Μπορεί η Τεχεράνη να μπλοκάρει το 1/3 του παγκόσμιου πετρελαίου; «Συναγερμός» στις αγορές
Οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν απειλούν να πυροδοτήσουν μια περιφερειακή σύγκρουση που θα διαταράξει τον εφοδιασμό πετρελαίου σε όλη τη Μέση Ανατολή, με τους traders να είναι αντιμέτωποι με το ερώτημα του αν η Τεχεράνη θα απαντήσει κλείνοντας τα ζωτικής σημασίας Στενά του Ορμούζ.
Η τιμή του αργού πετρελαίου Brent, του παγκόσμιου δείκτη αναφοράς, σημείωσε άνοδο 12% στο υψηλό των 78,5 δολαρίων το βαρέλι τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, αφότου το Ισραήλ εξαπέλυσε δεκάδες πλήγματα εναντίον του πυρηνικού προγράμματος και των στρατιωτικών εγκαταστάσεων του Ιράν, σκοτώνοντας τουλάχιστον δύο ανώτερους διοικητές.
Οι τιμές υποχώρησαν στα 75 δολάρια το βαρέλι, καθώς κατέστη σαφές ότι το Ισραήλ δεν είχε στοχεύσει τις πετρελαϊκές υποδομές του Ιράν, αλλά οι traders δήλωσαν ότι οι τιμές θα μπορούσαν να κινηθούν σημαντικά υψηλότερα ανάλογα με τα αντίποινα της Τεχεράνης.
«Η αγορά είναι σχετικά ήρεμη επειδή οι Ισραηλινοί επέλεξαν να μην στοχεύσουν τις πετρελαϊκές υποδομές, αλλά αν είσαι το Ιράν, ξέρεις ότι αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα», δήλωσε ανώτερο στέλεχος σε μεγάλη εταιρεία εμπορίας πετρελαίου, επισημαίνοντας τον κίνδυνο η Τεχεράνη να απαντήσει επιτιθέμενη σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στον Κόλπο ή σε δεξαμενόπλοια στα Στενά του Ορμούζ.
Περίπου 21 εκατ. βαρέλια πετρελαίου από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέρχονται καθημερινά από τη στενή πλωτή οδό που χωρίζει την Ισλαμική Δημοκρατία από τα κράτη του Κόλπου, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων θαλάσσιων προμηθειών πετρελαίου.
Το Ιράν έχει επανειλημμένα απειλήσει να κλείσει το στενό σε περίπτωση επίθεσης, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να μπλοκάρει όλη την κυκλοφορία.
«Καταλαβαίνουμε ότι θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για το Ιράν να κλείσει το στενό για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένης της παρουσίας του Πέμπτου Στόλου των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν», δήλωσε σε σημείωμά της η Χέλιμα Κροφτ, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής εμπορευμάτων στην RBC Capital Markets.
Η Τεχεράνη θα μπορούσε να εξαπολύσει επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια για να διαταράξει την κυκλοφορία, όπως έκανε κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, είπε. Ωστόσο, ένα τέτοιο βήμα θα διατάρασσε επίσης τις εξαγωγές άνω του 1 εκατ. βαρελιών ημερησίως που κάνει το Ιράν στην Κίνα.
Όταν το Ιράν και το Ισραήλ πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο του 2024, το Ιράν ήταν αυτό που χτύπησε πρώτο, με το Ισραήλ να ανταποδίδει.
«Αυτή τη φορά, η ακολουθία έχει αντιστραφεί — μια μετατόπιση που θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις προσδοκίες της αγοράς και τις αντιλήψεις της για τους πιθανούς κινδύνους», δήλωσε ο Χόρχε Λεόν, επικεφαλής γεωπολιτικής ανάλυσης στην εταιρεία συμβούλων ενέργειας Rystad. Εάν το Ιράν διαταράξει τις ροές πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ, στοχεύσει περιφερειακές πετρελαϊκές υποδομές ή χτυπήσει αμερικανικά στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία, θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές κατά «20 δολάρια ανά βαρέλι ή και περισσότερο», είπε.
Ομοίως, το Ισραήλ θα μπορούσε να κλιμακώσει την επίθεσή του στοχεύοντας τους ζωτικής σημασίας τερματικούς σταθμούς του Ιράν στη νήσο Χαργκ, οι οποίοι ευθύνονται για το 90% των εξαγωγών πετρελαίου της Ισλαμικής Δημοκρατίας και αποτελούν την κύρια πηγή χρηματοδότησης για την κυβέρνηση και το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι traders ανέφεραν ότι οι τιμές, οι οποίες παραμένουν κάτω από τα επίπεδα που ήταν νωρίτερα μέσα στο έτος, πριν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιβάλλει δασμούς, θα διαμορφωθούν πολύ υψηλότερα εάν οι αγορές πειστούν ότι είναι πιθανές άμεσες επιθέσεις στις πετρελαϊκές υποδομές.
«Η σωστή τιμή για το πετρέλαιο σχεδόν σίγουρα δεν είναι εκεί που είναι σήμερα», δήλωσε ο Λεόν. «Τα θεμελιώδη μεγέθη [της προσφοράς και της ζήτησης] σας λένε ότι η τιμή θα πρέπει να είναι χαμηλότερη κατά 10 δολάρια ή περισσότερο. Το ασφάλιστρο κινδύνου, αν χρειάζεστε ασφάλιστρο κινδύνου, πιθανότατα θα πρέπει να είναι 10 δολάρια υψηλότερο».
