Σουζάνα Κληµεντίδη: Το ESG πρέπει να συνάδει µε το business plan των επιχειρησεων
Πανδηµία, πόλεµος, κλιµατική αλλαγή: η εποχή της «πολυκρίσης» είναι εδώ και η στροφή προς τη βιώσιµη ανάπτυξη έχει αναδειχθεί σε απόλυτη παγκόσµια προτεραιότητα, που κινητοποιεί τις κυβερνήσεις, τους πολίτες αλλά και τις επιχειρήσεις προς την υιοθέτηση νέων πρακτικών.
Η Σουζάνα Κληµεντίδη µίλησε για την πορεία και τις προκλήσεις των επιχειρήσεων στον δρόµο προς το ESG, τα soft skills που δηµιουργούν ένα νέο µοντέλο ηγεσίας, αλλά και για το πώς προσαρµόζεται ο νοµικός κλάδος στην ψηφιακή εποχή.
Κατά τη διάρκεια της επαγγελµατική σας πορείας έχετε δώσει ιδιαίτερη έµφαση στα θέµατα ESG. Πώς βλέπετε την ενσωµάτωσή του στις ελληνικές επιχειρήσεις σήµερα;
Είναι καίριας σηµασίας η προετοιµασία ενός οργανισµού γι’ αυτό το µέλλον που θα τοποθετεί τη βιώσιµη ανάπτυξη στο επίκεντρο κάθε απόφασης. Εξ ου και χρειάζεται µια ολική µεταστροφή και ένας µετασχηµατισµός στην κουλτούρα που µόνο άνθρωποι µε βαθιά γνώση θα µπορούν να φέρουν εις πέρας ως αποστολή. Η βιωσιµότητα και η εναρµόνιση µε τα κριτήρια ESG του ΟΗΕ στο άµεσο µέλλον θα σταµατήσουν να είναι επιλογή των επιχειρήσεων και θα είναι υποχρέωσή τους. Έχοντας ολοκληρώσει το σχετικό πρόγραµµα σπουδών του INSEAD, πιστεύω ότι η βιωσιµότητα είναι το µεγάλο στοίχηµα για να είναι βιώσιµες και οι ίδιες οι επιχειρήσεις σε έναν κόσµο που αλλάζει.
Κυκλική οικονοµία και «πράσινη» ανάπτυξη είναι δύο όροι που απασχολούν ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις. Πόσο αλλάζουν το ευρύτερο χρηµατοοικονοµικό πεδίο αυτές οι δύο έννοιες;
Η µετάβαση σε µια «πράσινη» οικονοµία και η ενεργειακή µεταστροφή είναι µονόδροµος, ειδικά τη σηµερινή εποχή που η κλιµατική αλλαγή έχει γίνει αισθητή σε όλη την Ευρώπη και ολόκληρο τον πλανήτη. Ας µην ξεχνάµε ότι υπάρχουν και οι στόχοι που έχει θέσει η Ε.Ε. για µια πιο «πράσινη» Ευρώπη από τις οποίες δεσµεύεται και η χώρα µας. Ειδικεύοµαι σε θέµατα που αφορούν τα νοµικά χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων και οργανισµών και πραγµατικά πιστεύω ότι προπορεύονται αναφορικά µε την υιοθέτηση περιβαλλοντικά υπεύθυνων πολιτικών.
Πώς προσαρµόζεται ο ευρύτερος νοµικός κλάδος στις νέες τάσεις που διαµορφώνει η έµφαση στη βιωσιµότητα και η στροφή στις νέες τεχνολογίες;
Στην εποχή του ψηφιακού µετασχηµατισµού και της µεταστροφής στην «πράσινη» οικονοµία, η νοµική επιστήµη εξελίσσεται και αυτή και δεν είναι στατική. Η βιωσιµότητα θα αποτελέσει σύντοµα νοµική υποχρέωση και θα διαµορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο για την ενσωµάτωσή της στις επιχειρήσεις. Η εταιρική διακυβέρνηση επίσης έχει ένα πολύ σηµαντικό νοµικό σκέλος. Ας µην ξεχνάµε ότι πολύ πρόσφατα διαµορφώθηκε στην Ελλάδα ένα νοµοσχέδιο ειδικά για αυτή. Τέλος, η τεχνολογία, που το αποτύπωµά της στις σύγχρονες κοινωνίες είναι σαρωτικό ήδη, ενέχει πολλές νοµικές προκλήσεις: από την προστασία της ιδιωτικότητας, τα θέµατα της κυβερνοασφάλειας µέχρι και τη διαχείριση των δεδοµένων. Εξ ου και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η ανάθεση του Τµήµατος Εταιρικών Υποθέσεων σε άτοµα µε νοµικό υπόβαθρο.
Υπάρχει κάποια κοινή γραµµή ή τάση που να αφορά στο ESG που µπορεί να εφαρµοστεί καθολικά σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από τον κλάδο δραστηριοποίησής τους;
Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει κάποιο κοινό σχέδιο δράσης ή στρατηγική που να µπορεί να εφαρµοστεί σε κάθε επιχείρηση. Κατ’ αρχάς, το ESG πρέπει να συνάδει µε τους στρατηγικούς στόχους και το business plan που έχει θέσει η επιχείρηση. Ανάλογα µε το αντικείµενό της, τη φιλοσοφία και τις αξίες που τη διέπουν θα επιλέξει και τους τοµείς στους οποίους θα εστιάσει.
«Οι νέοι υποεκπροσωπούνται στα πάντα. Από την πολιτική µέχρι τα Διοικητικά Συµβούλια. Μας λείπει µία πρωτοβουλία σε εταιρικό επίπεδο που να επιτάσσει την τοποθέτηση Millennials και Gen Z στη λήψη αποφάσεων».
Γίνεται µεγάλη συζήτηση γύρω από τη διαφορετικότητα και τη συµπερίληψη στο εταιρικό περιβάλλον. Πιστεύετε ότι αυτές οι αξίες έχουν καταφέρει να αναδειχθούν σε κυρίαρχους πυλώνες για τις επιχειρήσεις;
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σηµαντικά βήµατα µπροστά σε θέµατα συµπερίληψης και ποικιλοµορφίας, αλλά έχουµε ακόµη µεγάλη απόσταση να διανύσουµε. Θεωρώ ότι, πέρα από τις ποσοστώσεις που εισήγαγε ο νόµος 4706/20 και αφορούν τις γυναίκες σε Δ.Σ., πολύ σηµαντικό ρόλο έχει παίξει και η ανάδειξη του ESG ως στρατηγικού πυλώνα για τις επιχειρήσεις. Τα παραπάνω είναι οι συµβατικές µας υποχρεώσεις µε τις οποίες εναρµονίζονται οι επιχειρήσεις, ωστόσο οι επιδόσεις µας της χώρας παραµένουν σταθερά κάτω από τον στόχο. Είναι επιτακτική ανάγκη να αναλάβουµε δράση.
Οι ηγέτες του αύριο ανήκουν σήµερα στην GenZ. Αυτό σηµαίνει αυτόµατα ότι θα είναι κοινωνικά υπεύθυνοι και ακτιβιστές;
Θα είναι σίγουρα όλα τα παραπάνω και ακόµη περισσότερα. Ευτυχώς, έχουµε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα των soft skills και αυτό µε τη σειρά του µας ωθεί σε ένα µοντέλο ηγεσίας µε κεντρικά στοιχεία την υπευθυνότητα και την ενσυναίσθηση. Στην πορεία προς το ESG η ηγεσία και η αλλαγή του µοντέλου ηγεσίας κατέχουν κεντρικό ρόλο, γιατί δίνουν το στίγµα που ακολουθεί ο οργανισµός. Ας µου επιτραπεί να πω ότι χρειαζόµαστε περισσότερους οραµατιστές/τριες, γιατί η καρδιά της βιωσιµότητας πηγάζει από την ανάγκη να αφήσεις ένα θετικό αποτύπωµα στον κόσµο.
*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα και περιλαμβάνει τη λίστα με τις πιο Αξιοθαύμαστες Εταιρείες στην Ελλάδα.
