Σχέδιο ανάγκης και όχι λύση: Πώς η ΕΕ κατέληξε στο δάνειο των 90 δισ. για την Ουκρανία
- Το Politico χαρακτηρίζει τη συμφωνία «σχέδιο έκτακτης ανάγκης»
- Αποτυχία χρήσης παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων
- Πλήγμα για Μερτς και φον ντερ Λάιεν μετά από 16 ώρες διαπραγματεύσεων
Ως μια λύση που περισσότερο αποκαλύπτει τις αδυναμίες της Ευρώπης παρά τη βούλησή της να στηρίξει απερίφραστα την Ουκρανία περιγράφει το Politico το δάνειο των 90 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής, μετά την αποτυχία αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ιστοσελίδα, το αποτέλεσμα των 16 ωρών σκληρών διαπραγματεύσεων που ολοκληρώθηκαν τα ξημερώματα της Παρασκευής συνιστά «σημαντική ήττα» τόσο για τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς όσο και για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι οποίοι είχαν επενδύσει πολιτικά στη λύση της χρήσης των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων.
Αντί αυτής, επελέγη ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης βασισμένο στο κοινό χρέος της ΕΕ, το οποίο προωθούσε εδώ και εβδομάδες ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ ντε Βέβερ. Το σχέδιο, ωστόσο, άφησε εκτός τρεις χώρες – την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία – ανοίγοντας, κατά το Politico, μια νέα πληγή στην ενότητα της Ένωσης.
Μια «σανίδα σωτηρίας», όχι η ιδανική λύση
Το δάνειο των 90 δισ. ευρώ παρέχει κρίσιμη στήριξη στην ουκρανική οικονομία, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο κρίσης ρευστότητας ήδη από την επόμενη άνοιξη, με τον πόλεμο να μπαίνει στο τέταρτο έτος του. Ωστόσο, όπως σημειώνει το Politico, δεν πρόκειται για τη λύση που είχαν προωθήσει η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την προετοιμασία της συνόδου.
«Αν και η συμφωνία επιτρέπει σε όλους να διεκδικήσουν τη νίκη, αυτή δεν ήταν η λύση που ήθελαν», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Ο ρόλος του Βελγίου και το μπλοκάρισμα
Καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος του Βελγίου, όπου βρίσκονται κατατεθειμένα τα περισσότερα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Ο Μπαρτ ντε Βέβερ απέρριψε εκ νέου τη χρήση τους, επικαλούμενος τον κίνδυνο νομικών προσφυγών και πιθανών αντιποίνων από τη Μόσχα.
«Η πολιτική δεν είναι συναισθηματική υπόθεση και η λογική επικράτησε», δήλωσε ο ίδιος, απαντώντας στις επικρίσεις όσων ήθελαν να «τιμωρήσουν τον Πούτιν παίρνοντας τα χρήματά του».
Παρότι η λύση του κοινού χρέους δεν ήταν δημοφιλής στη Γερμανία και στις χώρες του Βορρά –που παραδοσιακά αντιτίθενται στην αμοιβαιοποίηση χρέους– τελικά επικράτησε λόγω της επείγουσας ανάγκης χρηματοδότησης της Ουκρανίας. «Αποδείχθηκε η πιο ρεαλιστική και πρακτική λύση», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Το Plan B και τα αναπάντητα ερωτήματα
Το Politico σημειώνει ότι το βασικό ερώτημα παραμένει: τι είναι πραγματικά διατεθειμένοι να προσφέρουν οι 27 για να στηρίξουν την Ουκρανία; Η απάντηση, κατά την ανάλυση, είναι «ιδανικά, τα χρήματα κάποιου άλλου».
Στο κείμενο συμπερασμάτων αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον για την αποπληρωμή του δανείου, χωρίς όμως σαφή δέσμευση.
Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει χρηματοδοτικό κενό ύψους 72 δισ. ευρώ το επόμενο έτος, γεγονός που καθιστά τη συμφωνία αναγκαία αλλά όχι επαρκή.
Μια Ευρώπη κουρασμένη
Η ανάλυση του Politico καταλήγει σε ένα πιο ανησυχητικό συμπέρασμα: σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, οι ψηφοφόροι δείχνουν να χάνουν το ενδιαφέρον τους για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Δημοσκόπηση του Politico σε πέντε δυτικές χώρες δείχνει ότι Γερμανοί και Γάλλοι είναι ακόμη πιο απρόθυμοι να συνεχίσουν τη στήριξη από ό,τι οι Αμερικανοί.
Αντιμέτωποι με αυτό το πολιτικό κόστος και τις εσωτερικές αντιθέσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέλεξαν, σύμφωνα με το Politico, «την ευκολότερη λύση». Και ακόμη και αυτή αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολη.
