Η ισραηλινή καταιγίδα: Πώς το AI και η κατασκοπεία χτύπησαν το Ιράν
Με μία άνευ προηγουμένου στρατιωτική επιχείρηση ακριβείας, στην οποία συνδυάστηκαν οι δυνατότητες της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Aman και της μυστικής υπηρεσίας Mossad, το Ισραήλ αιφνιδίασε το Ιράν.
Η επιχείρηση, που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα, είχε στόχο την καταστροφή κρίσιμων στρατιωτικών και πυρηνικών υποδομών της Τεχεράνης. Πίσω από αυτήν την επίθεση δεν κρύβονται μόνο δυνάμεις πεδίου, αλλά και ένα τεράστιο δίκτυο ψηφιακής και τεχνικής κατασκοπείας, που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια με όπλα την τεχνητή νοημοσύνη, τα μεγάλα δεδομένα και τα εξελιγμένα drones.
Η επιχείρηση αποτέλεσε το αποκορύφωμα μιας πολυετούς προσπάθειας, η οποία κόστισε εκατομμύρια δολάρια και βασίστηκε στη συνδυαστική χρήση όλων των πηγών πληροφόρησης – από δορυφορικές εικόνες και παραβιασμένα κινητά τηλέφωνα, μέχρι πράκτορες σε βαθιά κάλυψη και κινητές αποθήκες όπλων.
Ενδεικτικό είναι ότι Ισραηλινοί πολίτες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, όπως ένας τηλεπικοινωνιακός τεχνικός και ένας data scientist σε start-up υγείας, επιστρατεύθηκαν από τις στρατιωτικές μονάδες Unit 9900 και άλλες, ώστε να σχεδιάσουν εφαρμογές παρακολούθησης ή να αναπτύξουν αλγορίθμους ικανούς να εντοπίσουν μέσω δορυφορικών εικόνων ποια φορτηγά μετέφεραν καύσιμα και ποια πυραυλικά υλικά.
Σοκ και δέος σε 15 στόχους μέσα σε ελάχιστα λεπτά
Το σχέδιο της επίθεσης βασίστηκε σε έναν «πυκνό τραπεζικό κατάλογο στόχων» που δημιουργήθηκε μεθοδικά. Οι πρώτες ώρες της επιχείρησης περιλάμβαναν την ταυτόχρονη εξόντωση περισσοτέρων από δώδεκα ανώτατων στρατιωτικών και επιστημόνων, την καταστροφή αμυντικών συστημάτων προτού μπορέσουν να αντιδράσουν, και πλήγματα σε πυραυλικές εγκαταστάσεις και πυρηνικά συγκροτήματα στο δυτικό Ιράν.
Η επιτυχία βασίστηκε στη χρήση πρωτοφανούς τεχνολογικής πληροφόρησης: από drones με ενσωματωμένα όπλα, μέχρι «έξυπνα» κινητά που προσομοίαζαν κοινωνική δικτύωση και λειτουργούσαν ως δίαυλοι κρυπτογραφημένης επικοινωνίας και παρακολούθησης.
Η ιρανική πλευρά αιφνιδιάστηκε πλήρως. Παρά τις προσπάθειες της Τεχεράνης να ενισχύσει τις αντικατασκοπευτικές της δυνάμεις, καμία ισραηλινή διείσδυση δεν έχει μέχρι στιγμής αποκαλυφθεί. Αντιθέτως, το Ιράν έχει συλλάβει και εκτελέσει πολίτες του για φερόμενη συνεργασία με το Ισραήλ.
Η ρητορική έχει επίσης σκληρύνει: το πρακτορείο Fars προειδοποιεί για «θανατηφόρα» χρήση κινητών τηλεφώνων, ενώ Ιρανοί αξιωματούχοι καλούν ακόμη και σε φυσική επιθεώρηση των στεγών για την ύπαρξη μικρο-drone.
Μια επιχείρηση που ξαναγράφει τους κανόνες της σύγχρονης κατασκοπείας
Αναλυτές και πρώην στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ χαρακτήρισαν την ισραηλινή επίθεση «το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα σύγχρονης κατασκοπείας που έχουμε δει εδώ και δεκαετίες». Η κλίμακα της επιχείρησης, ο βαθμός πληροφόρησης και η ικανότητα στόχευσης δείχνουν ένα επίπεδο «απόλυτης» διείσδυσης στις στρατηγικές και τις εφεδρικές κινήσεις του Ιράν.
Όπως δήλωσε η Miri Eisin, πρώην ανώτατη αξιωματούχος πληροφοριών: «Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ήταν και παραμένει η κορυφαία προτεραιότητα για τον Νετανιάχου και την ισραηλινή κοινότητα πληροφοριών. Το γεγονός ότι επενδύθηκε τόσο μεγάλο εύρος δυνάμεων, τεχνογνωσίας και τεχνολογίας αποδίδει καρπούς».
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι τέτοιες επιτυχίες ενέχουν και τον κίνδυνο της υπεροψίας – ενός εφησυχασμού που στο παρελθόν κόστισε στο Ισραήλ, όπως με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
