Ο «Προμηθέας» της Tesla Motors

Ο τρόπος για να περιγράψεις το αντικείµενο εργασίας του Κωνσταντίνου Λάσκαρη στην Tesla Motors δεν µπορεί να περιοριστεί σε έναν τίτλο. Το «επικεφαλής Έρευνας και Σχεδιασµού Ηλεκτρικών Κινητήρων» σε µία από τις πιο καινοτόµες επιχειρήσεις της Silicon Valley δεν αρκεί για να αποδώσει τη συµβολή του στην εξέλιξη της τεχνολογίας της ηλεκτροκίνησης, την οποία «υπηρετεί» από τα φοιτητικά του χρόνια µέχρι σήµερα. «Στην ουσία, ερευνώ τους µηχανισµούς µε τους οποίους εκδηλώνονται τα φυσικά φαινόµενα όταν λειτουργεί ένας κινητήρας, ενώ παράλληλα γράφω το λογισµικό µε το οποίο σχεδιάζουµε τον κινητήρα» εξηγεί µε µια πρόταση στο Fortune τον ρόλο του στην Tesla.

Όντας επικεφαλής της οµάδας έρευνας και Ανάπτυξης για την τεχνολογία των ηλεκτροκινητήρων, ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης εµπλέκεται στη δηµιουργία της «καρδιάς» των αυτοκινήτων της από την αρχή έως την τελευταία φάση. Ο ηλεκτροκινητήρας της Tesla κρύβει πίσω του µια σειρά πολύµηνων εργασιών, δοκιµών και ερευνών. Το υπολογιστικό πρόγραµµα της οµάδας του Κωνσταντίνου Λάσκαρη, που αφορά τη βελτιστοποίηση της γεωµετρίας των ηλεκτρικών κινητήρων, εξετάζει τα δεδοµένα που εισέρχονται στο λογισµικό και τρέχει σε super computer των 500 και πλέον πυρήνων, έως ότου οδηγήσει στην καλύτερη µηχανή που µπορεί να σχεδιαστεί. «Η εργασία µου σχετίζεται µε τα µαθηµατικά, τη φυσική και την επιστήµη των υπολογιστών. Βάζεις όλα τα δεδοµένα στον κώδικα, τον “τρέχεις” και έπειτα βλέπεις τα αποτελέσµατα. Μετράς µετά τον κινητήρα στο δυναµόµετρο και ύστερα διαπιστώνεις πόσο απέχουν τα πραγµατικά δεδοµένα από αυτό που προσοµοίωσες. Μ’ αυτόν τον τρόπο, µειώνοντας δηλαδή αυτό το κενό, έρχεται η επιβράβευση για τα µοντέλα που έχουµε κατασκευάσει».

Το εν λόγω υπολογιστικό µοντέλο χρησιµοποιείται για να ελέγξει εκατοµµύρια πιθανούς κινητήρες, ούτως ώστε να βελτιστοποιηθεί η ανάπτυξη εκείνου που, κατά κάποιον τρόπο, θεωρείται ιδανικός. Στόχος αυτής της εργασίας είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους του κινητήριου συστήµατος, προκειµένου να αποδίδει περισσότερα µίλια ανά φόρτιση, µικρότερα και φτηνότερα µηχανικά µέσα, καθώς και περισσότερη ανταγωνιστικότητα για το τελικό προϊόν.

Η αρχή έγινε με ένα Smart

Ολοκληρώνοντας τις µεταπτυχιακές σπουδές του στο Imperial College του Λονδίνου, ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης εργάστηκε στην Ελλάδα ως ηλεκτρολόγος µηχανικός και κατόπιν, έπειτα από τρία χρόνια, επέστρεψε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, προκειµένου να ακολουθήσει το πάθος του, εκπονώντας τη διδακτορική διατριβή του πάνω σε ηλεκτρικά κινητήρια συστήµατα υψηλών επιδόσεων. «Το 2002 τελείωνα το Πολυτεχνείο ως προπτυχιακός φοιτητής. Έκανα τη διπλωµατική µου πάνω σε κινητήρες για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Από τότε ήξερα ότι ο εν λόγω τοµέας έχει µεγάλες προοπτικές και δεν µπορούσα να δεχτώ την άποψη των περισσοτέρων –συµπεριλαµβανοµένου του καθηγητή µου– που έλεγαν πως η αχίλλειος πτέρνα είναι η µπαταρία. Μου ήταν δύσκολο να βρω τότε επιχειρήµατα, αλλά είχα καταλάβει τις προοπτικές προτού αυτό γίνει αυτονόητο».

Πριν ασχοληθεί µε το διδακτορικό του, και αφού πρώτα εργάστηκε για κάποιο διάστηµα σε µια γερµανική πολυεθνική, ο Κωνσταντίνος είχε ήδη προβεί σε σειρά δηµοσιεύσεων και κατασκευών πρωτότυπων κινητήρων. Το Smart που οδηγούσε τότε και βρισκόταν τον περισσότερο χρόνο στο γκαράζ του εργαστηρίου στο Πολυτεχνείο έγινε στα χέρια του πλήρως ηλεκτρικό. «Κατασκεύασα µόνος µου τον κινητήρα, το inverter, το control, την µπαταρία. Κι αυτό ήταν κάτι που είδα ότι επηρέαζε τον κόσµο γύρω µου».

Από τον «Προμηθέα» στην Τesla

Στο πάθος για τους ηλεκτροκινητήρες προστέθηκε το πρόγραµµα «Προµηθέας», µια ιδέα ενός προπτυχιακού φοιτητή η οποία έγινε πράξη το 2008 µε τον συνιδρυτή της οµάδας τον Κωνσταντίνο Λάσκαρη. Έξι προπτυχιακοί φοιτητές κατασκεύασαν υπό τη δική του καθοδήγηση τον «Πυρφόρο», ένα πρωτότυπο ηλεκτρικό αυτοκίνητο το οποίο έτρεξε σε µια σειρά αγώνων –και συνεχίζει ακόµη και σήµερα– βελτιώνοντας διαρκώς τις επιδόσεις του. «Το 2011 µε τον “Προµηθέα” σπάσαµε οκτώ φορές το πανελλήνιο ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 360 χλµ. µε µία κιλοβατώρα. Το κινητήριο σύστηµά του ήταν σχεδιασµένο και κατασκευασµένο στο εργαστήριο». Όπως σηµειώνει ο ίδιος, ο «Προµηθέας» ήταν ένα από τα λιθαράκια που οδήγησε τον ίδιο, αλλά και τέσσερις από τους καλύτερους συναδέλφους του στο πρόγραµµα, στην Καλιφόρνια και την Tesla. «Όλοι οι άνθρωποι του προγράµµατος έκαναν στην πορεία πολύ σπουδαίες καριέρες, όµως τους καλύτερους από αυτούς τους πήραν στην Tesla. Οι Αµερικανοί είδαν ότι πρόκειται για άτοµα µε πάθος και εξαιρετική κατανόηση, και δεν είχαν ποτέ τους κανένα πρόβληµα ή στερεότυπο για να φέρουν φοιτητές από ένα πανεπιστήµιο, το οποίο δεν ήξεραν πολύ καλά. Τώρα, βέβαια, το γνωρίζουν!».

Στις 19 Δεκεµβρίου 2011, ο Κωνσταντίνος υποστήριξε τη διδακτορική διατριβή του πάνω σε ηλεκτρικά κινητήρια συστήµατα υψηλών επιδόσεων. Δεν πέρασαν ούτε 20 ώρες, όταν ο ίδιος πέταγε στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια για να περάσει από µια τριήµερη διαδικασία συνεντεύξεων στην Tesla. «Την τρίτη µέρα µου είπαν “πήγαινε πίσω και πακετάρισε, γιατί ξεκινάς να δουλεύεις για εµάς”. Τότε έφυγα πανηγυρίζοντας. Γύρισα πίσω και δεν µπορούσα να το πιστέψω. Ακόµη και τώρα καµιά φορά δυσκολεύοµαι!». Το αντικείµενο των σπουδών του, η πρώτη επαφή µε την Tesla και µια τηλεφωνική συνέντευξη λίγο πριν φύγει ήταν, όπως ο ίδιος λέει, αρκετά.

Οι κινητήρες µε την υπογραφή του

Το πρώτο πρότζεκτ στο οποίο ενεπλάκη ο Κωνσταντίνος ήταν οι κινητήρες του All-Wheel Drive Model S. «Ήρθα στην Tesla περίπου πέντε µήνες πριν βγει το Model S στην παραγωγή. Στην αρχή βγήκε µόνο µε κινητήριο σύστηµα στον πίσω άξονα. Τότε σχεδίασα την τετρακίνητη έκδοση. Οι πρώτοι κινητήρες που έβγαλα και µπήκαν σε παραγωγή ήταν το dual motor, το δικινητήριο σύστηµα στο Model S. Στη συνέχεια, το ίδιο κινητήριο σύστηµα χρησιµοποιήθηκε και στο Model X. Αυτόν τον καιρό δουλεύουµε πάνω στον κινητήρα του Model 3, που είναι κάτι καινούργιο».

Η διαδικασία έρευνας και κατασκευής είναι συγκεκριµένη. Ο σχεδιασµός όλων των κινητήρων των οχηµάτων της Tesla περνούν από την οµάδα του Κωνσταντίνου Λάσκαρη. Στη συνέχεια, βρισκόµενος σε διαρκή επικοινωνία µε όλες τις εµπλεκόµενες οµάδες της εταιρείας, η «διαδροµή» του κινητήρα προχωρά έως ότου φτάσει στην κατασκευή. Όπως ο ίδιος σηµειώνει, το τεράστιο προτέρηµα της Tesla είναι η συνεργασία όλων των µελών που συµβάλλουν στην υλοποίηση των αυτοκινήτων και την εξέλιξη της τεχνολογίας τους.

Η ζωή στη Silicon Valley και η συνεργασία µε τον Elon Musk

Περιγράφοντας την καθηµερινότητά του στην Καλιφόρνια, το συναίσθηµα που κυριαρχεί είναι οι φιλοδοξίες των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται εκεί. «Ο κόσµος προσπαθεί να κατακτήσει τα όνειρά του. Και αυτό είναι που κάνει την κατάσταση φανταστική. Φουσκώνεις τα πνευµόνια σου µε φιλοδοξίες και ονειρεύεσαι. Πάτησα γκάζι παρατεταµένα επί χρόνια για να φτάσω εκεί που ήθελα. Αυτό σηµαίνει θυσίες. Αλλά δεν υπάρχει χώρος σ’ αυτό το επίπεδο που να µην απαιτεί θυσίες».

Η ευθύνη του Κωνσταντίνου Λάσκαρη δεν περιορίζεται µόνο στα κλασικά καθήκοντα ενός προϊσταµένου. «Όταν έχεις µια οµάδα µε ανθρώπους οι οποίοι δεν είναι απλά έξυπνοι, αλλά πατούν τέρµα το γκάζι, πρέπει να τους κρατάς συνέχεια ενθουσιασµένους µ’ αυτό που κάνουν και απασχοληµένους. Είναι άνθρωποι οι οποίοι δεν θέλουν να κάθονται, πρέπει να έχεις πάντα ένα εναλλακτικό σχέδιο από δηµιουργικές εργασίες, για να διατηρούν την απόδοσή τους στο µέγιστο. Αυτό είναι πολύ δύσκολο». Μιλώντας για τις προοπτικές εργασίας στη Silicon Valley και τη δική του µετεγκατάσταση, η οποία συνέπεσε το 2012 µε τις δυσκολότερες ηµέρες για την Ελλάδα, τονίζει πως όποιος βρίσκεται εκεί δεν το κάνει γιατί είναι δυσαρεστηµένος µε ό,τι συµβαίνει στον τόπο του. «Δεν έφυγα λόγω κρίσης. Και όταν ήµουν στην Ελλάδα, τα πράγµατα ήταν αρκετά καλά. Ήµουν σε ευρωπαϊκά προγράµµατα, ήµουν καθηγητής στα ΤΕΙ του Πειραιά και εργαστηριακός συνεργάτης στο ΕΜΠ. Στη Silicon Valley πας γιατί είσαι ταγµένος σε µια ιδέα. Και ο Γερµανός πάει, και ο Αυστριακός πάει, και ο Άγγλος πάει. Δεν είναι ένα περιβάλλον που δέχεται τους απογοητευµένους. Είναι ένα περιβάλλον πρωταθλητισµού».

Αναφερόµενος στον επικεφαλής της Tesla, Εlon Μusk, δεν µπορεί παρά να τονίσει πόσο σηµαντική είναι για τον ίδιο η εταιρεία, αλλά και την τεράστια συµβολή του στην ανάπτυξή της. Περίπου δύο φορές τον χρόνο ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης παρουσιάζει στον Musk αναφορές που έχουν να κάνουν µε την πορεία αλλά και το µέλλον της τεχνολογίας του τµήµατός του. «Συνήθως ζητά µια αναφορά από µένα, για παράδειγµα, για το πού πηγαίνει η τεχνολογία των κινητήρων για τα επόµενα τρία χρόνια. “Τι κάνουµε τώρα; Γιατί το κάνουµε αυτό; Ποια είναι τα πλάνα σου;”. Αν µπεις σε ένα meeting room µε τον Elon Musk καταλαβαίνεις απόλυτα τη γνωστική δύναµη αυτού του ανθρώπου. Μπορείς να του µιλήσεις για το οτιδήποτε και να σε καταλάβει. Είναι µια ιδιοφυΐα».

Αξιοσηµείωτο είναι, µάλιστα, ότι η εταιρεία εµπιστεύτηκε στον Κωνσταντίνο Λάσκαρη και την οµάδα του τον σχεδιασµό ενός ονείρου του επικεφαλής της. Πρόκειται για το Hyperloop, το σύστηµα κατασκευής ενός ειδικού «σωλήνα» µέσα στον οποίο ένα υπερηχητικό τρένο θα εκµηδενίζει τις διαδροµές µεγάλων αποστάσεων. Και το πρώτο σχέδιο αυτού του υπερηχητικού κινητήρα το έκανε ο Κωνσταντίνος. Από το 2013 έως το 2015 κάθε Αύγουστο δούλευε µαζί µε µια οµάδα της SpaceX (διαστηµικό πρόγραµµα που ίδρυσε ο Elon Musk) για να συντάξει τη µελέτη του Hyperloop, η οποία παραδόθηκε προς περαιτέρω ανάπτυξη σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήµια. Το σχέδιο του αρχικού κινητήρα, βάσει του οποίου διατυπώθηκε η επιτευξιµότητα του εγχειρήµατος, ήταν δικό του, και, όπως λέει ο ίδιος, οι εικόνες που είδε εντυπωσιασµένος όλος ο πλανήτης βρίσκονται ακόµη στον υπολογιστή του.

Το άρθρο δημοσιεύεται στο Fortune Ιουλίου που κυκλοφορεί