Σε ποιες αγορές κερδίζει η Ελλάδα έδαφος και ποια προϊόντα λειτουργούν ως ατμομηχανές της εξωστρέφειας
Σε περίοδο αναδιάταξης βρίσκεται η ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς νέες αγορές ενισχύονται, παραδοσιακοί προορισμοί σταθεροποιούνται ή υποχωρούν και συγκεκριμένα προϊόντα αναδεικνύονται στις πιο σταθερές ατμομηχανές της παραγωγής. Η νέα ανάλυση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), που βασίζεται στα προσωρινά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ για το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025, καταγράφει μια μικρή συνολική κάμψη, αλλά αποκαλύπτει ισχυρές τάσεις στο εσωτερικό της εξαγωγικής δομής. Οι συνολικές εξαγωγές ανήλθαν στα 35,58 δισ. ευρώ (-4,9%), ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 58,90 δισ. ευρώ (-4,5%), με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα να περιοριστεί κατά 3,8% στα 23,32 δισ. ευρώ.
Παρά τη συνολική υποχώρηση, η Ελλάδα φαίνεται να κερδίζει έδαφος σε αγορές όπως η Ρουμανία, η Ολλανδία και η Γαλλία, ενώ αναδύονται ευκαιρίες και στην ασιατική ήπειρο. Ταυτόχρονα, η έρευνα δείχνει ότι οι σταθερότερες εξαγωγικές δυνάμεις της χώρας δεν είναι οι πιο ογκώδεις κατηγορίες, αλλά εκείνες που συνδέονται με την ανταγωνιστική μεταποίηση και τα premium αγροδιατροφικά προϊόντα, όπως τα φύλλα αλουμινίου, τα τυριά ΠΟΠ και το παρθένο ελαιόλαδο.
Η νέα «χαρτογράφηση» των κορυφαίων αγορών και προϊόντων έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως ένα στρατηγικό dashboard για επιχειρήσεις και κλαδικούς φορείς, προσφέροντας σαφή εικόνα των πραγματικών τάσεων. Όπως τονίζει ο πρόεδρος του ΠΣΕ, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, η απεικόνιση αυτή «λειτουργεί ως εργαλείο για τη σταδιακή μείωση του εμπορικού ελλείματος μέσω της διεύρυνσης της εξαγωγικής βάσης σε νέες αγορές. Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς στο Fortune Greece, «το ζητούμενο για την επόμενη μέρα είναι σαφές: πιο στοχευμένη στρατηγική, περισσότερη γεωγραφική διασπορά και επένδυση στην αξία».
Οι 10 σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές
Η πρώτη δεκάδα των προορισμών παραμένει σταθερή ως προς τη σύνθεση σε σχέση με το 2024, όμως η δυναμική εντός της έχει αλλάξει αποδεικνύοντας μια ελληνική οικονομία που αναζητά νέα σημεία στήριξης επεκτείνει την παρουσία της σε επιλεγμένες χώρες και προσπαθεί να μειώσει την υπερβολική εξάρτηση από παραδοσιακές αγορές. Πιο συγκεκριμένα, η Ιταλία παραμένει ο κορυφαίος πελάτης της χώρα μας, όμως η μεγάλη πτώση 15,8% -σε σχέση με το εννεάμηνο του 2024- αποδίδεται κυρίως στη μείωση των ενεργειακών προϊόντων και στην επιβράδυνση της βιομηχανικής παραγωγής στη γειτονική χώρα. «Παρότι η Ιταλία παραμένει αδιαμφισβήτητη πρώτη δύναμη, η πτώση λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η υπερεξάρτηση από έναν τόσο κυκλικό κλάδο, όπως τα πετρελαιοειδή, ενέχει σημαντικούς κινδύνους» εξηγούν πηγές της αγοράς. Η Γερμανία όχι μόνο παραμένει στη δεύτερη θέση, αλλά σημειώνει και αύξηση 6,7%, επιβεβαιώνοντας ότι η ελληνική βιομηχανία, η φαρμακοβιομηχανία και ο κλάδος των μετάλλων έχουν ισχυρά θεμέλια στην κεντρική ευρωπαϊκή αγορά. «Παρά τις πιέσεις στην οικονομία της Γερμανίας, οι εξαγωγικές ροές από την Ελλάδα δείχνουν ανθεκτικότητα και συνεχίζουν να ανεβαίνουν» υπογραμμίζουν οι ίδια πηγές.
Στη τρίτη θέση βρίσκεται η Κύπρος, που παραδοσιακά είναι από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της χώρα μας, καταγράφοντας μικρή υποχώρηση 2%. Ακολουθεί η Βουλγαρία, η οποία έχει ενισχυθεί κατά 4,1%, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως αγορά που απορροφά ελληνική ενέργεια, μέταλλα, υλικά και τρόφιμα και αποτελώντας ένας από τους σταθερότερους εμπορικούς προορισμούς των ελληνικών εταιρειών. Την πεντάδα ολοκληρώνουν οι ΗΠΑ, που διατηρούν μια ανοδική πορεία, παρά τις παγκόσμιες αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις νομισματικές πιέσεις.
Η πιο δυναμική αγορά του 2025
Η Ρουμανία βρίσκεται στην 6η θέση της λίστας ωστόσο αναδεικνύεται στο απόλυτο «success story» της χρονιάς, καταγράφοντας αύξηση 18,1% και έχοντας την πιο εντυπωσιακή μεταβολή της φετινής δεκάδας. Η αύξηση σε βιομηχανικά προϊόντα, σωλήνες, μέταλλα και ενέργεια αναδεικνύει τη Ρουμανία σε ανερχόμενη αγορά στρατηγικής σημασίας. Στην 7η θέση βρίσκεται το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο σημειώνει μικρή πτώση, αλλά παραμένει σημαντικός προορισμός για προϊόντα όπως τρόφιμα, φάρμακα, αλουμίνιο και πρώτες ύλες.
Η Ισπανία ανεβαίνει από την 9η θέση του 2024 στην 8η, διατηρώντας σταθερή ροή στις κατηγορίες μετάλλων, τροφίμων και πρώτων υλών, ενώ η Γαλλία ανεβαίνει μια θέση σε σχέση με πέρυσι καταλαμβάνοντας την 9η θέση και σημειώνοντας αύξηση 6,4%. Η ζήτηση για φάρμακα, μέταλλα και τρόφιμα υψηλής ποιότητας ενισχύει τη θέση της στη δεκάδα και είναι από τις αγορές που φέτος «τραβούν» προς τα πάνω τις ελληνικές εξαγωγές. Η πιο εντυπωσιακή επιστροφή στη δεκάδα είναι της Ολλανδίας, η οποία από την 15η θέση στο περσινό εννεάμηνο, περνά στην 10η χάρη στον ρόλο της ως ευρωπαϊκού διαμετακομιστικού κόμβου και στη δυναμική των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων στις βόρειες αγορές.
Οι μεγάλες αλλαγές εκτός δεκάδας
Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των ελληνικών προϊόντων για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025, αξίζει να σημειωθεί η σημαντική αύξηση των εξαγωγών (44,3%) και μεγάλη άνοδο στην κατάταξη της Κίνας -22η θέση από 29η-, της Δανίας (25η από 39η) με αύξηση 74,1% και της Ιαπωνίας (32η από 43η) με διεύρυνση κατά 38,7%. Από την άλλη πλευρά αξιοσημείωτη είναι η υποχώρηση της Σαουδικής Αραβίας (37η από 26η) με πτώση 41,3%, της Σλοβενίας (43η από 23η) με μείωση 6,1% και της Ν. Κορέας (48η από 25η) με συρρίκνωση 65,7% σε σχέση με το πρώτο εννεάμηνο του 2024. «Η πλευρά των κερδισμένων επιβεβαιώνει ότι η Ασία εξελίσσεται σε έναν από τους πιο δυναμικούς πόλους για προϊόντα υψηλής αξίας. Αντίθετα, οι απώλειες, όπως για παράδειγμα Σαουδική Αραβία και Ν. Κορέα δείχνουν ότι δεν είναι απλές διακυμάνσεις αλλά αντανακλούν δομικές αλλαγές στη ζήτηση και τις εμπορικές ροές, υποχρεώνοντας τις ελληνικές εταιρείες να επαναξιολογήσουν τη στρατηγική τους σε τρίτες χώρες εκτός Ε.Ε.» περιγράφουν στελέχη της αγοράς.
Τα 10 σημαντικότερα ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα στον κόσμο
Στην πρώτη θέση παραμένουν τα πετρελαιοειδή, τα οποία όμως καταγράφουν μεγάλη πτώση 25,6%. Η κατηγορία αυτή, που διαχρονικά έχει δυσανάλογο βάρος στην αξία των ελληνικών εξαγωγών, εμφανίζει σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογα με τις διεθνείς τιμές και τις ροές καυσίμων, γεγονός που υπενθυμίζει την ευαλωτότητα του εξαγωγικού ισοζυγίου σε παράγοντες εκτός ελληνικού ελέγχου. Ακολουθούν τα φαρμακευτικά προϊόντα, με μείωση 7,6% σε σχέση με το 2024. Παρά την υποχώρηση, ο κλάδος παραμένει ένας από τους πλέον ανταγωνιστικούς και τεχνολογικά προηγμένους της χώρας, με υψηλή προστιθέμενη αξία και σταθερή διεθνή ζήτηση.
Το πρώτο σαφώς ανοδικό σήμα στη δεκάδα προέρχεται από τα φύλλα αλουμινίου, τα οποία ενισχύονται κατά 16,8% και ανεβαίνουν στην 3η θέση. Η επίδοση αυτή επιβεβαιώνει ότι η ελληνική μεταποίηση, και ιδιαίτερα ο κλάδος των μετάλλων, έχει ισχυρή διεθνή παρουσία, τροφοδοτώντας τόσο την ευρωπαϊκή αγορά όσο και αναδυόμενες οικονομίες με προϊόντα που έχουν υψηλή ζήτηση σε κατασκευές, βιομηχανικές εφαρμογές και πράσινες τεχνολογίες. Αντίστοιχα ανοδική είναι και η εικόνα των τυριών ΠΟΠ, κυρίως της φέτας και του κεφαλοτυριού, που εμφανίζουν αύξηση περίπου 9% σε σχέση με το 2024, καταλαμβάνοντας την 4η θέση. Την πρώτη πεντάδα κλείνουν οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας με αύξηση 3,3% σε σύγκριση με το εννεάμηνο του 2024.
Την 6η θέση κατέχει το παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο ενισχύεται κατά 6,1%. Η αύξηση αυτή αποδίδεται τόσο στη ζήτηση προϊόντων υψηλής ποιότητας όσο και στις χαμηλότερες παραγωγές άλλων μεσογειακών χωρών, που ενισχύουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. Την 7η θέση καταλαμβάνουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, με αύξηση 13,8% σε σχέση με το 2024. Πρόκειται για έναν από τους πλέον διεθνοποιημένους και τεχνολογικά εξελιγμένους κλάδους της χώρας, με εξαγωγές σε δεκάδες αγορές και έντονη παρουσία στην Ευρώπη. Στην 8η και στην 9η θέση βρίσκονται τα λαχανικά και οι σωλήνες κάθε είδους, αντιστοίχως, με αύξηση για τα μεν λαχανικά 8,1% για τους δε σωλήνες 9,2%. Ενώ, την πρώτη δεκάδα ολοκληρώνουν οι εξαγωγές ασφάλτου από πετρέλαιο, με αύξηση 16,7%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο το 2024. Η ζήτηση προέρχεται κυρίως από αναπτυσσόμενες αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, επιβεβαιώνοντας ότι ο κλάδος των κατασκευών παραμένει κινητήριος μοχλός για σειρά ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων.
