Πώς να επενδύετε σαν τον Γουόρεν Μπάφετ
Από τον Geoff Colvin
Το μεγαλύτερο μάθημα επενδύσεων στην Ιστορία βαίνει προς ολοκλήρωση. Στις 31 Δεκεμβρίου 2025, ο Warren Buffett παραδίδει τη θέση του CEO της Berkshire Hathaway στον αντιπρόεδρο Greg Abel. Τώρα, δεδομένου ότι έπειτα από 60 χρόνια που διοικεί την Berkshire ο «σοφός της Όμαχα» παίρνει τον δρόμο της «συνταξιοδότησης», ήρθε η ώρα να αξιολογήσουμε την απόδοσή του.
Προσδεθείτε!
Αν είχατε επενδύσει 1.000 δολάρια στον δείκτη S&P 500 της Wall Street στην αρχή αυτών των 60 ετών, θα είχατε τώρα 441.196 δολάρια − μια τεράστια ανταμοιβή χωρίς να έχετε κάνει τίποτα. Αλλά αν είχατε τοποθετήσει 1.000 δολάρια σε μετοχές της Berkshire, θα είχατε αποκομίσει το απίστευτο ποσό των 59.681.063 δολαρίων. Μπορείτε να το σκεφτείτε και διαφορετικά: Αν είχατε επενδύσει 20.000 δολάρια τότε, θα ήσασταν σήμερα δισεκατομμυριούχοι.
Όσο εκπληκτικά και αν φαίνονται τα εν λόγω ποσά, εξίσου αξιοσημείωτη είναι τουλάχιστον μια άλλη πτυχή της καριέρας του Buffett. Με χαρά και ενθουσιασμό έχει αποκαλύψει στον κόσμο ακριβώς πώς έχει σημειώσει τόσο μεγάλες επιτυχίες. Δεν κρατάει επενδυτικά μυστικά. Σε ομιλίες, συνεντεύξεις και ετήσιες επιστολές του προς τους μετόχους της Berkshire έχει εξηγήσει τι ψάχνει, τι αγνοεί και πώς σκέφτεται. Ο Buffett αγόρασε την πρώτη του μετοχή (Cities Service Preferred, την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου που είναι σήμερα γνωστή ως Citgo) όταν ήταν 11 ετών και θα αποχωρήσει από την ενεργό δράση σε ηλικία 95 ετών. Με άλλα λόγια, εδώ προσφέρουμε 84 χρόνια επενδυτικής σοφίας, συνοπτικά και εκλαϊκευμένα, αναφερόμενοι στους πέντε κορυφαίους κανόνες του θρυλικού επενδυτή:
Κανόνας Νο. 1: Μην προσπαθήσετε καν να επιλέξετε μετοχές όπως ο Buffett. Επιλέξτε ένα index fund του S&P 500 συν μερικά βραχυπρόθεσμα ομόλογα.
Ο Buffett επιμένει εδώ και δεκαετίες ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος επένδυσης για τον μέσο επενδυτή. Λίγοι μπορούν να αφιερώσουν πολλές ώρες την εβδομάδα στην ανάλυση μετοχών. Η αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων όπου οι επενδυτές βάζουν τα χρήματά τους σε ένα κοινό «καλάθι» τη διαχείριση του οποίου έχουν επαγγελματίες διαχειριστές (εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων) μπορεί να φαίνεται μια καλή εναλλακτική λύση, αλλά δεν είναι. Η έρευνα έχει δείξει ότι σε διάστημα 10 ετών τα περισσότερα αμοιβαία υποαποδίδουν σε σχέση με την αγορά.
Η λύση του Buffett: Διοχετεύστε το 90% του χαρτοφυλακίου σας επενδύοντας σε ένα index fund, καθώς έτσι «ο επενδυτής που δεν γνωρίζει τίποτα μπορεί στην πραγματικότητα να ξεπεράσει τις περισσότερες επενδυτικές επαγγελματικές ομάδες». Το υπόλοιπο 10% του χαρτοφυλακίου σας θα πρέπει να είναι τοποθετημένο σε βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, ώστε να μη χρειάζεται να πουλήσετε μετοχές εάν χρειαστείτε απροσδόκητα ρευστότητα.
Κανόνας Νο. 2: Εάν πρόκειται να επιλέξετε μετοχές, μην επιλέξετε πολλές από αυτές.
Όσο περισσότερες μετοχές αγοράζετε, τόσο περισσότερο το χαρτοφυλάκιό σας αρχίζει να κινείται όπως η αγορά. Το χαρτοφυλάκιο του Buffett στις 30 Ιουνίου 2025 (σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία) άξιζε 257 δισεκατομμύρια δολάρια, και μόνο τέσσερις μετοχές (Apple, American Express, Bank of America και Coca-Cola) αντιπροσώπευαν το 63% της αξίας του. Αυτό είναι κάτι πολύ επικίνδυνο, αλλά οι επενδυτές πρέπει να έχουν το θάρρος να τοποθετούν μεγάλα χρηματικά ποσά σε λίγες μετοχές. Ο Buffett, ευθύς όπως πάντα, έχει αναφέρει πολλάκις: «Η διαφοροποίηση είναι προστασία από την άγνοια. Δεν έχει απολύτως κανένα νόημα αν ξέρεις τι κάνεις».
Επακόλουθο αυτής της αντίληψης είναι η άποψη ότι δεν πρέπει να περιμένεις να κάνεις πολλές επιλογές σε όλη σου τη ζωή.
«Πάντα λέω σε φοιτητές στη σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων ότι θα είναι καλύτερα όταν θα βγουν από τη σχολή να έχουν μια κάρτα με 20 τετραγωνάκια πάνω της» είπε κάποτε ο Buffett επί σκηνής στο Notre Dame, συμπληρώνοντας: «Και κάθε φορά που παίρνουν μια επενδυτική απόφαση, να βάζουν ένα “Χ” σε ένα τετραγωνάκι». Η πραγματικότητα, είπε, είναι ότι «δεν πρόκειται να έχουν 20 σπουδαίες ιδέες στη ζωή τους. Θα έχουν το πολύ πέντε ή τρεις ή επτά. Και μπορείς να πλουτίσεις με πέντε ή τρεις ή επτά».
«Δεν χρειάζεσαι πολύ μυαλό για να είσαι σε αυτή την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό που χρειάζεσαι είναι συναισθηματική σταθερότητα. Πρέπει να είσαι σε θέση να σκέφτεσαι λογικά». Warren Buffett, Berkshire Hathaway
Κανόνας Νο. 3: Αγοράστε μετοχές που θα απολαμβάνατε να έχετε αν γνωρίζατε ότι η χρηματιστηριακή αγορά θα έκλεινε για 10 χρόνια.
Αυτό αποτελεί έναν δεικτη της αυτοπεποίθησής σας. Είναι επίσης μια υπενθύμιση πως πρέπει να σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα.
Καμία εταιρεία, ούτε καν η «παντοτινή» Berkshire Hathaway του Buffett, δεν μπορεί να αποφύγει λάθη και απρόβλεπτα σοκ που πιθανόν να έχουν οδηγήσει τις μετοχές της σε πτώση. Ωστόσο, παρά τα σκαμπανεβάσματα, ο Buffett κατείχε την Coca-Cola για 37 χρόνια, την American Express για 34 χρόνια, την Bank of America για 14 χρόνια και την Apple για εννέα χρόνια.
Ίσως το πιο εμπνευσμένο παράδειγμα διατήρησης ενός «χαρτιού» είναι η ίδια η Berkshire Hathaway. Η μετοχή της υποαπέδωσε σε σχέση με τον S&P 500 στα έξι από τα πρώτα 11 χρόνια που ήταν εισηγμένη. Μερικοί μέτοχοι μπορεί να ένιωσαν ότι η δυναμική της εταιρείας ξεθύμανε και πούλησαν τις μετοχές τους, αλλά όσοι τις κράτησαν είναι πλούσιοι. Ο Buffett λέει ότι γνωρίζει μετόχους της Berkshire οι οποίοι είναι δισεκατομμυριούχοι αποκλειστικά και μόνο επειδή επέλεξαν να διακρατούν μετοχές της εταιρείας επί δεκαετίες.
Κανόνας Νο. 4: Επενδύστε σε εταιρείες με «τάφρο» – ένα διαρκές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Μπορεί να είναι ένα ισχυρό παγκόσμιο brand (όπως η American Express) ή ένα χαμηλού κόστους (Geico, την οποία κατέχει εξ ολοκλήρου η Berkshire), αλλά η «τάφρος» πρέπει να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου. Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως λέει ο Buffett, «οι ανταγωνιστές θα επιτίθενται επανειλημμένα σε οποιοδήποτε επιχειρηματικό “κάστρο” αποφέρει υψηλές αποδόσεις». Στην αναζήτησή του για κάστρα με μεγάλη τάφρο αποκλείει ολόκληρους κλάδους που είναι «επιρρεπείς σε γρήγορες και συνεχείς αλλαγές» λέει.
Ωστόσο, κάθε κλάδος αλλάζει τελικά μερικές φορές με τρόπους που αδειάζουν μια τάφρο. Για παράδειγμα, το 1986 η Berkshire αγόρασε τη World Book Encyclopedia, η οποία, όπως είπε ο Buffett, είχε «μια μεγάλη τάφρο» με το ισχυρό της εμπορικό σήμα. Το 1995, όμως, με τα CD-ROM και στη συνέχεια το Διαδίκτυο να ανεβαίνουν, την αποκαλούσε «το μεγαλύτερο πρόβλημα της Berkshire». Η Berkshire εξακολουθεί να κατέχει την επιχείρηση, αλλά δεν μοιάζει καθόλου με τη μηχανή κέρδους που ήλπιζε ο Buffett ότι θα ήταν.
Κανόνας Νο. 5: Να είστε άπληστοι όταν οι άλλοι φοβούνται και φοβισμένοι όταν οι άλλοι είναι άπληστοι.
Αυτή μπορεί να είναι η πιο διάσημη συμβουλή του Buffett. Φαίνεται τόσο προφανής, αλλά η τήρησή της απαιτεί περισσότερο θάρρος από ό,τι έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι.
Πρόσφατο παράδειγμα; Η UnitedHealth Group, η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία υγείας και υγειονομικής περίθαλψης της Αμερικής. Η μετοχή της έπεσε από το ιστορικό υψηλό των 600 δολαρίων στα 312 δολάρια το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου (τα σχετικά έγγραφα δεν λένε ακριβώς πότε) η Berkshire αγόρασε 5 εκατομμύρια μετοχές.
Κάτι ακόμα: Οι επενδυτές έχουν στην πραγματικότητα ένα πλεονέκτημα έναντι του μεγαλύτερου επενδυτή όλων των εποχών.
Αυτοί οι πέντε κανόνες είναι σωστοί και αποδεδειγμένοι. Θα βοηθήσουν πολύ όποιον τους ακολουθεί. Αλλά πρέπει να ειπωθεί και το εξής: Αν τελικά ακολουθήσετε όλους αυτούς τους κανόνες με ευλάβεια για χρόνια, μπορεί να πλουτίσετε. Ωστόσο, οι πιθανότητές σας να πλησιάσετε το εκπληκτικό ρεκόρ του Buffett θα εξακολουθούν να είναι σχεδόν μηδενικές. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι είχε ένα εξαιρετικά πρώιμο προβάδισμα, και αν η ηλικία σας είναι διψήφια, είστε ήδη πίσω.
Η εμμονή του Buffett να βγάζει χρήματα ξεκίνησε στην ηλικία των 5 ετών. Μέχρι την εφηβεία του συσσώρευε επιχειρηματικό ταλέντο και κεφάλαιο που του επέτρεπε να συνεχίζει να επενδύει, να συγκεντρώνει περισσότερα κέρδη και να επενδύει περισσότερο.
Μοίραζε εφημερίδες (500.000 συνολικά, όπως υπολόγισε ο ίδιος αργότερα), αγόραζε χρησιμοποιημένες μπάλες του γκολφ και τις πουλούσε με κέρδος, πουλούσε σετ γραμματοσήμων σε συλλέκτες, επένδυε σε γεωργικές εκτάσεις και μοιραζόταν τα κέρδη με έναν αγρότη ο οποίος της ενοικίαζε. Αγόρασε ένα φλίπερ μαζί με έναν φίλο του και το έβαλε σε ένα κουρείο, μετά αγόρασε ένα άλλο μηχάνημα με τα χρήματα του πρώτου και μετά αγόρασε ακόμα περισσότερα. Μέχρι την ηλικία των 16 ετών είχε 5.000 δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 78.000 δολάρια σημερινά χρήματα.Το IQ του Buffett, που δεν έχει αποκαλυφθεί ποτέ δημόσια, φημολογείται ότι είναι 150. Αν ισχύει αυτό, σημαίνει ότι είναι πιο έξυπνος από το 99,9957% του πληθυσμού. Αλλά, όπως έχει πει, «δεν χρειάζεσαι πολύ μυαλό για να ασχοληθείς με αυτήν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό που χρειάζεσαι είναι συναισθηματική σταθερότητα. Πρέπει να είσαι σε θέση να σκέφτεσαι λογικά».
Οι μέτοχοι της Berkshire δεν χρειάστηκε ποτέ να μελετήσουν την επενδυτική μαγεία του Buffett. Μπορούσαν απλώς να αγοράζουν μετοχές της Berkshire και να τον αφήνουν να κάνει τη δουλειά γι’ αυτούς. Αλλά αυτή η επιλογή εξαφανίζεται την 1η Ιανουαρίου 2026, γεννώντας το εξής μεγάλο ερώτημα: Είναι η Berkshire Hathaway τόσο βυθισμένη στον τρόπο επένδυσης του Buffett που οι διάδοχοί του θα συνεχίσουν θεσμικά αυτόν τον τρόπο;
Η επιστολή του Buffett προς τους μετόχους το 1977 αποτελούσε μια απάντηση. Σε αυτήν, ο γνωστός επενδυτής περιέγραψε τα κριτήρια μιας σπουδαίας επιχείρησης. Το κριτήριο της «διαρκείας», έγραψε, «εξαλείφει την επιχείρηση της οποίας η επιτυχία εξαρτάται από έναν σπουδαίο manager. Φυσικά, ένας καταπληκτικός CEO είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Αλλά αν μια επιχείρηση απαιτεί έναν σούπερ σταρ για να παράγει αποτελέσματα, η ίδια η επιχείρηση δεν μπορεί να θεωρηθεί σπουδαία».
Ο Buffett είναι προφανώς ένας σούπερ σταρ και είναι δύσκολο να δει κανείς άλλους παράγοντες, εκτός από τον Buffett, που έχουν καταστήσει την Berkshire Hathaway τόσο επιτυχημένη. Ο ίδιος φαίνεται να έχει επιλέξει άριστα με τον Abel και τα άλλα κορυφαία στελέχη της Berkshire. Αλλά ο κόσμος δεν θα ξέρει πόσο καλοί είναι πραγματικά μέχρι να μείνουν μόνοι τους. Έχει άραγε επιλέξει ο Buffett έναν διάδοχο με την ίδια σοφία; Ύστερα από 60 χρόνια, αυτή είναι η πιο δύσκολη πρόβλεψη που οι μέτοχοι της Berkshire έχουν κληθεί ποτέ να κάνουν.
Ασύλληπτες αποδόσεις
Αν είχατε επενδύσει 1.000 δολάρια στην Berkshire Hathaway πριν από 60 χρόνια, σήμερα οι μετοχές σας θα αξίζαν σχεδόν 60 εκατομμύρια δολάρια.
- $59.681.063 Berkshire Hathaway
- $441.196 S&P 500
Πηγή: Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, S&P GLOBAL.
*Το κείμενο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece κυκλοφορεί από τη Δευτέρα 29/12 στα περίπτερα.
