Κρίσιμη δοκιμασία για την ΕΕ: Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και η σκιά Τραμπ
Η σημερινή σύνοδος κορυφής της ΕΕ θεωρείται ορόσημο για τη συνοχή της Ένωσης, καθώς φέρνει στην επιφάνεια έναν βαθύ διχασμό σχετικά με το αν και πώς θα χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Στο επίκεντρο βρίσκεται πρόταση για αξιοποίηση περίπου 210 δισ. ευρώ ρωσικών assets με στόχο τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης και της δημοσιονομικής στήριξης της Ουκρανίας. Το σχέδιο, ωστόσο, συναντά σφοδρές αντιδράσεις τόσο εντός της ΕΕ όσο και εκτός αυτής.
Ανώτερος αξιωματούχος της Ένωσης, με γνώση των διατλαντικών επαφών, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «θέλουν να μας αποδυναμώσουν», φωτογραφίζοντας την αυξανόμενη επιρροή της κυβέρνησης Τραμπ στις ευρωπαϊκές διεργασίες.
Πίεση από Ουάσινγκτον και εσωτερικές ρωγμές
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ ασκούν έντονη πίεση σε χώρες που θεωρούνται «φιλικές» προς τις ΗΠΑ, προκειμένου να μπλοκάρουν τη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Στο στρατόπεδο των επιφυλακτικών ή αρνητικών χωρών συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η Ιταλία, η Βουλγαρία, η Μάλτα και η Τσεχία.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η στάση του Βελγίου, καθώς μεγάλο μέρος των παγωμένων κεφαλαίων βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία του. Η βελγική κυβέρνηση εκφράζει ανησυχίες για ενδεχόμενες νομικές συνέπειες και για την έκθεση των φορολογουμένων της χώρας.
Την ίδια στιγμή, η πολιτική αμφισβήτηση των Βρυξελλών εντείνεται, με ηγέτες όπως ο Βίκτορ Όρμπαν και ο Αντρέι Μπάμπις να απορρίπτουν ανοιχτά τη «συμβατική γραμμή» της Ένωσης.
Το διακύβευμα για την Ουκρανία
Η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα είχε σοβαρό κόστος για το διεθνές κύρος της ΕΕ, προειδοποιούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Η Ουκρανία αντιμετωπίζει δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 71,7 δισ. ευρώ το 2025 και, εάν η χρηματοδότηση δεν ξεκινήσει έως την άνοιξη, θα αναγκαστεί να περικόψει δημόσιες δαπάνες, με πιθανές επιπτώσεις στο ηθικό και στην αμυντική της ικανότητα.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η χρήση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων είναι «δίκαιη», καθώς –όπως σημειώνει– η Ρωσία οφείλει να πληρώσει για την καταστροφή που προκάλεσε.
Την ίδια ώρα, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να πιέζει το Κίεβο να αποδεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις στο Ντονμπάς, εντείνοντας τις ανησυχίες στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ειρηνευτικής λύσης.
Σενάριο πλειοψηφίας και θεσμικός κίνδυνος
Μπροστά στο αδιέξοδο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο να προχωρήσουν με τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω πλειοψηφικής απόφασης, παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις ορισμένων κρατών-μελών. Ένα τέτοιο βήμα, ωστόσο, ενέχει τον κίνδυνο σοβαρής θεσμικής και πολιτικής κρίσης στο εσωτερικό της Ένωσης.
