη πίεση από στρατιωτικά πλήγματα και εσωτερική αναταραχή θα αναγκάσει το καθεστώς Χαμενεΐ είτε να υποχωρήσει είτε να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ υπό τον Τραμπ.
Ωστόσο, η Τεχεράνη δείχνει διατεθειμένη να αντέξει το κόστος. Όπως εκτιμούν Ισραηλινοί αναλυτές, η επιβίωση του καθεστώτος θεωρείται άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διατήρηση του πυρηνικού του προγράμματος, ιδίως του εμπλουτισμού ουρανίου. Εάν δεν υπάρξει εσωτερική κατάρρευση, το πιθανότερο σενάριο είναι ο παρατεταμένος πόλεμος φθοράς.
Παράλληλα, η στάση των ΗΠΑ παραμένει ασαφής. Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκαθάρισε πως «δεν εμπλεκόμαστε» – προς το παρόν. Μια πιθανή αλλαγή αυτής της στάσης, είτε με άμεση εμπλοκή είτε με παροχή προηγμένων διατρητικών βομβών, θα μπορούσε να ανατρέψει τις ισορροπίες.
Στο μεταξύ, η αναμέτρηση απειλεί να αναδιαμορφώσει όχι μόνο τον συσχετισμό δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, αλλά και το μέλλον της παγκόσμιας ενεργειακής και γεωπολιτικής σταθερότητας.
