Τραμπ στη Μέση Ανατολή: Συμφωνίες-μαμούθ, AI και «Ζώνη Ελευθερίας» στη Γάζα
Σε μια τετραήμερη περιοδεία με έντονη οικονομική και γεωπολιτική χροιά, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επιχειρώντας να επανατοποθετήσει τις ΗΠΑ στο επίκεντρο των εξελίξεων της Μέσης Ανατολής. Στην ατζέντα του περιλαμβάνονταν συμφωνίες-ρεκόρ σε άμυνα, ενέργεια και τεχνητή νοημοσύνη, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσαν οι δηλώσεις του για τη Γάζα και τη συνεργασία με την OpenAI.
Σαουδική Αραβία: Συναντήσεις με ιστορική βαρύτητα
Το ταξίδι του Τραμπ ξεκίνησε από το Ριάντ, όπου υπογράφηκαν συμφωνίες ύψους 600 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένου εξοπλιστικού πακέτου αξίας 142 δισ. δολαρίων. Σημαντική στιγμή αποτέλεσε η πρώτη συνάντηση Αμερικανού προέδρου με τον νέο πρόεδρο της Συρίας, Ahmed al-Sharaa, εδώ και 25 χρόνια. Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν την άρση των κυρώσεων κατά της Δαμασκού, εξέλιξη που προκαλεί ήδη αντιδράσεις στην Ουάσινγκτον και το Ισραήλ.
Κατάρ: Οικονομικές συμφωνίες και πολιτικές «βόμβες»
Στη Ντόχα, το Κατάρ δεσμεύθηκε να αγοράσει 210 αεροσκάφη της Boeing, συνολικής αξίας 96 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, η μεγαλύτερη αίσθηση προκλήθηκε από την επαναφορά της πρότασης Τραμπ για τη δημιουργία μιας «Ζώνης Ελευθερίας» στη Γάζα, υπό αμερικανική διαχείριση. Η πρόταση περιγράφει μια αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή με διεθνή επιτήρηση, αμερικανική υποδομή και ανθρωπιστική διαχείριση — πρόταση που συνάντησε από έντονη δυσπιστία μέχρι και χλευασμό τόσο από Παλαιστινίους όσο και από Ισραηλινούς αναλυτές.
ΗΑΕ: OpenAI και η μεγαλύτερη εγκατάσταση AI στον κόσμο
Στο Άμπου Ντάμπι, η περιοδεία ολοκληρώθηκε με μια σημαντική ανακοίνωση: τη δημιουργία του μεγαλύτερου κέντρου δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης εκτός ΗΠΑ, με ισχύ 5 GW, σε συνεργασία με την OpenAI και την εταιρεία G42. Το έργο αναμένεται να τοποθετήσει τα ΗΑΕ στο επίκεντρο της τεχνολογικής καινοτομίας, σε μια συγκυρία όπου ο έλεγχος των πόρων AI λαμβάνει παγκόσμιες γεωπολιτικές διαστάσεις.
Την ώρα που μιλούσε για ειρήνη…
Η περιοδεία Τραμπ συνέπεσε με νέα ρωσικά πλήγματα στην Ουκρανία και με αναζωπύρωση των συγκρούσεων στη Λωρίδα της Γάζας. Οι ισραηλινές επιδρομές φέρεται να σκότωσαν ιρανικών, με τον Τραμπ να δηλώνει απλώς ότι «θα φροντίσει να ρυθμιστεί το θέμα», χωρίς να ανακοινώσει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο εκεχειρίας. Αντιδράσεις προκάλεσε και η δήλωσή του πως «το Ιράν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει» σε σχέση με τις πυρηνικές του φιλοδοξίες.
Έντονο παρασκήνιο και αντιδράσεις
Πίσω από τις επίσημες συμφωνίες, το παρασκήνιο υπήρξε έντονο. Η πρόταση για την «αμερικανική διαχείριση» της Γάζας έχει χαρακτηριστεί από Παλαιστινιακές πηγές ως «πολιτική παγίδα». Την ίδια στιγμή, η προσέγγιση Τραμπ προς τον Άσαντ και οι υπαινιγμοί περί αναγνώρισης νέων συριακών ή ιρανικών πολιτικών αρχών θέτουν σε δοκιμασία τις σχέσεις των ΗΠΑ με το Ισραήλ και την ΕΕ.
