Τα αχαρτογράφητα νερά της υπόθεσης «Κομισιόν εναντίον Apple»

Ο CEO της Apple, Τιμ Κουκ, δήλωσε ότι θα προσφύγει δικαστικά κατά της απόφασης της Κομισιόν να επιβάλλει πρόστιμο 13 δισ. ευρώ στην εταιρεία εξαιτίας των συμφωνιών με την Ιρλανδία για την αποφυγή πληρωμής φόρων. Ο ίδιος δήλωσε, μάλιστα, βέβαιος ότι θα δικαιωθεί.

Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά, σύμφωνα με περισσότερους από δώδεκα νομικούς, συμπεριλαμβανομένων τριών οργανισμών που ειδικεύονται στις εφέσεις. Όπως ανέφεραν στο Reuters είναι απίθανο να προβλέψει κανείς την έκβαση μιας υπόθεσης που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο.

Οι υποθέσεις που αφορούν παράνομη κρατική βοήθεια σε ιδιωτικές εταιρείες επικεντρώνονταν ως τώρα σε φανερά νομοθετήματα που είχαν να κάνουν με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Όμως η υπόθεση Ιρλανδίας-Apple έχει να κάνει με τις αιτιάσεις της Κομισιόν ότι κράτος και εταιρεία προχώρησαν σε μυστικές φορολογικές συμφωνίες με ανταλλάγματα τόσο γενναιόδωρα, που ξεπερνούσαν κάθε άλλη περίπτωση.

Η Κομισιόν θεωρεί ότι κι άλλες χώρες εκτός της Ιρλανδίας προσφέρουν σε εταιρείες τη δυνατότητα να ιδρύσουν εικονικά παραρτήματα τα οποία δεν έχουν καμία φυσική έδρα και απαλλάσσονται ακόμη και πλήρως από οποιαδήποτε φορολογική υποχρέωση. Κι αυτό γίνεται εν γνώση των κυβερνήσεων τους.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Η απόφαση μας βασίζεται σε στοιχεία της ίδιας της Apple»

Ειδικοί αναφέρουν ότι πρόθεση των δικαστικών που θα ασχοληθούν με την προσφυγή της Apple θα είναι να διερευνήσουν εάν η Κομισιόν έδρασε πέρα από τη δικαιοδοσία της αναφορικά με την άσκηση φορολογικής πολιτικής από τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

«Όπως το ακούει κανείς, αυτό το οποίο έκαναν η Apple και η Ιρλανδία φαντάζει εξοργιστικό, αλλά η τελευταία λέξη δεν έχει ακόμη ειπωθεί για το εάν η Κομισιόν μπορεί να χρησιμοποιεί στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν εάν μια πράξη αποτελεί ή όχι κρατική ενίσχυση», δήλωσε στο αμερικανικό Fortune ο καθηγητής νομικής του πανεπιστημίου του Λουξεμβούργου, Χέργουινγκ Χόφμαν.

Η Κομισιόν διερευνά ήδη παρόμοιες υποθέσεις μεταφοράς κερδών που αφορούν την Fiat, την McDonald’s, την Starbucks και την Amazon. Οι ίδιες οι εταιρείες αλλά και οι εμπλεκόμενες χώρες, αρνούνται κάθε πιθανότητα κρατικής ενίσχυσης και ιδιαίτερης αντιμετώπισης.

Ορισμένοι νομικοί υποστηρίζουν ότι η αντιμετώπιση της Apple από τις ιρλανδικές αρχές ήταν απολύτως νόμιμη στη χώρα, και προσβάσιμη σε οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση επιθυμούσε να κάνει το ίδιο. Κάτι το οποίο, θεωρητικά, αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό στις σχέσεις της αμερικανικής εταιρείας με την Ιρλανδία.

Όμως άλλοι νομικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η ανορθόδοξη φορολογική δομή της Apple –η οποία περιλαμβάνει εταιρείες χωρίς καμία φορολογική έδρα- σημαίνει πως στην πραγματικότητα τη βοήθησε να απολαμβάνει φορολογικές διευκολύνσεις στις οποίες δεν έχει πρόσβαση σχεδόν κανείς. Κι όταν αυτές οι διευκολύνσεις καταλήγουν σε φορολόγηση κάτω του 1%, τότε μιλάμε για μια εξαιρετικά ξεχωριστή περίπτωση.

«Εάν πόνταρα τα λεφτά μου κάπου, τότε αυτό θα ήταν κατά της Apple και της πιθανότητας να ανατρέψει αυτό το επιχείρημα», δήλωσε στο Fortune ο συνεργάτης της Baker Potts στις Βρυξέλλες, Τζορτζ Πέρις.

Γιατί το πρόστιμο της Apple είναι χειρότερο για τους μετόχους απ’ ό,τι φαίνεται

Ο δρόμος του Ανώτατου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι ανοιχτός για την Apple. Ακόμη κι αν το ίδιο τάσσεται συνήθως θετικά υπέρ της Κομισιόν, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με υποθέσεις κρατικών ενισχύσεων, όπου δεν πάει πάντα με τα νερά της Επιτροπής.

Τα πάντα όμως καταλήγουν στην πολιτική, κι αυτή η υπόθεση έχει ιδιαίτερες πολιτικές προεκτάσεις. Γαλλία και Γερμανία έχουν ήδη πάρει το μέρος της Κομισιόν στην υπόθεση, ενώ η Βρετανία έχει υποβάλει τις παρατηρήσεις της για την παρόμοια υπόθεση “Κομισιόν εναντίον Fiat”, σύμφωνα με νομικούς που εμπλέκονται σε αυτή. Πάντως εκπρόσωπος του Δικαστηρίου διέψευσε οποιεσδήποτε πολιτικές επιρροές στις αποφάσεις του.

Ορισμένοι υποστηρίζουν πως μπορεί μεν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να υποστηρίξει τη θέση της Κομισιόν σχετικά με τις ενδοεταιρικές μεταφορές κερδών, αλλά ίσως αντικρούσει τους υπολογισμούς της Επιτροπής για το ύψος του προστίμου στην Apple. Σε περίπτωση όμως που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κερδίσει την υπόθεση, τότε θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για πολλές ακόμη αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκό έδαφος για να ελαχιστοποιήσουν τη φορολόγηση των κερδών τους στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με έρευνα του Reuters το 2013, είχε διαπιστωθεί ότι το 74% των 50 μεγαλύτερων αμερικανικών τεχνολογικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των Google και Facebook, χρησιμοποιούν την ίδια ακριβώς πρακτική με την Apple.

Η Ιρλανδία καλείται πλέον να αποφασίσει πόσα ακριβώς τής χρωστά η Apple, ποσό το οποίο πληρώνεται τυπικά πριν την πραγματοποίηση της έφεσης με βάση τη μεθοδολογία της Κομισιόν.

Παρόλα αυτά ο ιδιόρρυθμος χαρακτήρας της υπόθεσης της Apple ίσως καθυστερήσει αυτήν την πληρωμή. Η ίδια η Κομισιόν έχει παραδεχτεί ότι κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να ζητήσουν μερίδιο από τα 13 δισ. ευρώ, μέσω της εκ νέου φορολογικής αξιολόγησης των θυγατρικών της Apple στο δικό τους έδαφος.

Πάντως με βάση την εμπειρία τους, νομικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η υπόθεση αναμένεται να κρατήσει για δύο με τρία χρόνια, ενώ η υπόθεση της έφεσης ίσως πάρει δύο ακόμη επιπλέον έτη.

Διαβάστε επίσης: 

Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας προσφεύγει κατά της Κομισιόν για το πρόστιμο στην Apple