Συμφωνία υπό πίεση: Γιατί η Ευρώπη αποδέχθηκε δασμούς 15% – Τι ήθελε να αποφύγει
Σε καθεστώς άμυνας βρέθηκαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αυτή την εβδομάδα, υπογράφοντας ένα προσχέδιο εμπορικής συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες που επιβάλλει δασμούς 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, ενώ καταργεί αντίστοιχους δασμούς σε αμερικανικά αυτοκίνητα και ορισμένα αγροτικά προϊόντα.
Αντιμέτωποι με επικρίσεις ότι υποχώρησαν στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον, η επίσημη απάντηση ήταν ξεκάθαρη: η συμφωνία αποτρέπει έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο. Ωστόσο, όπως αναγνωρίζουν και διπλωματικές πηγές, το τελικό αποτέλεσμα ήταν χειρότερο από τις αρχικές προσδοκίες, με το πακέτο να απαιτεί συνδυασμό παραχωρήσεων και διπλωματικών ελιγμών, σύμφωνα με του NYT.
Η κρίση ξεκίνησε στις 2 Απριλίου, όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς – αρχικά 20% για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Παρά τις προσδοκίες ότι η Ε.Ε. θα μπορούσε να πιέσει για καλύτερους όρους ή να αντεπιτεθεί, η κοινή στάση των 27 κρατών-μελών αποδείχθηκε δύσκολη, καθώς κάθε χώρα ζητούσε την προστασία των κρίσιμων βιομηχανιών της.
Με την πάροδο του χρόνου, οι απειλές της Ουάσιγκτον κλιμακώθηκαν, με τον Τραμπ να μιλά για δασμούς έως και 50%. Οι Βρυξέλλες αρχικά θεώρησαν αυτές τις κινήσεις ως διαπραγματευτικά τεχνάσματα, ωστόσο οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν —10 επισκέψεις στην Ουάσιγκτον, συνεχείς κλήσεις και ανταλλαγές μηνυμάτων— αποκάλυψαν την αδιαλλαξία των Αμερικανών. Το τελικό «σήμα» δόθηκε στη συνάντηση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Ντόναλντ Τραμπ σε γήπεδο γκολφ στη Σκωτία.
Σταδιακά, οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές άρχισαν να κινούνται προς έναν συμβιβασμό, που περιλάμβανε την αποδοχή δασμών 15%, όριο στο οποίο κατέληξαν και άλλοι μεγάλοι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ. Ωστόσο, η Ε.Ε. διατήρησε «κόκκινες γραμμές», αρνούμενη να αλλάξει τους κανόνες για τις ψηφιακές υπηρεσίες ή να δεχθεί ευαίσθητα προϊόντα όπως το κοτόπουλο και το μοσχάρι εκτός των ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Παράλληλα, ορισμένες από τις παραχωρήσεις που γιορτάζει η Ουάσιγκτον —όπως οι αυξημένες εισαγωγές αμερικανικής ενέργειας— θα συνέβαιναν ούτως ή άλλως, καθώς η Ευρώπη εδώ και καιρό αναζητά εναλλακτικές πηγές ενέργειας για να περιορίσει την εξάρτηση από τη Ρωσία.
«Δεν ήταν μόνο θέμα δασμών, αλλά και ασφάλειας», δήλωσε ο Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς, περιγράφοντας την τελική απόφαση ως αναγκαίο συμβιβασμό για να αποφευχθούν βαθύτερες εντάσεις με τον βασικό στρατηγικό εταίρο της Γηραιάς Ηπείρου.
