Τι οδήγησε τον Τραμπ να δηλώσει ότι η Κίνα χειραγωγεί το νόμισμά της
Δεν συνέβη την πρώτη μέρα της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, όπως είχε ο ίδιος δεσμευτεί, αλλά 2½ χρόνια αργότερα ο Τραμπ εκπλήρωσε μία από τις βασικές υποσχέσεις της εκστρατείας του: να ονομαστεί επισήμως η Κίνα «χειραγωγός νομίσματος».
Η ασυνήθιστη από πολλές απόψεις ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών ήρθε λίγες ώρες αφότου η Κίνα επέτρεψε να αποδυναμωθεί το γουάν περαιτέρω, πέρα από την αναλογία 7 γουάν προς 1 δολάριο – ένα όριο που δεν είχε ξεπεραστεί για πάνω από μια δεκαετία. Ο Τραμπ «τιτίβισε» ότι η κίνηση αυτή «ονομάζεται χειραγώγηση νομίσματος» και ότι συνιστά «σοβαρή παραβίαση».
Η απάντηση των Ηνωμένων Πολιτειών σηματοδοτεί την περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου που ο Τραμπ ξεκίνησε το 2018 ισχυριζόμενος ότι η Κίνα είχε για χρόνια υποκλέψει πνευματική ιδιοκτησία και θέσεις εργασίας στη μεταποίηση από τις ΗΠΑ.
Ο όρος «χειραγωγός νομίσματος» δεν σημαίνει κάτι χειροπιαστό – τουλάχιστον για την ώρα. Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία αναφορικά με τις κυρώσεις, η Κίνα θα μπορούσε να αποκλειστεί από τις συμβάσεις κρατικών προμηθειών των ΗΠΑ και ο υπουργός Οικονομικών μπορεί να ζητήσει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να παρακολουθεί αυστηρότερα τις νομισματικές πολιτικές της Κίνας.
Όμως, όλα αυτά μπορούν να συμβούν μόνο αν οι ΗΠΑ διαπιστώσουν ανεπαρκή πρόοδο ένα χρόνο μετά τον επίσημο χαρακτηρισμό της Κίνας ως «χειραγωγό νομίσματος». Μία σχετική ποινή – η διακοπή παροχής νέας βοήθειας από την Overseas Private Investment Corp., μια κυβερνητική υπηρεσία των ΗΠΑ που συμβάλλει σε αναπτυξιακά έργα – έχει ήδη τεθεί σε ισχύ· ο Πρόεδρος George H.W. Bush την επέβαλλε το 1990 στο πλαίσιο ενός πακέτου κυρώσεων ως αντίδραση στην καταστολή των διαδηλώσεων στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.
Αμερικανοί πολιτικοί έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα την ασιατική χώρα ότι υποτιμά το γουάν έναντι του δολαρίου για να βοηθήσει τους εξαγωγείς της καθιστώντας τα προϊόντα τους φθηνότερα στο εξωτερικό. Ωστόσο, διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ δίστασαν να προβούν σε μια τέτοια κίνηση, ανησυχώντας για τη διπλωματική ρήξη. Σήμερα, με τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας να είναι ήδη κάκιστες αφότου ο Τραμπ επέβαλε δασμούς δισεκατομμυρίων δολαρίων στις εισαγωγές από την Κίνα, ο χαρακτηρισμός της Κίνας ως «χειραγωγός νομίσματος» από τις ΗΠΑ δεν προκαλεί και τόσο εντύπωση.
Όσο για το αν πράγματι η Κίνα χειραγωγεί το νόμισμά της, η απάντηση εξαρτάται απ’ το ποιον θα ρωτήσετε. Το γουάν δεν κυμαίνεται ελεύθερα· η διαχείρισή του βασίζεται σε ένα αρκετά αδιαφανές σύστημα στο οποίο η κεντρική τράπεζα – η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας – καθορίζει τα ημερήσια επιτόκια αναφοράς. Αν και οι ανταγωνιστές της Κίνας – και δεν αναφερόμαστε μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες – έχουν διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα ότι ένα αυθαίρετα υποτιμημένο γουάν δίνει στους κινέζους εξαγωγείς ένα αθέμιτο πλεονέκτημα, κατά την τελευταία δεκαετία η Κίνα φρόντισε να λάβει μέτρα για να αφήσει την αξία του γουάν να κυμαίνεται ελεύθερα έναντι του δολαρίου ΗΠΑ.
Διαβάστε ακόμη: Η Ουάσινγκτον ρίχνει τους τόνους απέναντι στην Κίνα και οι αγορές ανακάμπτουν
