Τραμπ: Ο Πούτιν δεν είναι έτοιμος να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, πιστεύει ότι κερδίζει
Σε τηλεφωνική επικοινωνία τη Δευτέρα, ο πρόεδρος Τραμπ είπε σε Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν είναι έτοιμος να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία επειδή πιστεύει ότι κερδίζει, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.
Η παραδοχή αυτή επιβεβαίωσε αυτό που οι Ευρωπαίοι πίστευαν εδώ και καιρό για τον Πούτιν — αλλά ήταν η πρώτη φορά που το άκουγαν από τον Τραμπ. Ερχόταν επίσης σε αντίθεση με όσα συχνά έχει πει δημοσίως ο Τραμπ, ότι δηλαδή πιστεύει πως ο Πούτιν θέλει ειλικρινά την ειρήνη.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει και παρέπεμψε στη σχετική ανάρτηση του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα, σχετικά με τη συνομιλία του με τον Πούτιν. «Ο τόνος και το πνεύμα της συνομιλίας ήταν εξαιρετικά. Αν δεν ήταν, θα το έλεγα τώρα», ανέφερε ο ίδιος.
Αν και ο Τραμπ φαίνεται να έχει αποδεχτεί την ιδέα ότι ο Πούτιν δεν είναι έτοιμος για ειρήνη, αυτό δεν τον έχει οδηγήσει στο να κάνει αυτό που οι Ευρωπαίοι και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι του ζητούν: να εντείνει τη μάχη κατά της Ρωσίας.
Ο Τραμπ είχε πραγματοποιήσει τηλεδιάσκεψη με Ευρωπαίους ηγέτες την Κυριακή —μία ημέρα πριν τη δίωρη συνομιλία του με τον Πούτιν. Τότε είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις αν ο Πούτιν αρνηθεί κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τη συζήτηση.
Μέχρι τη Δευτέρα, είχε αλλάξει στάση. Δεν ήταν έτοιμος να το κάνει. Αντίθετα, δήλωσε ότι ήθελε να προχωρήσουν γρήγορα συνομιλίες χαμηλού επιπέδου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στο Βατικανό.
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν ο Ζελένσκι, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ήταν εν μέρει η κορύφωση μιας ευρωπαϊκής διπλωματικής εκστρατείας που ξεκίνησε περίπου δέκα ημέρες νωρίτερα, με σκοπό να πιέσει τον Τραμπ να ασκήσει πίεση στον Πούτιν.
Αν και τελικά η προσπάθεια δεν οδήγησε στην επιβολή επιπλέον κυρώσεων, οι Ευρωπαίοι είδαν κάποια θετικά αποτελέσματα. Η διαδικασία βοήθησε να ξεκαθαρίσει —ακόμα και για τον Τραμπ— πού στέκεται ο Πούτιν: δεν είναι διατεθειμένος να σταματήσει τον πόλεμο σε αυτή τη φάση. Και για τους Ευρωπαίους, αυτό υπογράμμισε ότι πλέον εναπόκειται κυρίως σε αυτούς να στηρίξουν την Ουκρανία. Όπως ανέφεραν οι πηγές, οι Ευρωπαίοι δεν πιστεύουν ότι η διοίκηση Τραμπ θα σταματήσει τις εξαγωγές αμερικανικών όπλων, εφόσον η Ευρώπη ή η Ουκρανία πληρώνουν γι’ αυτές.
«Αυτός δεν είναι δικός μου πόλεμος», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα, μετά τη συνομιλία του με τον Πούτιν. «Μπλεχτήκαμε σε κάτι που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχαμε αναμειχθεί».
Στην τηλεδιάσκεψη της Κυριακής με Ευρωπαίους ηγέτες —μεταξύ των οποίων ο Μακρόν, ο Μερτς, η Μελόνι και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ— ο Τραμπ είχε αναφέρει ότι θα έστελνε τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον ειδικό απεσταλμένο Κιθ Κέλογκ στις συνομιλίες που πλέον αναμένεται να διεξαχθούν στο Βατικανό. Τη Δευτέρα, ωστόσο, ο Τραμπ εμφανίστηκε αβέβαιος για τον ρόλο των ΗΠΑ, σύμφωνα με μία από τις πηγές που ενημερώθηκαν για τη συνομιλία.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες επέμειναν ότι το αποτέλεσμα των συνομιλιών στο Βατικανό πρέπει να είναι μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός. Όμως ο Τραμπ απέφυγε ξανά να υιοθετήσει τον όρο, λέγοντας ότι δεν του αρέσει η λέξη “άνευ όρων”. Δήλωσε ότι ποτέ δεν έχει χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο —αν και τον χρησιμοποίησε όταν ζήτησε κατάπαυση πυρός 30 ημερών σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social στις 8 Μαΐου. Τελικά οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν να εγκαταλείψουν την επιμονή τους στον συγκεκριμένο όρο.
Η ευρωπαϊκή διπλωματική πίεση προς τον Τραμπ να πιέσει τη Ρωσία εντάθηκε όταν ο Μερτς, ο συντηρητικός Γερμανός καγκελάριος, ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές του μήνα. Ο Μερτς είναι πολύ πιο πρόθυμος να αντιμετωπίσει τον Πούτιν σε σχέση με τον κεντροαριστερό προκάτοχό του, Όλαφ Σολτς. Σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ο κυβερνητικός του συνασπισμός βοήθησε στην αναθεώρηση του γερμανικού συντάγματος, ώστε να επιτρέψει στη χώρα μεγαλύτερη ευελιξία στον δανεισμό για στρατιωτικές δαπάνες και υποστήριξη της Ουκρανίας.
Στις 10 Μαΐου, οι Μερτς, Μακρόν, Στάρμερ και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ πραγματοποίησαν αιφνιδιαστική επίσκεψη στον Ζελένσκι στο Κίεβο. Τον προέτρεψαν να αποδεχτεί όσα ζητά ο Τραμπ, ώστε να φανεί ξεκάθαρα η απροθυμία του Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο. Στη συνέχεια, από την επίσημη κατοικία του Ζελένσκι, κάλεσαν τον Τραμπ από το κινητό του Μακρόν, λέγοντάς του ότι η Ευρώπη και η Ουκρανία στήριζαν πλήρως το κάλεσμά του για κατάπαυση πυρός 30 ημερών. Οι Ευρωπαίοι απείλησαν δημόσια με νέες κυρώσεις τον Πούτιν αν δεν αποδεχόταν την πρόταση.
Ο Πούτιν απάντησε στην εντεινόμενη πίεση από Ευρώπη και Ουάσινγκτον προτείνοντας την πρώτη άμεση διαπραγμάτευση με την Ουκρανία εδώ και τρία χρόνια. Ο Τραμπ άρπαξε την ευκαιρία, λέγοντας μάλιστα κάποια στιγμή ότι θα μπορούσε να πάει στην Τουρκία για να συμμετάσχει στις συνομιλίες.
Μια συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μέσα σε λίγες ημέρες, αλλά ο Πούτιν δεν παρευρέθηκε. Έστειλε εκπροσώπους χαμηλότερου επιπέδου, οι οποίοι επανέλαβαν απαιτήσεις που η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτες.
Μετά την απουσία του Πούτιν από την Κωνσταντινούπολη, οι Ευρωπαίοι πίεσαν ξανά τον Τραμπ να ασκήσει περισσότερη πίεση στον Ρώσο ηγέτη. Ενέκριναν ήπιες νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και συνεχίζουν να επεξεργάζονται ένα πιο αυστηρό πακέτο μέτρων. Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι είχε προγραμματίσει τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν, λέγοντας ότι η ειρηνευτική προοπτική μπορεί να προχωρήσει μόνο αν μιλήσουν οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Όταν ο Τραμπ μίλησε με τους Ευρωπαίους την Κυριακή, πριν την κλήση στον Πούτιν, έδειξε ότι οι ΗΠΑ ίσως ενωθούν με την Ευρώπη στην επιβολή κυρώσεων στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας και στις τραπεζικές συναλλαγές. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, στενός σύμμαχος του Τραμπ, δήλωσε την Τετάρτη ότι έχει συγκεντρώσει 81 συνυποστηρικτές για νομοσχέδιο που θα ενισχύσει σημαντικά τις κυρώσεις στην ενέργεια και άλλους τομείς της ρωσικής οικονομίας.
Η τηλεδιάσκεψη της Κυριακής είχε και στιγμές αυθορμητισμού από τον Τραμπ, με ανάμεικτα σχόλια επαίνου και κριτικής προς τους Ευρωπαίους ηγέτες. Εξήρε τα αγγλικά του Μερτς, λέγοντας: «Μου αρέσουν ακόμη περισσότερο με τη γερμανική σας προφορά», σύμφωνα με παριστάμενο στη συνομιλία.
Σε άλλο σημείο, παρεξέκλινε από το θέμα για να επιτεθεί στις μεταναστευτικές πολιτικές της Ευρώπης. Ο Τραμπ είπε ότι η ανεξέλεγκτη μετανάστευση οδηγεί τις χώρες τους στα «πρόθυρα της κατάρρευσης».
Ο Μακρόν, που διατηρεί τη μακροβιότερη σχέση με τον Τραμπ μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, του ζήτησε να σταματήσει. «Δεν μπορείς να προσβάλλεις τα έθνη μας, Ντόναλντ», του είπε, σύμφωνα με άτομο που συμμετείχε στη συνομιλία.
Ωστόσο, το γενικό κλίμα της τηλεδιάσκεψης ήταν θετικό, ανέφεραν οι πηγές. Κάποιοι αποκόμισαν την εντύπωση ότι ο Τραμπ ίσως τελικά στηρίξει νέες κυρώσεις αν ο Πούτιν δεν συμφωνήσει σε κατάπαυση πυρός. Αλλά οι ελπίδες αυτές διαψεύστηκαν την επόμενη μέρα. Οι συνομιλίες στο Βατικανό αναμένεται να ξεκινήσουν στα μέσα Ιουνίου.
