Παρέμβαση Στουρνάρα (ΤτΕ) για δίκαιη φορολόγηση με τιμαριθμοποίηση των κλιμακίων
Την ανάγκη για ένα πιο δίκαιο, προοδευτικό και επιχειρηματικά φιλικό φορολογικό σύστημα υπογραμμίζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μέσα από την Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής. Με κεντρικό στόχο τη βελτίωση της φορολογικής αποτελεσματικότητας και την καταπολέμηση της φορολογικής διάβρωσης, η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο προτάσεις για μεταρρυθμίσεις στους φορολογικούς συντελεστές, τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και μείωση των στρεβλώσεων που πλήττουν ιδιαίτερα τη μεσαία τάξη.
Τι είναι η φορολογική διάβρωση και γιατί αποτελεί απειλή
Η φορολογική διάβρωση (fiscal drag) προκύπτει όταν, λόγω πληθωρισμού, οι φορολογούμενοι μετακινούνται σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια, πληρώνοντας περισσότερο φόρο χωρίς αντίστοιχη αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης. Σύμφωνα με την ΤτΕ, το φαινόμενο αυτό υπονομεύει την προοδευτικότητα του φορολογικού συστήματος, εντείνει την ανισότητα και πλήττει δυσανάλογα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Ενδεικτικά:
- Το 2023, 70% της φορολογικής διάβρωσης προήλθε από τη μετακίνηση σε υψηλότερα κλιμάκια, έναντι μόλις 20% το 2019.
- Η ελαστικότητα του φόρου εισοδήματος αυξήθηκε από 1,8 (2019) σε 2,0 (2023).
- Αν και ο μέσος συντελεστής μειώθηκε στο 8,7%, η επιβάρυνση για τα μεσαία στρώματα παραμένει αισθητή.
Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν εισηγείται ρητά την εφαρμογή μόνιμου μηχανισμού τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, ωστόσο επισημαίνει την ανάγκη για προσεκτική εξισορρόπηση μεταξύ της ανακούφισης των φορολογουμένων και της διατήρησης της δημοσιονομικής ευστάθειας. Οι μεταρρυθμίσεις στην περίοδο 2019–2023, όπως η μείωση των συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών, ενίσχυσαν τον προοδευτικό χαρακτήρα του συστήματος και περιόρισαν τις ανισότητες.
Προτάσεις για ένα δικαιότερο φορολογικό και επιχειρηματικό περιβάλλον
Στην έκθεση της ΤτΕ προτείνονται επιπλέον παρεμβάσεις που στοχεύουν στη δημιουργία ενός φορολογικού πλαισίου φιλικότερου προς τις επιχειρήσεις αλλά και πιο αποτελεσματικού για το κράτος:
- Στοχευμένα φορολογικά κίνητρα για νεοφυείς επιχειρήσεις και επενδύσεις σε Έρευνα & Ανάπτυξη.
- Ανακατανομή δημοσίων πόρων από τομείς χαμηλής παραγωγικότητας προς παραγωγικές επενδύσεις.
- Αναμόρφωση επιδοματικής πολιτικής με επιπλέον κριτήρια πέραν των δηλωθέντων εισοδημάτων, περιορίζοντας την απόκρυψη.
- Απλοποίηση του κανονιστικού πλαισίου και μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις.
- Ενίσχυση του κράτους δικαίου και επιτάχυνση της δικαιοσύνης ως μοχλός προσέλκυσης επενδύσεων.
Προτεραιότητα η μεσαία τάξη στο πακέτο φοροελαφρύνσεων της κυβέρνησης
Οι παρεμβάσεις αυτές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία την ώρα που η κυβέρνηση σχεδιάζει το πακέτο μέτρων της ΔΕΘ, με τις μειώσεις άμεσων φόρων και τη στήριξη της μεσαίας τάξης να βρίσκονται στο επίκεντρο. Η έκθεση του Γιάννη Στουρνάρα ενισχύει τον δημόσιο διάλογο για μια σύγχρονη φορολογική πολιτική που συνδυάζει κοινωνική δικαιοσύνη, δημοσιονομική υπευθυνότητα και οικονομική ανάπτυξη.
