Ρίτσαρντ Μπράνσον: Πώς οι αποτυχημένες επιχειρήσεις με χριστουγεννιάτικα δέντρα και παπαγαλάκια τον έκαναν δισεκατομμυριούχο
Σε ηλικία μόλις 19 ετών, ο Σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον και ο παιδικός του φίλος Νικ Πάουελ ίδρυσαν αυτό που έμελλε να γίνει ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους επιχειρηματικούς ομίλους στον κόσμο: το Virgin Group. Ήταν το 1970 όταν οι δύο έφηβοι, με χιουμοριστική διάθεση και ελάχιστη εμπειρία, διάλεξαν το όνομα “Virgin” για την πρώτη τους επιχείρηση, μια εταιρεία ταχυδρομικών παραγγελιών δίσκων, ως νεύμα στην επιχειρηματική τους «παρθενιά».
Μέσα στα επόμενα δώδεκα χρόνια, η ιδέα εξελίχθηκε σε Virgin Records, Virgin Megastore και Virgin Games, ενώ το 1984 ο Μπράνσον τόλμησε το αδιανόητο: να ιδρύσει μια αεροπορική εταιρεία, τη Virgin Atlantic.
Σήμερα εξυπηρετεί 5,6 εκατ. επιβάτες τον χρόνο, αποφέροντας έσοδα 4,4 δισ. δολαρίων. Στην πορεία ήρθαν δεκάδες νέες επενδύσεις, από τα Virgin Active και Virgin Hotels, μέχρι τη Virgin Galactic, την πρώτη εταιρεία διαστημικού τουρισμού.
Στα 75 του πλέον, με περιουσία που εκτιμάται στα 2,8 δισ. δολάρια, ο Μπράνσον κοιτάζει πίσω στις πρώτες του επενδύσεις, εκείνες που έγιναν όταν ήταν ακόμη ένας έφηβος στο αγγλικό αγροτικό τοπίο, και που, όπως λέει, έθεσαν τα θεμέλια της επιχειρηματικής του φιλοσοφίας.
Από τα χριστουγεννιάτικα δέντρα στα μαθήματα ζωής
Σε συνέντευξή του στο Forbes, ο Μπράνσον θυμάται πως το πρώτο του «επενδυτικό πείραμα» έγινε στο σχολείο, όταν αποφάσισε με τον φίλο του Νικ να χρησιμοποιήσουν το χαρτζιλίκι τους για να καλλιεργήσουν χριστουγεννιάτικα δέντρα.
Οι δυο τους πέρασαν ώρες υπολογίζοντας πόσο χρόνο θα χρειάζονταν για να φτάσουν τα φυτά τα τέσσερα πόδια ύψος, και ποιο θα ήταν το πιθανό κέρδος τους.
«Η μητέρα μου, η Ίβ, είχε πάντα ένα επιχειρηματικό πρότζεκτ σε εξέλιξη», θυμάται ο ίδιος, «και η ενέργειά της ήταν μεταδοτική. Ήθελα κι εγώ να δοκιμάσω αν μπορώ να μετατρέψω το χαρτζιλίκι μου σε πραγματική δουλειά».
Το κόστος ήταν μικρό αλλά σημαντικό για δύο εφήβους: 5 λίρες για έναν σάκο σπόρων, με την προσδοκία να πουλήσουν 400 δέντρα προς 2 λίρες το ένα, αποκομίζοντας κέρδος σχεδόν 795 λιρών.
Οι λαγοί, οι παπαγαλάκια και η αξία της αποτυχίας
Το φθινόπωρο, όμως, η πραγματικότητα αποδείχθηκε πιο σκληρή: τα φυτά είχαν φαγωθεί από λαγούς και το εγχείρημα απέτυχε παταγωδώς.
Απτόητος, ο Μπράνσον δοκίμασε ξανά, αυτή τη φορά επιχειρώντας να εκθρέψει παπαγαλάκια (budgies) για πώληση. Έπεισε τον πατέρα του να κατασκευάσει ένα μεγάλο κλουβί και σύντομα είχε… υπερπαραγωγή.
Ωστόσο, η τοπική ζήτηση εξαντλήθηκε γρήγορα και, όπως του αποκάλυψε η μητέρα του χρόνια αργότερα, άφησε σκόπιμα το κλουβί ανοιχτό για να απελευθερώσει τα πουλιά — αφού είχε κουραστεί να καθαρίζει το χώρο.
«Ήταν το πρώτο μου μάθημα ότι τα λεφτά δεν φυτρώνουν στα δέντρα», λέει χαμογελώντας.
Η αποτυχία, όμως, τον δυνάμωσε: «Η αποτυχία δεν είναι αδιέξοδο· είναι μέρος του ταξιδιού. Κάθε λάθος σου διδάσκει κάτι που χρειάζεσαι για το επόμενο βήμα».
Η αξία του ρίσκου, της υπομονής και της φιλίας
Αν και κανένα από τα πρώτα του εγχειρήματα δεν απέδωσε οικονομικά, του δίδαξαν τα βασικά: να ρισκάρει, να σκέφτεται μακροπρόθεσμα και να έχει υπομονή.
«Τα καλά πράγματα χρειάζονται χρόνο για να μεγαλώσουν», εξηγεί. «Η υπομονή και η επιμονή είναι το κλειδί — και το να απολαμβάνεις το ταξίδι».
Το σημαντικότερο μάθημα, ωστόσο, ήταν άλλο: η αξία ενός καλού συνεργάτη. Με τον Νικ Πάουελ αργότερα ίδρυσαν το Student Magazine και το Virgin Records, και παρέμειναν φίλοι για μια ζωή.
Από τον τολμηρό έφηβο στον ώριμο επενδυτή
Αν μπορούσε να δώσει μια συμβουλή στον 20χρονο εαυτό του, ο Μπράνσον θα του έλεγε να λέει «ναι» στις ευκαιρίες, ακόμη κι όταν τρομάζουν. «Ποτέ δεν έχεις όλα τα δεδομένα ή τους πόρους στην αρχή. Τα ανακαλύπτεις στην πορεία», λέει. Και κυρίως: να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου και να δημιουργείς κάτι που προσφέρει αξία στους άλλους.
Σήμερα, η επενδυτική του φιλοσοφία έχει εξελιχθεί, αλλά το πνεύμα της περιπέτειας παραμένει το ίδιο. «Πάντα θα ρισκάρω, αλλά πλέον ξέρω να προστατεύω το αρνητικό σενάριο», λέει.
Η πώληση της Virgin Records το 1992 για 1 δισ. δολάρια, προκειμένου να σωθεί η Virgin Atlantic, ήταν επώδυνη αλλά απαραίτητη. «Κάποιες φορές πρέπει να αφήνεις κάτι που αγαπάς για να προστατεύσεις το μεγαλύτερο όραμα».
